dcsimg

Kukang większy ( Polish )

provided by wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Kukang większy[4], lori kukang (Nycticebus coucang) – gatunek ssaka z rodziny lorisowatych. Występuje w średnio gęstych, wiecznie zielonych lasach Indonezji (Sumatra, Batam i Galang w Archipelagu Riau, na Pulau Tebingtinggi, i w okolicach Bunguran na północy wyspy Natuna), Malezji (na półwyspie i wyspie Pulau Tioman), południowego półwyspu Tajlandii (od przesmyku Kra na południe) oraz Singapuru[5]. Dorosłe osobniki mierzą od 27 do 38 cm długości od głowy do ogona, i ważą od 599 do 685 gramów. Podobnie jak inne naczelne z rodzaju Nycticebus, kukang większyt także posiada wilgotny nos (rhinarium), okrągłą głowę, niewielkie uszy ukryte w gęstym futrze, płaską część twarzową czaszki oraz szczątkowy ogon.

Nycticebus coucang żyje na drzewach, najczęściej w wiecznie zielonych lasach. Preferuje deszczowe lasy o gęstych koronach. W porównaniu z innymi ssakami podobnych rozmiarów posiada znacznie spowolniony metabolizm. Żywi się przede wszystkim sokiem mlecznym i naturalnym lateksem pozyskiwanym poprzez zlizywanie kropel z ran na drzewach, a także nektarem kwiatowym, owocami i stawonogami. Zazwyczaj jest samotnikiem, tylko zaledwie około 8 proc. czasu spędza w pobliżu innych osobników. Wyjątkiem jest okres godowy i czas po nim. Po ciąży trwającej 192 dni najczęściej przychodzi na świat jedno młode, które towarzyszy monogamicznym rodzicom do osiągnięcia dojrzałości płciowej, zazwyczaj po 16 do 27 miesięcy od narodzin.

Czerwona księga gatunków zagrożonych wymienia lori kukang jako gatunek narażony, głównie ze względu na popyt na młode osobniki jako zwierzątka domowe w Indonezji i krajach ościennych. Często przed sprzedażą wyrywa się im zęby, co czyni ich późniejsze wprowadzenie do środowiska niemożliwym. Zwierzętom zagraża także utrata naturalnego habitatu.

Wygląd

Kukang większy cechuje się uwstecznionym, niemal nieobecnym ogonem oraz brunatnoszarym ubarwieniem z ciemną pręgą na grzbiecie, a także jasnymi łapami.Osiąga do 38 cm długości ciała, jego waga waha się między 599 a 685 g[6]. Cechą wyróżniającą gatunek z grupy jest sposób poruszania, czyli powolne „sunięcie” po pniu, z wykorzystaniem czterech kończyn, zazwyczaj z trzema jednocześnie dotykającymi podłoża. Siatkówka ich oczu zawiera dodatkową warstwę błony odblaskowej, która pozwala na „recykling”, czyli wykorzystanie możliwie wszystkich promieni świetlnych. Efekt ten daje wrażenie świecących oczu, widoczny nawet z kilkuset metrów[7].

Tryb życia

Kukang większy prowadzi nocny tryb życia. Jest zwierzęciem uważanym za samotnicze, choć obserwowane były grupy składające się z dorosłego samca, dorosłej samicy oraz pewnej liczby młodych. Samotniczy tryb życia może być związany z monogamicznym systemem zapłodnień u tego gatunku. Między osobnikami w grupie zasiedlającej dany obszar występują przyjazne relacje[8].

Kukang większy w wewnętrznej stronie łokcia wytwarza toksynę, którą po połączeniu ze śliną przy pomocy specjalnych grzebieni pokrywa skórę swoją oraz swojego potomstwa. W przypadku zagrożenia gryzie lub zwija się w kulkę, wystawiając do drapieżnika pokryte toksyną futro. Tak jak inne gatunki z rodziny lorisowatych, Nycticebus coucang do komunikacji używa silnie pachnącej wydzieliny spod pach oraz okrzyków[potrzebny przypis].

Kukang większy jest zasadniczo owocożerny, choć spożywa też liście, owady i jaja ptaków. Główny pokarm stanowi jednak nektar z kwiatów palmy burtram (Eugeissona trismus)[8]. Lori kukang ze względu na toksynę pokrywającą futro nie mają zbyt wielu naturalnych wrogów. Jednym z nielicznych zaobserwowanych jest pyton siatkowy Python reticulatus[9].

Rozmnażanie

W porównaniu do innych ssaków podobnych rozmiarów, Nycticebus coucang mają niskie wskaźniki rozrodcze – ich ciąża jest pojedyncza, a czas pomiędzy ciążami długi. Ciąża trwa 190 dni, a młode dorasta po około 9 miesiącach[7].

Zagrożenia

Nycticebus coucang jest gatunkiem narażonym na wyginięcie przede wszystkim ze względu na nielegalne odłapywanie i sprzedawanie jako zwierzęta domowe w całej Azji Południowo-Wschodniej. Po złapaniu zwierzętom często wyrywane są zęby, co nawet w wypadku odebrania zwierzęta kłusownikom uniemożliwia ponowne wypuszczenie ssaka. Głównym powodem spadku liczebności populacji jest jednak ograniczanie niszy ekologicznej, czyli wycinanie lasów. Ograniczenie środowiska występowania spowodowało konieczność migracji Nycticebus coucang na obszary wykorzystywane jako tereny uprawne, gdzie gatunek ten uznawany jest za szkodnika[5].

Przypisy

  1. Nycticebus coucang, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d e f g h i j A. Nekaris, U. Streicher 2008, Nycticebus coucang [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2016-2 [dostęp 2016-11-18] (ang.).
  3. a b c d e f g h Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Nycticebus coucang coucang. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 10 lutego 2010]
  4. W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński, W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 34. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol.ang.)
  5. a b Nycticebus coucang (Greater Slow Loris, Slow Loris, Sunda Slow Loris), www.iucnredlist.org [dostęp 2016-03-21] .
  6. Primate Factsheets: Slow loris (Nycticebus) Taxonomy, Morphology, & Ecology, pin.primate.wisc.edu [dostęp 2016-03-21] .
  7. a b FrankF. Wiens FrankF., Behavior and Ecology of Wild Slow Lorises (Nycticebus coucang ): Social Organization, Infant Care System, and Diet., 2002, s. 78-79 .
  8. a b Wiens F. i ZitzmannW.F.Z. A. Wiens F. i ZitzmannW.F.Z., Social structure of the solitary slow loris Nycticebus coucang (Lorisidae), „Journal of Zoology”, 261 (1), 2003, s. 35–46 .
  9. Wiens F. i ZitzmannW.F.Z. A. Wiens F. i ZitzmannW.F.Z., ., Predation on a Wild Slow Lories (Nycticebus coucang) by Reticulated Python (Python reticulates)., „Folia Primatologica”, 70, 1999, s. 262-264 .

Bibliografia

  1. Mały słownik zoologiczny: ssaki. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1978.
  2. Ballenger, L.: Nycticebus coucang (ang.). (On-line), Animal Diversity Web, 2001. [dostęp 26 grudnia 2008].
  3. Nycticebus coucang [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2008-12-26] (ang.).
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Kukang większy: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL

Kukang większy, lori kukang (Nycticebus coucang) – gatunek ssaka z rodziny lorisowatych. Występuje w średnio gęstych, wiecznie zielonych lasach Indonezji (Sumatra, Batam i Galang w Archipelagu Riau, na Pulau Tebingtinggi, i w okolicach Bunguran na północy wyspy Natuna), Malezji (na półwyspie i wyspie Pulau Tioman), południowego półwyspu Tajlandii (od przesmyku Kra na południe) oraz Singapuru. Dorosłe osobniki mierzą od 27 do 38 cm długości od głowy do ogona, i ważą od 599 do 685 gramów. Podobnie jak inne naczelne z rodzaju Nycticebus, kukang większyt także posiada wilgotny nos (rhinarium), okrągłą głowę, niewielkie uszy ukryte w gęstym futrze, płaską część twarzową czaszki oraz szczątkowy ogon.

Nycticebus coucang żyje na drzewach, najczęściej w wiecznie zielonych lasach. Preferuje deszczowe lasy o gęstych koronach. W porównaniu z innymi ssakami podobnych rozmiarów posiada znacznie spowolniony metabolizm. Żywi się przede wszystkim sokiem mlecznym i naturalnym lateksem pozyskiwanym poprzez zlizywanie kropel z ran na drzewach, a także nektarem kwiatowym, owocami i stawonogami. Zazwyczaj jest samotnikiem, tylko zaledwie około 8 proc. czasu spędza w pobliżu innych osobników. Wyjątkiem jest okres godowy i czas po nim. Po ciąży trwającej 192 dni najczęściej przychodzi na świat jedno młode, które towarzyszy monogamicznym rodzicom do osiągnięcia dojrzałości płciowej, zazwyczaj po 16 do 27 miesięcy od narodzin.

Czerwona księga gatunków zagrożonych wymienia lori kukang jako gatunek narażony, głównie ze względu na popyt na młode osobniki jako zwierzątka domowe w Indonezji i krajach ościennych. Często przed sprzedażą wyrywa się im zęby, co czyni ich późniejsze wprowadzenie do środowiska niemożliwym. Zwierzętom zagraża także utrata naturalnego habitatu.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL