dcsimg
Image of Dianthus barbatus subsp. barbatus
Creatures » » Plants » » Dicotyledons » » Carpetweeds »

Sweetwilliam

Dianthus barbatus L.

Goździk brodaty ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src=
Mieszanina odmian
 src=
Pokrój
 src=
`Sweet William`

Goździk brodaty (Dianthus barbatus L.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny goździkowatych. Rośnie dziko w Azji na obszarze Chin i Korei Północnej oraz w środkowej, wschodniej i południowej Europie[2]. W Polsce jest często uprawiany, czasami dziczeje (ergazjofigofit). W Europie zaczęto go uprawiać od XVI wieku. W języku angielskim kwiat ten znany jest jako Sweet William (słodki William) ale etymologia tej nazwy nie jest znana. Według różnych źródeł może się ona wywodzić od nazwiska arcybiskupa Williama z Yorku, króla Williama Zdobywcy lub księcia Williama, diuka Cumberlandu. Według jeszcze innej teorii "william" jest zniekształconym francuskim słowem oilett (oczko).

Morfologia

Pokrój
Bylina tworząca luźne darnie o wysokości 30–70 cm.
Łodyga
Wzniesiona, prosta, naga, gruba i rozgałęziająca się.
Liście
Ulistnienie naprzeciwległe. Liście eliptycznolancetowate, całobrzegie, ostro zakończone, bez przylistków, o szerokości 5–20 mm. Są jednonerwowe i zrośnięte nasadami.
Kwiaty
Zebrane po 5–30 w gęste, główkowate wierzchotki. Kwiaty są siedzące, lub wyrastają na krótkich szypułkach. Kielich sztywny, złożony z 5 zrośniętych działek, korona z 5 wolnych płatków ząbkowanych na szczycie. U typowego gatunku jest ona pojedyncza, czerwonego koloru, u odmian ogrodowych jest pełna w różnych odcieniach czerwieni, często wielobarwna. Wewnątrz kwiatu 1 słupek i 10 pręcików.
Owoc
Torebka otwierająca się 4-ząbkami. Nasiona miseczkowate.

Biologia i ekologia

Kwiaty przedprątne, kwitną od czerwca do września, zapylane przeważnie przez motyle.

Zastosowanie

Uprawiany jest jako roślina ozdobna, zwykle na kwiat cięty lub na rabatach. W uprawie występują zazwyczaj odmiany ogrodowe, które powstały w wyniku skrzyżowania z goździkiem chińskim, goździkiem kartuzkiem i in. Cechują się one karłowatym wzrostem, większymi i bardziej kolorowymi kwiatami, niż u typowego gatunku. Kwiaty te często są wielobarwne, z plamkami na płatkach i plamą w środku. Uprawiane są jako rośliny dwuletnie.

Uprawa

Uprawiany jest przeważnie z nasion. Nasiona wysiewa się do inspektu od maja do czerwca, siewki wymagają pikowania gdy mają 3–4 liście. Do gruntu wysadza się pod koniec lipca lub z początkiem sierpnia. Wymaga słonecznych stanowisk i gliniasto-piaszczystych gleb o stałej wilgotności.

Zmienność

Występuje w dwu podgatunkach[2]:

  • Dianthus barbatus subsp. barbatus (syn. Caryophyllus barbatus (L.) Moench)
    • Dianthus barbatus L. subsp. barbatus var. asiaticus Nakai – występuje w Chinach i północnej Korei
    • Dianthus barbatus L. subsp. barbatus var. barbatus – występuje w Europie.
  • Dianthus barbatus L. subsp. compactus (Kit.) Stoj. (syn. Dianthus compactus Kit.) – występuje w Europie. Według niektórych ujęć taksonomicznych uważany jest za odrębny gatunek – goździk skupiony[3]

Przypisy

  1. Stevens P.F.: Caryophyllales (ang.). Angiosperm Phylogeny Website, 2001–. [dostęp 2009-10-07].
  2. a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-25].
  3. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Biodiversity of Poland. Vol. 1. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2002. ISBN 83-85444-83-1.

Bibliografia

  1. Bolesław Chlebowski, Kazimierz Mynett: Kwiaciarstwo. Warszawa: PWRiL, 1983. ISBN 83-09-00544-X.
  2. Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  3. Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
  4. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Goździk brodaty: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src= Mieszanina odmian  src= Pokrój  src= `Sweet William`

Goździk brodaty (Dianthus barbatus L.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny goździkowatych. Rośnie dziko w Azji na obszarze Chin i Korei Północnej oraz w środkowej, wschodniej i południowej Europie. W Polsce jest często uprawiany, czasami dziczeje (ergazjofigofit). W Europie zaczęto go uprawiać od XVI wieku. W języku angielskim kwiat ten znany jest jako Sweet William (słodki William) ale etymologia tej nazwy nie jest znana. Według różnych źródeł może się ona wywodzić od nazwiska arcybiskupa Williama z Yorku, króla Williama Zdobywcy lub księcia Williama, diuka Cumberlandu. Według jeszcze innej teorii "william" jest zniekształconym francuskim słowem oilett (oczko).

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL