полјанки

Chèng-chṳ̄ (塍鼠) iâ hô̤ lā̤ hiè-chṳ̄, sê siŏh cṳ̄ng lō̤-chṳ̄.

Dala sichqonlari (Microtinae) -xomyaklar oilasining kenja oilasi, baʼzan alohida oila sifatida karaladi. Tanasining uz. 10—12 sm, baʼzi turlari 36 sm gacha. Kurak va oziq tishlari doimo oʻsib turadi. Shim. yarim shardagi barcha qitʼalar va orollarda tarqalgan. Yil davomida faol hayot kechiradi. Koʻpchiligi koloniya boʻlib yashaydi. 43 turi maʼlum. D.s.ga lemminglar, ondapgralar, koʻrsichqonlar, kulrang D.s, suv sichkrnlari va b. kiradi. Asosan oʻsimliklarning yer ustki qismi bilan oziqlanadi, baʼzi turlari oziq gʻamlaydi. Koʻpchilik turlari tulyaremiya, leptospiroz va b. kasalliklar mikroblarining tabiiy tashuvchisi hisoblanadi yoki ekinlarga ziyon keltiradi. Ondatralar va suv sichqonlari muynasi uchun ovlanadi.

Adabiyot

• OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil

De wrotmûzen (wittenskiplike namme: Arvicolinae) foarmje in ûnderfamylje fan 'e klasse fan 'e sûchdieren (Mammalia), it skift fan 'e kjifdieren (Rodentia) en de famylje fan 'e wrotmûseftigen (Cricetidae), dêr't û.o. de fjildmûs, de wetterrôt en de muskusrôt ta hearre. Se binne nau besibbe oan 'e oare ûnderfamyljes fan 'e wrotmûseftigen, de hamsters (Cricetinae) en trije groepen dy't mei-inoar beflapt wurde ûnder de oantsjutting mûzen en rotten fan de Nije Wrâld. Sommige saakkundigen wolle de wrotmûzen lykwols ynstee yn 'e famylje mûseftigen (Muridae) pleatst hawwe. De wrotmûzen binne de meast foarkommende groep kjifdieren op it noardlik healrûn. Fossilen út dizze ûnderfamylje binne yn Noard-Amearika en Jeropa sa algemien dat se brûkt wurde foar biostratigrafyske datearring fan archeologyske fynplakken.

Underfamylje-opbou

D'Wullmais sinn eng Ënnerfamill aus der Uerdnung vun de Knabberdéieren. Et gëtt iwwer 150 Aarten, dovu sinn déi bekanntst d'Bisamrat an d'Feldmaus.

Kuckt och

• Rout Wullmaus

Um Spaweck

Microtus pennsylvanicus.

Момолойлор (Microtinae, syn. Arvicolinae) — кемирүүчүлөрдүн аламандар тукумундагы тукумчасы. Денесинин орт. уз. 10—12 см, кээде 36 смге жетет.

Жону көгүш же күрөңүрөөк. Көбүнүн азуу тиштери дайыма өсүп турат. Момолойлордун 40тан ашуун уруусу бар, анын жарымынан көбү тукум курут болгон. Момолойлор кургакчылык жана азык көп жылы өтө көбөйөт. Ачык ландшафттуу жерлер Момолойлор түрлөрүнө бай келет. Чээнге кирбейт. Азыгынын көбү өсүмдүк; кээси кышка азык камдайт. Көбү — айыл чарба өсүмдүктөрүнүн зыянкечи жана айрым жугуштуу оору козгогучтарды алып жүрүүчүлөр. Кээ биринин (ондатра ж. б.) териси баалуу.

Колдонулган адабияттар

• Кыргыз Совет Энциклопедиясы. Башкы редактор Б. О. Орузбаева. -Бишкек: Кыргыз Совет Энциклопедиясынын башкы редакциясы, 1979. Том 4. Лактация - Пиррол. -656 б.