dcsimg

Surykatka szara ( Polish )

provided by wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons Wikisłownik Hasło w Wikisłowniku

Surykatka szara[4], surykatka[5][a] (Suricata suricatta) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny mangustowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju Suricata. W Afryce oraz krajach anglojęzycznych znana jest pod nazwą meerkat. Ta nazwa została błędnie zaczerpnięta z języka niderlandzkiego, a tłumaczyć ją można jako kot jeziorowy. W niderlandzkim surykatka zawsze była nazywana stokstaartje, a niderlandzkie słowo meerkat odnosi się do koczkodana.

Zamieszkuje południową część Afryki, głównie pustynię Kalahari. Młode surykatki można łatwo oswoić. Wykorzystuje się je jako łowców gryzoni, co często robią Afrykańczycy.

Opis

Wygląd
Smukła sylwetka, wierzch ciała jasnopopielaty z czarnym, poprzecznym pręgowaniem. Głowa biała, uszy czarne. Ogon ciemno żółty o czarnym końcu. Długość ciała w granicach 25-35 cm, długość ogona: 17-25 cm.
Masa
720-731 g. Odstawione od mleka młode osiągają średnio 1-4% masy ciała na godzinę podczas każdego ranka w okresie ich szczytowego magazynowania zasobów (35-75 dzień życia)[6].
Pożywienie
Wszystkożerna, głównie owady i inne bezkręgowce, ale również gady, ptaki i ssaki uzupełnione pokarmem roślinnym.

Tryb życia

Prowadzi dzienny tryb życia, zazwyczaj w stadach zajmujących określone terytorium. Liczące do 30 osobników stado składa się zwykle z dwóch lub trzech grup rodzinnych. Grupę rodzinną tworzy przystępująca do rozrodu para oraz ich potomstwo, które nie osiągnęło jeszcze dojrzałości płciowej. Dominujące samce są ojcami większości narodzonych młodych we wszystkich grupach[7]. Na terenie otwartym surykatki kopią nory, lecz gdy jest to możliwe, korzystają ze skalnych szczelin.

Surykatki mają silnie rozwinięte zachowania socjalne. Wykazują wiele zachowań antydrapieżniczych, od sygnałów alarmowych po czynną, grupową obronę przed atakującym drapieżnikiem. W czasie żerowania co najmniej jeden z członków stada zajmuje pozycję w najwyższym punkcie terenu i obserwuje otoczenie. W razie niebezpieczeństwa strażnik wydaje odpowiedni do zagrożenia dźwięk alarmowy, na który stado reaguje stosownie do sytuacji.

Starsze surykatki uczą młode, jak obchodzić się ze zdobyczą, organizując dla nich „szkoły łowieckie”. Najpierw młoda surykatka dostaje martwe zwierzę (np. skorpiona) w celu poznania ofiary, następnie zaś żywe, nieuzbrojone zwierzę (np. skorpiona bez żądła). Dopiero na końcu młoda surykatka dostaje żywe, uzbrojone zwierzę (np. skorpiona z żądłem) w celu jak najszybszego zabicia go[8][9].

Surykatki mają podwyższoną odporność na jad niektórych gatunków węży i skorpionów[10].

Przez wiele miesięcy mogą żyć bez wody, gdyż przeżuwają dzikie melony, wilgotne korzonki i bulwy, które wcześniej wykopały.

Rozród

W warunkach naturalnych surykatki mogą rodzić młode o każdej porze roku. Ciężarne samice spotyka się najczęściej od sierpnia do marca[11]. Ciąża trwa 11 tygodni, a w miocie rodzi się zazwyczaj 2 do 4 młodych. Samica może urodzić do trzech miotów w roku. Długość życia surykatek dochodzi do 12 lat (średnio 7 lat).

Uwagi

  1. Nazwa surykatka jest również używana w odniesieniu do rodzaju Suricata (zob. surykatka).

Przypisy

  1. Suricata suricatta, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Suricata suricatta. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 11 października 2009]
  3. Macdonald, D. & Hoffmann, M. 2008, Suricata suricatta [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015.1 [dostęp 2015-07-10] (ang.).
  4. Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 146. ISBN 978-83-88147-15-9.
  5. K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 339, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
  6. A.F.A.F. Russell A.F.A.F. i inni, Factors affecting pup growth and survival in co-operatively breeding meerkats Suricata suricatta, „Journal of Animal Ecology”, 4, 71, 12 lipca 2002, s. 700-709 (ang.).
  7. Ashleigh S.A.S. Griffin Ashleigh S.A.S. i inni, A genetic analysis of breeding success in the cooperative meerkat (Suricata suricatta), „Behavioral Ecology”, 4, 14, 2003, s. 472–480 (ang.).
  8. Alex Thornton, Katherine McAuliffe Katherine. Teaching in Wild Meerkats. „Science”. 313 (5784). s. 227–229.
  9. Bjorn Carey: Hunting 101: Meerkats Teach Scorpion Dismemberment (ang.). LiveScience, 2006. [dostęp 3 sierpnia 2008].
  10. Josh Clark: Are meerkats immune to poison? (ang.). HowStuffWorks. [dostęp 3 sierpnia 2008].
  11. Fuehrer, T., Suricata suricatta, (On-line), Animal Diversity Web, 2003 [dostęp 2008-08-03] (ang.).

Bibliografia

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Surykatka szara: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL

Surykatka szara, surykatka (Suricata suricatta) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny mangustowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju Suricata. W Afryce oraz krajach anglojęzycznych znana jest pod nazwą meerkat. Ta nazwa została błędnie zaczerpnięta z języka niderlandzkiego, a tłumaczyć ją można jako kot jeziorowy. W niderlandzkim surykatka zawsze była nazywana stokstaartje, a niderlandzkie słowo meerkat odnosi się do koczkodana.

Zamieszkuje południową część Afryki, głównie pustynię Kalahari. Młode surykatki można łatwo oswoić. Wykorzystuje się je jako łowców gryzoni, co często robią Afrykańczycy.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL