Citrus junos Sieb. ex Tanaka

Systematyka^[1] Domena eukarionty Królestwo rośliny Klad rośliny naczyniowe Klad rośliny nasienne Klasa okrytonasienne Klad różowe Rząd mydleńcowce Rodzina rutowate Rodzaj cytrus Gatunek yuzu Nazwa systematyczna Citrus junos Siebold ex Tanaka
J. Heredity 13: 243 243 1922.^[2]

Yuzu (Citrus junos^[3]; jap: 柚子 – yuzu kor: 유자 – yuja) – niewielkie drzewo lub krzew należący do rodziny rutowatych. Pochodzi z Chin, został sprowadzony do Japonii i Korei w okresie dynastii Tang. Obecnie bardziej popularny w tych krajach niż w swojej ojczyźnie^[4]. Uwaga: we współczesnym języku chińskim termin 柚子 yòuzi odnosi się do pomelo, podczas gdy yuzu określa się jako 香橙 xiāngchéng.

Morfologia

Pokrój

Niewielkie drzewo lub ciernisty krzew,

Liście

Podobne do liści papedy, bardzo aromatyczne.

Kwiaty

Owoce

Okrągłe, podobne do mandarynki

Zastosowanie

• W kuchni japońskiej wykorzystywana jest przede wszystkim skórka owoców o delikatnym aromacie, dodawana do chawan mushi oraz potraw typu suimono. Suszona skórka stanowi często składnik przyprawy shichimi tōgarashi. Mieszanina soku z yuzu, sosu sojowego i octu stanowi popularny dip do shabu-shabu i yudōfu.
• Wysuszoną skórkę yuzu dodaje się również do tsukemono, czyli marynowanych warzyw podawanych jako dodatek do głównych potraw. Sproszkowana skórka yuzu jest dostępna jako popularna przyprawa.
• Yuzu-hachimitsu: w kuchni japońskiej yuzu znajduje również zastosowanie jako bogaty w witaminę C (zawiera jej dwa razy więcej niż cytryna), naturalny środek chroniący przed infekcjami – szczególnie w okresie zimowym. Cały owoc yuzu kroi się na cienkie plasterki i zalewa miodem a następnie odstawia na 3 dni – tak powstaje yuzu-hachimitsu. Yuzu-hachimitsu można dodawać do herbaty lub mieszać z wrzątkiem.
• Yuzu-yu: w okresie zimowym w sklepach sprzedawane są yuzu nie przeznaczone na cele kulinarne, ale do zastosowania w kosmetyce. Całe owoce, pocięte na połówki lub umieszczone w woreczku z materiału, wrzuca się do wanny (o-furo) wypełnionej gorącą wodą. Taka kąpiel, tradycyjnie w dniu zimowego przesilenia, nazywana po japońsku yuzu-yu (yu - wrzątek, gorąca woda) lub yuzu-buro (furo - kąpiel, łaźnia) rozgrzewa ciało, wygładza skórę, a olejki eteryczne pochodzące ze skórki yuzu dają jednocześnie efekt naturalnej inhalacji. Zwyczaj ten sięga wstecz XVIII wieku.^[5]

Przypisy

Zobacz też

• Sudachi

Bibliografia

1. Richard Hosking: Dictionary of Japanese Food. Tokio: Tuttle Publishing, 2002. ISBN 0-8048-2042-2.