dcsimg

Yetmak ( узбечки )

добавил wikipedia emerging languages

Yetmak (Acanthophyllum) — chinniguldoshlar oilasiga mansub koʻp yillik oʻsimliklar bir necha turlarining umumiy nomi. Oʻzbekistonning adir va togʻ yon bagʻirlarida A. gypsophiloides va A. paniculatum oʻsadi. Boʻyi 50—80 sm, barglari qarama-qarshi, shapaloq, qalami yoki nashtarsimon. Barg bandi va sershox poyasi tuksiz yoki mayda tuk-chalar bilan qoplangan. Gullari mayda, shoxlarining uchida ikkitadan joylashgan. Gulbargi 5 ta, och pushti, changchisi 10 ta, 2 qator joylashgan. Mevasi bir urugʻli. Urugʻi och jigarrang yoki qoʻngʻir, qattiq qobikli. Ildizi burama oʻq ildizdan iborat boʻlib, 2 m dan ortiq chuqurlikka boradi.

E. ildizining tarkibida 10—30% saponin moddasi, shuningdek, aglikonogipsogen, 3 molekula ksiloza va bir molekula glyukuron kislota, galaktoza, ramnoza, furoza va arabinoza kabi moddalar bor. Ildizidan aholi nisholda tayyorlashda koʻpirtiruvchi modda sifatida foydalanib keladi. Ye. oziq-ovqat, qandolat va vinochilik sanoatida, tibbiyotda (balgʻam koʻchiruvchi va organizmni mustahkamlovchi dorilar tayyorlashda) qoʻllaniladi, toʻqimachilik sanoatida gazlamalarni okartirish, ipak va jun gazlamalarni yuvish uchun ham ishlatiladi. [1]

Manbalar

  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Vikipediya mualliflari va muharrirlari
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Yetmak: Brief Summary ( узбечки )

добавил wikipedia emerging languages

Yetmak (Acanthophyllum) — chinniguldoshlar oilasiga mansub koʻp yillik oʻsimliklar bir necha turlarining umumiy nomi. Oʻzbekistonning adir va togʻ yon bagʻirlarida A. gypsophiloides va A. paniculatum oʻsadi. Boʻyi 50—80 sm, barglari qarama-qarshi, shapaloq, qalami yoki nashtarsimon. Barg bandi va sershox poyasi tuksiz yoki mayda tuk-chalar bilan qoplangan. Gullari mayda, shoxlarining uchida ikkitadan joylashgan. Gulbargi 5 ta, och pushti, changchisi 10 ta, 2 qator joylashgan. Mevasi bir urugʻli. Urugʻi och jigarrang yoki qoʻngʻir, qattiq qobikli. Ildizi burama oʻq ildizdan iborat boʻlib, 2 m dan ortiq chuqurlikka boradi.

E. ildizining tarkibida 10—30% saponin moddasi, shuningdek, aglikonogipsogen, 3 molekula ksiloza va bir molekula glyukuron kislota, galaktoza, ramnoza, furoza va arabinoza kabi moddalar bor. Ildizidan aholi nisholda tayyorlashda koʻpirtiruvchi modda sifatida foydalanib keladi. Ye. oziq-ovqat, qandolat va vinochilik sanoatida, tibbiyotda (balgʻam koʻchiruvchi va organizmni mustahkamlovchi dorilar tayyorlashda) qoʻllaniladi, toʻqimachilik sanoatida gazlamalarni okartirish, ipak va jun gazlamalarni yuvish uchun ham ishlatiladi.

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Vikipediya mualliflari va muharrirlari
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Кой тикен ( киргиски )

добавил wikipedia emerging languages
Annalen des Wiener Museums der Naturgeschichte (1836) (17578232684).jpg

Кой тикен (лат. Acanthophyllum) — өсүмдүктөрдүн чеге гүлдүүлөр тукумунун уруусу. Бадал, кээси көп жылдык чөп, жалбырагы тикендей, шибегедей учтуу, сабагына тушташ жайгашкан. Гүлү майда, желекчеси 5, аталыгы 10, энелиги 1. Топ гүлү — калканчадай же шыпыргыдай. Мөмөсү — кутуча. Түркмөнстанда жана Батыш Памирде бездүү кой тикен кездешет. Кыргызстанда 5 түрү өсөт. Тамырындагы сапонин тамак-аш жана жеңил өнөр жайнда жуугуч каражат катары пайдаланылат. Кыргызстанда өскөн кадимки жана шыпыргыдай кой тикен — көп жылдык камгак чөп. Шыпыргыдай Кой тикен сапониндүү, тамырынан самын алынат. Көп түрү — балдуу өсүмдүктөр.

Колдонулган адабияттар

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Wikipedia жазуучу жана редактор
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia emerging languages

Acanthophyllum ( англиски )

добавил wikipedia EN

Acanthophyllum is a genus of flowering plants in the family Caryophyllaceae with about 75 species, spread in the Irano-Turanian area.[2]

Description

Small, shrubby perennial plants with spiny leaves. Flowers white or pink, sessile in solitary or globose heads. Spiny bracts. Calyx cylindrical, with 5 teeth. Petals 5, entire or retuse. Stamens 20. Capsule ovoid, irregularly dehiscent from base. Reniform seeds.[3]

Taxonomy

The genus was described by Carl Anton von Meyer and published in Verzeichness der Pflanzen des Caspischen Meeres 210, 1831.[3] The type species is Acanthophyllum mucronatum C.A.Mey.

Acanthophyllum squarrosum in Iran

Species

As of March 2023, Plants of the World Online accepted the following species:[1]

References

  1. ^ a b "Acanthophyllum C.A.Mey.", Plants of the World Online, Royal Botanic Gardens, Kew, retrieved 2023-03-17
  2. ^ Mahmoudi Shamsabad, M.; Vaezi, J.; Memariani, F. & Joharchi, M.R. (2012), "A new species and a new record of Acanthophyllum C.A.Mey. (Caryophyllaceae) from northeast of Iran", Iran. J. Bot., 18 (1)
  3. ^ a b "Acanthophyllum", Tropicos.org. Missouri Botanical Garden, retrieved 27 October 2013
лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Wikipedia authors and editors
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia EN

Acanthophyllum: Brief Summary ( англиски )

добавил wikipedia EN

Acanthophyllum is a genus of flowering plants in the family Caryophyllaceae with about 75 species, spread in the Irano-Turanian area.

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Wikipedia authors and editors
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia EN

Acanthophyllum ( шпански; кастиљски )

добавил wikipedia ES

Acanthophyllum es un género de plantas con flores perteneciente a la familia de las cariofiláceas. Comprende 107 especies descritas y de estas, solo 68 aceptadas.[1]

Descripción

Son pequeñas plantas arbustivas perennes con hojas espinosas. Flores blancas o rosadas, sésiles en cabezas solitarias o globosas. Brácteas espinosas. Cáliz cilíndrico, con 5 dientes. Pétalos 5, enteros o retusos. Estambres 20. Cápsula ovoide, dehiscente irregularmente en la base. Las semillas reniformes.[2]

Taxonomía

El género fue descrito por Carl Anton von Meyer y publicado en Verzeichness der Pflanzen des Caspischen Meeres 210. 1831.[2]​ La especie tipo es: Acanthophyllum mucronatum C.A. Mey.

Especies aceptadas

A continuación se brinda un listado de las especies del género Acanthophyllum aceptadas hasta octubre de 2013, ordenadas alfabéticamente. Para cada una se indica el nombre binomial seguido del autor, abreviado según las convenciones y usos.

Referencias

  1. Acanthophyllum en PlantList
  2. a b «Acanthophyllum». Tropicos.org. Jardín Botánico de Misuri. Consultado el 27 de octubre de 2013.
 title=
лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Autores y editores de Wikipedia
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia ES

Acanthophyllum: Brief Summary ( шпански; кастиљски )

добавил wikipedia ES

Acanthophyllum es un género de plantas con flores perteneciente a la familia de las cariofiláceas. Comprende 107 especies descritas y de estas, solo 68 aceptadas.​

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Autores y editores de Wikipedia
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia ES

Acanthophyllum ( хрватски )

добавил wikipedia hr Croatian

Acanthophyllum, biljni rod u porodici klinčićevke (Caryophyllaceae). Opisan je 1831. godine. Priapda mu dvadesetak vrsta[1] višegodišnjih grmova, poglavito u irano–turanskoj florističkoj regiji.

Vrste

  1. Acanthophyllum pleiostegium Schiman-Czeika
  2. Acanthophyllum popovii (Preobr.) Barkoudah
  3. Acanthophyllum pulcherrimum Hedge & Wendelbo
  4. Acanthophyllum pulchrum Schischk.
  5. Acanthophyllum pungens (Bunge) Boiss.
  6. Acanthophyllum raphiophyllum (Rech.f.) Barkoudah
  7. Acanthophyllum recurvum Regel
  8. Acanthophyllum scapiflorum (Akhtar) Schiman-Czeika
  9. Acanthophyllum schugnanicum (Preobr.) Schischk.
  10. Acanthophyllum sedifolium (Kurz) Madhani & Zarre
  11. Acanthophyllum sordidum Bunge ex Boiss.
  12. Acanthophyllum speciosum Schiman-Czeika
  13. Acanthophyllum spinosum (Desf.) C.A.Mey.
  14. Acanthophyllum squarrosum Boiss.
  15. Acanthophyllum stenostegium Freyn
  16. Acanthophyllum stewartii (Thomson ex Edgew. & Hook.f.) Barkoudah
  17. Acanthophyllum stocksianum Boiss.
  18. Acanthophyllum subglabrum Schischk.
  19. Acanthophyllum tadshikistanicum (Schischk.) Schischk.
  20. Acanthophyllum takhtajanii (Gabrieljan & Dittrich) A.Pirani & Rabeler
  21. Acanthophyllum versicolor Fisch. & C.A.Mey.
  22. Acanthophyllum verticillatum C.A.Mey.
  23. Acanthophyllum xanthoporphyranthum Hedge & Wendelbo
  24. Acanthophyllum yasamin-nassehiae Joharchi & Pirani

Sinonimi

  • Allochrusa Bunge ex Boiss.
  • Czeikia Ikonn.
  • Kabulianthe (Rech.f.) Ikonn.
  • Kuhitangia Ovcz.
  • Ochotonophila Gilli
  • Scleranthopsis Rech.f.
  • Timaeosia Klotzsch
Logotip Zajedničkog poslužitelja
Na Zajedničkom poslužitelju postoje datoteke vezane uz: Acanthophyllum
Logotip Wikivrsta
Wikivrste imaju podatke o: Acanthophyllum

Izvori

  1. Plants of the World online pristupljeno 21. srpnja 2019
лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Autori i urednici Wikipedije
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia hr Croatian

Acanthophyllum: Brief Summary ( хрватски )

добавил wikipedia hr Croatian

Acanthophyllum, biljni rod u porodici klinčićevke (Caryophyllaceae). Opisan je 1831. godine. Priapda mu dvadesetak vrsta višegodišnjih grmova, poglavito u irano–turanskoj florističkoj regiji.

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Autori i urednici Wikipedije
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia hr Croatian

Acanthophyllum ( полски )

добавил wikipedia POL

Acanthophyllumrodzaj roślin z rodziny goździkowate (Caryophyllaceae). Obejmuje 68[3] gatunków występujących w Azji południowo-zachodniej i środkowej, także na Syberii. Niektóre gatunki są uprawiane, wiele gatunków to kserofity o kolczastych liściach[4].

Systematyka

Pozycja według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Rodzaj należy do rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae), rzędu goździkowców (Caryophyllales) w obrębie dwuliściennych właściwych. W obrębie goździkowatych należy do podrodziny Caryophylloideae plemienia Caryophylleae[5].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy

  1. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2013-10-14].
  2. a b Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-10-14].
  3. a b Acanthophyllum. W: The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-10-14].
  4. David J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants. Cambridge University Press, 1997, s. 5. ISBN 0-521-41421-0.
  5. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2013-08-27].
лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia POL

Acanthophyllum: Brief Summary ( полски )

добавил wikipedia POL

Acanthophyllum – rodzaj roślin z rodziny goździkowate (Caryophyllaceae). Obejmuje 68 gatunków występujących w Azji południowo-zachodniej i środkowej, także na Syberii. Niektóre gatunki są uprawiane, wiele gatunków to kserofity o kolczastych liściach.

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia POL

Acanthophyllum ( португалски )

добавил wikipedia PT

Acanthophyllum é um género botânico pertencente à família Caryophyllaceae.[1]

Espécies

Estão descritas 68 espécies[1]:

Referências

  1. a b «Acanthophyllum — The Plant List». www.theplantlist.org. Consultado em 30 de agosto de 2019

 title=
лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Autores e editores de Wikipedia
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia PT

Acanthophyllum: Brief Summary ( португалски )

добавил wikipedia PT

Acanthophyllum é um género botânico pertencente à família Caryophyllaceae.

лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Autores e editores de Wikipedia
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia PT

Колючелистник ( руски )

добавил wikipedia русскую Википедию
Царство: Растения
Подцарство: Зелёные растения
Отдел: Цветковые
Надпорядок: Caryophyllanae Takht., 1967
Семейство: Гвоздичные
Подсемейство: Гвоздичные
Триба: Гвоздичные
Род: Колючелистник
Международное научное название

Acanthophyllum C.A.Mey., 1831[2]

Типовой вид Wikispecies-logo.svg
Систематика
на Викивидах
Commons-logo.svg
Изображения
на Викискладе
NCBI 325475GRIN g:50IPNI 6156-1

Колючелистник, или Колючелист (лат. Acanthophyllum) — род растений семейства гвоздичные (Caryophyllaceae).

Полукустарнички и многолетние травы, с обильно ветвящимися стеблями, формирующие колючие подушки полушаровидной формы, с розовыми, или реже белыми цветками. Опыление перекрёстное, растения энтомофильные, которым присуща протандрия. Многие виды известны как медоносы. Размножение происходит семенами.

Ряд видов с неколючими листьями, ранее помещаемые вколючелистники, отнесены в роду Аллохруза (Allochrusa).

Известно около 60 видов[4], произрастающих в аридных районах Центральной Азии. Северная граница ареала лежит в Южном Казахстане, отдельные виды встречаются на Кавказе, большое разнообразие наблюдается в Иране, распространяется до территории Пакистана.

Некоторые виды:

Images.png Внешние изображенияФотографии Image-silk.png Acanthophyllum stenostegium Image-silk.png Acanthophyllum subglabrum Image-silk.png Acanthophyllum elatius

Примечания

  1. Об условности указания класса двудольных в качестве вышестоящего таксона для описываемой в данной статье группы растений см. раздел «Системы APG» статьи «Двудольные».
  2. Verzeichness der Pflanzen des Caspischen 210 / Meeres
  3. Сведения о роде Acanthophyllum (англ.) в базе данных Index Nominum Genericorum Международной ассоциации по таксономии растений (IAPT).
  4. Виды рода Acanthophyllum по данным сайта The Plant List.
лиценца
cc-by-sa-3.0
авторски права
Авторы и редакторы Википедии
изворно
посети извор
соработничко мреж. место
wikipedia русскую Википедию