Melantek, czernilec (Melanthium L.) – rodzaj wieloletnich, ziemnopączkowych roślin zielnych z rodziny melantkowatych, obejmujący 4 gatunki endemiczne dla środkowo-wschodnich Stanów Zjednoczonych[3].
Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od greckich słów μέλανος (melanos – czarny) i ανθινός (anthinos – kwiatowy), odnosząc się do czerniejących po przekwitnięciu listków okwiatu niektórych gatunków tych roślin[4].
Morfologia
- Pokrój
- Rośliny zielne.
- Łodyga
- Pędem podziemnym jest okryta łuskowatymi liśćmi cebulka z krótkimi kłączami. Pęd naziemny wzniesiony, ulistniony, pusty w środku[5].
- Liście
- Liście głównie odziomkowe, tworzące rurkowate, zamknięte pochwy. Blaszki liściowe równowąskie, odwrotnielancetowate, eliptyczne do jajowatych, u nasady rowkowane, stożkowate do ostrych[5].
- Kwiaty
- Kwiaty sześciopręcikowe, szypułkowe, zebrane w złożone grono lub otwartą wiechę, dystalne obupłciowe, proksymalne męskie. Osie kwiatostanu pokryte kępkami miękkich włosków. Szypułki omszone. Przysadki równowąskie do szydłowatych. Okwiat pojedynczy, trwały, sześciolistkowy. Listki okwiatu zwężające się, całobrzegie lub faliste, ostre do tępych, z dwoma niepozornymi do wydatnych miodnikami, położonymi doosiowo u nasady listków. Pręciki u nasady zrośnięte z okwiatem, o silnie zakrzywionych do wewnątrz nitkach i jednokomorowych, sercowato-nerkowatych główkach. Zalążnia górna do częściowo dolnej, trzykomorowa. Szyjki słupków odchylone do zakrzywionych, z wiekiem kierujące się do wewnątrz, zakończone drobnymi znamionami.
- Owoce
- Głęboko trójklapowe torebki. Nasiona żółte do brązowawych, płaskie, eliptyczne do lancetowatych.
- Genetyka
- Liczba chromosomów homologicznych x = 8[5].
Systematyka
- Pozycja rodzaju według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)
Rodzaj zaliczany jest do podrodziny Melanthieae w rodzinie melantkowatych (Melanthiaceae), należącej do rzędu liliowców (Liliales) zaliczanych do jednoliściennych (monocots)[1].
- Grupa Verantrum/Melanthium
Analizy molekularne DNA roślin z podrodziny Melanthieae wykazały, że wyodrębniana w jej ramach grupa Veratrum/Melanthium jest w istocie monofiletyczna, a rośliny zaliczane do obu tych rodzajów powinny być połączone w jeden, monofiletyczny rodzaj ciemiężyca (Veratrum)[6]. W roku 2010 Zomlefer, Judd i Gandhi zaproponowali zachowanie nazwy Veratrum (nom. cons.) dla wszystkich roślin zaliczanych do grupy Veratrum/Melanthium i odrzucenie nazwy Melanthium (nom. rej.)[7].
- Gatunki[3]
Zastosowania
Pędy podziemne Melanthium virginicum były stosowane w medycynie tradycyjnej Indian jako lek przeciwrobaczy[8].
Przypisy
-
↑ a b Peter F. Stevens: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2017-10-20].
-
↑ Tropicos. Missouri Botanical Garden. [dostęp 2011-03-14].
-
↑ a b c Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families (ang.). The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2011-03-14].
-
↑ D. Gledhill: The names of plants. Cambridge ; New York: Cambridge University Press, 2008, s. 255. ISBN 978-0-521-86645-3.
-
↑ a b c Frederick H. Utech. Liliaceae. „Flora of North America”. 26 (ang.).
-
↑ Wendy B. Zomlefer at al.. Generic circumscription and relationships in the tribe Melanthieae (Liliales, Melanthiaceae), with emphasis on Zigadenus: evidence from its and trnL-F sequence data. „American Journal of Botany”. 88 (9), s. 1657–1669, 2001 (ang.).
-
↑ Wendy B. Zomlefer, Walter S. Judd, Kanchi N. Gandhi. Proposal to conserve the name Veratrum against Melanthium (Melanthiaceae). „Taxon”. 59 (2), s. 644-645, 2010.
-
↑ Plants For A Future. [dostęp 2011-03-20].
