Russula Pers. (gołąbek) – rodzaj grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[2].
Pozycja w klasyfikacji: Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)[2].
Synonimy: Agaricus trib. Russula (Pers.) Fr., Bucholtzia Lohwag, Dixophyllum Earle, Elasmomyces Cavara, Lactarelis Earle, Martellia Mattir., Omphalomyces Battarra ex Earle, Phaeohygrocybe Henn., Russulina J. Schröt[3].
Nazwę polską podał Krzysztof Kluk, do polskiego piśmiennictwa mykologicznego włączył ją Franciszek Błoński w 1889. W piśmiennictwie tym należące do tego rodzaju gatunki opisywane były także pod nazwami: bedłka, surowiatka, syrojeszka, serojeszka[4].
Grzyby kapeluszowe wytwarzające mięsiste owocniki. Należą do grzybów dużych i średnich, ich kapelusz ma średnicę 3-20 cm. Kapelusze są różnie ubarwione, gama kolorów u różnych gatunków obejmuje wszystkie barwy, niektóre gatunki są wielobarwne. Barwniki w nich zawarte łatwo jednak ulegają wypłukiwaniu podczas deszczy, co powoduje silne nieraz blaknięcie barw. Niezależnie od tego istnieje duża zmienność barw w obrębie gatunku. Powierzchnia jest naga, lepka lub mazista, przy małej wilgotności powietrza sucha i częściowo oszroniona. Miąższ zbudowany jest z kulistych komórek nie wydzielających tzw. "mleczka". Hymenofor blaszkowy, a blaszki kruche (z wyjątkiem jednego gatunku) i zawsze jasne; białe, kremowe lub żółte. Są zazwyczaj wolne, lub zatokowato wycięte, czasami tylko nieco zbiegające do cylindrycznych lub maczugowatych trzonów. Zarodniki gołąbków są kuliste lub szerokoelipsoidalne, na powierzchni są brodawkowane (brodawki mogą być połączone siatkowatym wzorem), bez pory rostkowej. Wysyp zarodników jest biały, ochrowy lub żółty, amyloidalny[5][6].
Gołąbki występują na wszystkich (z wyjątkiem Antarktydy) kontynentach, najliczniej na półkuli północnej w strefie klimatu umiarkowanego. Najwięcej gatunków opisano w Europie. Wszystkich gatunków jest około 300[5], jednak ich liczba nie jest dokładnie określona, gdyż z jednej strony opisywane są nowe gatunki, z drugiej zaś niektóre z opisanych w świetle nowych ustaleń taksonomicznych są synonimami lub odmianami innych gatunków[3].
Wykaz gatunków (nazwy naukowe) na podstawie Index Fungorum. Obejmuje on tylko gatunki zweryfikowane o potwierdzonym statusie. Oprócz tych wyżej wymienionych na liście Index Fungorum znajdują się gatunki niezweryfikowane[12]. Nazwy polskie według Władysława Wojewody[4].
Wszystkie gołąbki są grzybami mikoryzowymi. Większość gatunków to grzyby jadalne, niektóre są niejadalne z powodu gorzkiego smaku. Wśród gatunków występujących w Europie żaden nie jest silnie trujący, tylko nieliczne gatunki mogą powodować zaburzenia żołądkowo-jelitowe. W Japonii jednak występuje silnie trujący Russula subnigricans[5]. W przypadku gołąbków ich przydatność do spożycia rozpoznaje się po smaku: gołąbki o smaku gorzkim lub piekącym są albo niejadalne, albo trujące, do spożycia nadają się tylko gołąbki o łagodnym smaku. Test smakowy dotyczy tylko gołąbków, innych grzybów trujących nie można odróżnić po smaku[13].
Russula Pers. (gołąbek) – rodzaj grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae).