dcsimg

Naparstniczka czeska ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src=
Zarodniki – duże, eliptyczne, gładkie

Naparstniczka czeska (Verpa bohemica (Krombh.) J. Schröt.) – gatunek grzybów z rodziny smardzowatych (Morchellaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Morchellaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1834 Krombholz nadając mu nazwę Morchella bohemica. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1893 Joseph Schröter, przenosząc go do rodzaju Verpa[1].

Niektóre synonimy naukowe[2]:

  • Mitrophora bohemica (Krombh.) Gillet 1879
  • Morchella bispora Sorokīn 1877
  • Morchella bohemica Krombh. 1834
  • Phalloboletus bisporus (Sorokīn) Kuntze 1891
  • Phalloboletus bohemicus (Krombh.) Kuntze 1891
  • Ptychoverpa bohemica (Krombh.) Boud. 1907
  • Verpa bispora (Sorokīn) Lagarde 1924)

Nazwę polską podaje checklist[3]. W niektórych atlasach grzybów gatunek ten opisywany jest także jako smardzówka czeska (Ptychoverpa bohemica)[4].

Morfologia

Owocnik

Zbudowany z główki i trzonka. Osiąga wysokość do 10-20 cm[5].

Główka

Dzwonkowata, czasem nieregularnie kolista.2-4 cm wysoka, 2-3 cm szeroka, z podłużnymi, grubymi, falistymi żeberkami. Barwa żółtobrązowa lub ochrowa. Główka jest wolna, czyli nie zrośnięta z trzonem[5].

Trzon

Walcowaty, białawy lub jasnożółty. Za młodu pełny, później wewnątrz pusty[5].

Miąższ

Cienki, woskowaty, biały. Smak łagodny, zapach grzybowy[5].

Zarodniki

Duże, eliptyczne, gładkie[5].

Występowanie i siedlisko

W opracowaniu Czerwona lista roślin i grzybów Polski jest zaliczony do kategorii gatunków narażonych na wymarcie (V), które najprawdopodobniej w najbliższej przyszłości przesuną się do kategorii gatunków wymierających, jeśli nie znikną czynniki zagrażające[6]. Od 2014 r. w Polsce jest objęty ochroną częściową grzybów[7], dawniej podlegał ochronie ścisłej.

Rośnie pojedynczo lub w grupach od marca do maja w lasach liściastych, zaroślach i parkach[5].

Znaczenie

Grzyb jadalny o dużych walorach kulinarnych[5].

Gatunki podobne

Naparstniczka stożkowata (Verpa conica), która ma mniejsze owocniki, a powierzchnia główki nie jest pofałdowana. Smardz jadalny (Morchella esculenta) ma główkę przyrośniętą do trzonu[5].

Przypisy

  1. a b c Index Fungorum (ang.). [dostęp 2013-11-12].
  2. Species Fungorum (ang.). [dostęp 2013-11-12].
  3. Maria Alicja Chmiel: Checklist of Polish Larger Ascomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 978-83-89648-46-4.
  4. Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. a b c d e f g h Czesław Narkiewicz "Grzyby chronione Dolnego Śląska", Jelenia Góra, Wydawnictwo Muzeum Przyrodniczego, 2005 ​ISBN 83-89863-20-0
  6. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki: Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: IB PAN, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  7. Dz.U. z 2014 r. nr 0, poz. 1408 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Naparstniczka czeska: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src= Zarodniki – duże, eliptyczne, gładkie

Naparstniczka czeska (Verpa bohemica (Krombh.) J. Schröt.) – gatunek grzybów z rodziny smardzowatych (Morchellaceae).

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL