False Hellebore

Luobėlė čemeris (Veratrum album)

Čemeris da kėtap atgėrė, čemerės (dgs.) (luotīnėškā: Veratrum) ī tuokis augals. Lietovuo daugomuo ī ėšnīkė̄s, ale sīkēs augėnams šalėp nomū.

Anėim tink derlingas, driegnas dėrvas, ūksmietas aba švėisuokas vėitas. Tas daugiametis augals ī. Lapā čemerė dėdli ī, žėidā būn balti, rožavi, žaluoki ėr ožaug ont ėlgū stombriū.

Vėsos čemeris troča ī, ale tepuogė ė liekarstos. Anou šaknis, šaukiamas čemerīčėm, basē kartės ī, anūm taisa nug skrondė skausmū, doud karvėm nug kartuokšlė oždegėma.

Dielē tou augala kartoma žmuonis čemerio vadėn bikuoki baisē kartu dākta, biesa, smerti.

Аватеште^[1] (лат. Verátrum, руз. Чемери́ца) — тикшень касовкс Мелантиень семиястонть (Melanthiaceae).

Ламоиень касовкс, конань нурькине ундоксонь пизезэ, ды кувака лисиця модасто нетьксэсь. Касовксось эри 50 иеть, цецямо ушоды 16—30-це эрямо иетнестэ. Тикшесь ядов, эйсэнзэ ули алкалоид вератрин.

Тикшень лемтне

• Атятеште^[1] — (лат. Verdtrum lobelidnum Bernh., руз. Чемерица Лобеля)

Фотокувт

• (Veratrum nigrum)

• (Veratrum stamineum)

• Ашо аватеште тунда

Содамоёвкст

Лисьм.:

1. ↑ ^{1,0 1,1} Русско-эрзянский ботанический словарь (названия сосудистых): Ок. 1600 назв. /А. М. Гребнева, В. В. Лещанкина.— Саранск: Тип. «Крас. Окт.», 2002.— 60 с.— Рус, эрзян. ISBN 5-7493-0433-7.,(руз.),(эрз.)

Аҡһырғаҡ Чемери́ца(лат. Verátrum) — ләлә һымаҡтар ғаиләһенә ҡараған, йыуан тамырлы, эре ҡабырсаҡ япраҡлы, һепертке сәскәле, дымлы ерҙә үҫә торған ағыулы үлән^[1].

Туғыҙ төрө билдәле.

Ботаник яҙма

Аҡһырғаҡ яҙын

Күп йыллыҡ үҫемлек. Тамыры ҡыҫҡа әммә тармаҡлы. Һабағы тура, япраҡтары парлы. Ағыулы үҫемлек. Мал-тыуар ашап бармай. Йәш малдар ашап ағыулыныуы мөмкин.

Төрҙәре

Veratrum oxysepalum

Veratrum nigrum

Veratrum stamineum

Иҫкәрмәләр

Һылтанмалар

• Аҡһырғаҡ GRIN сайтында мәғлүмәт
• Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге (1890—1907).

Кæндыс кæнæ кæлмхос^[1][2] (дыгуронау Кæндус^[3]; лат. Veratrum; уырыс. Чемерица) у маргджын зайæгойты мыггаг.

Кæс ноджы

• Нæлгæндыс
• Къусбын

Фиппаинæгтæ

Литературæ

• Уырыссаг-ирон дзырдуат. Сарæзта йæ Абайты Васо. Дыккаг, срастгонд æмæ баххæстгонд рауагъд. Редактор Исаты М.И, рауагъдад «Советон Энциклопеди». Мæскуы — 1970
• Олисаев В.Г., Олисаев И.В. Медицинские представления и способы лечения заболеваний осетинскими лекарями — Владикавказ: Издательско-полиграфическое предприятие им.В. Гассиева, 2005 — 81с.
• Цагъаты Анастасия. Цæгат Ирыстоны топоними. 1975

Veratrum lobelianum.

Марал кулак (лат. Veratrum, L. 1753) – лилиялар тукумундагы көп жылдык чөп өсүмдүк. Бийикт. 2 мге чейин жетет. Жалбырагынын уз. 25 смге, туурасы 15 смге жетет, жээги тегиз, сабакка кезектешип жайгашкан. Гүлдөрү майда, шыпыргыдай топ гүлгө чогулган. Желекчеси 6, түсү саргыч жашыл, уз. 1-1,5 см, чөйчөкчөсү жок.

Кыргызстанда Ысыккөлдүн чыгышындагы тоо шалбааларында бир түрү өсөт. Малга уу өсүмдүк; тамырынын ширеси, майда талканы чымын-чиркейге, дененин мителерине (бит, бүргө) уу. Тамырын күзүндө казып алып, көлөкөдө кургатышат, суудагы кайнатмасын же күкүмүн (талканын) пайдаланышат.

Колдонулган адабияттар

• Биология: Энциклопедиялык окуу куралы/Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору. -Б.:2004, ISBN 9967-14-002-4