Gaoshan Pine

Pinus densata Mast. – gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Pinus densata jest endemitem, występuje w Chinach (na południu prowincji Qinghai, na zachodzie Syczuanu, południowo-wschodni Tybet, Junnan^[3][4].

Morfologia

Pokrój

Drzewo o koronie jajowato-stożkowatej, u starszych okazów rozpościerającej się.

Pień

Osiąga 30 m wysokości i 130 cm średnicy. Młoda kora czerwonobrązowa, łuszcząca się i płytkowata, z wiekiem staje się ciemno-szarobrązowa, o grubych, nieregularnie kwadratowych płytkach. Jednoroczne gałązki grube, błyszczące, żółtobrązowe, w drugim i trzecim roku stają się rudawe. Pąki zimowe brązowe, delikatnie ożywiczone, jajowato-stożkowate, o rozmiarach 15 na 6 mm.

Liście

Igły wyrastają po 2 (rzadko 3) na krótkopędzie. Proste, delikatnie skręcone, o długości 8–14 cm i grubości 1–1,5 mm. Brzeg liścia drobnoząbkowany, wierzchołek zaostrzony. Rzędy aparatów szparkowych widoczne na wszystkich powierzchniach igły.

Szyszki

Szyszki męskie cylindryczne, o długości 10–18 mm i średnicy 3–4,5 mm, żółtobrązowe. Szyszki żeńskie wyrastają pojedynczo lub w parach, zwisające, siedzące lub osadzone na krótkiej szypułce. Dojrzałe ciemnobrązowe, błyszczące, zamknięte są jajowate, po otwarciu szerokojajowate, o rozmiarach 4–6 na 4–7 cm. Łuski nasienne z wyraźną, romboidalną tarczką (apofyzą), o grubości 4–7 mm. Piramidka grzbietowa, z krótkim kolcem. Nasiona jasno-szarobrązowe, o długości 4–6 mm, opatrzone skrzydełkiem o długości 15–20 mm.

Gatunki podobne

Pinus yunnanensis, P. tabuliformis.

Biologia i ekologia

Dwie wiązki przewodzące w liściu. Przewody żywiczne 3–4, brzegowe, sporadycznie 1–2 środkowe. Pochewki liściowe trwałe. Igły pozostają na drzewie przez 3 lata^[3].

Pylenie następuje w maju. Szyszki nasienne dojrzewają w październiku drugiego roku.

Rośnie na wysokościach 2600–3500(4200) m n.p.m. Tworzy lasy jednogatunkowe lub mieszane - poniżej 3000 m n.p.m. towarzyszą jej Pinus armandii i P. yunnanensis.

Systematyka i zmienność

Synonimy: Pinus prominens Masters, P. sinensis D. Don var. densata (Masters) Shaw, P. tabuliformis Carrière var. densata (Masters) Rehder, P. wilsonii Shaw 1911 non Roezl 1857.

Pozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus^[5]:

• podrodzaj Pinus
  • sekcja Pinus
    • podsekcja Pinus
      • gatunek P. densata

Badania wskazują, że gatunek Pinus densata powstał prawdopodobnie w trzeciorzędzie jako krzyżówka P. yunnanensis i P. tabuliformis^[4]. Analiza genetyczna sugeruje, że ewolucja poszczególnych populacji P. densata mogła zachodzić niezależnie^[6].

P. densata bywa traktowany jako odmiana sosny chińskiej – P. tabuliformis Carr. var. densata (Masters) Rehder.

Zagrożenia

Międzynarodowa organizacja IUCN umieściła ten gatunek w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych, ale przyznała mu kategorię zagrożenia LC (least concern), uznając go za gatunek najmniejszej troski, o niskim ryzyku wymarcia^[7]. Klasyfikację tę utrzymano w kolejnym wydaniu księgi w 2013 roku^[8].

Przypisy

Bibliografia

1. Christopher J. Earle: Pinus densata (ang.). W: Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2011-08-25].
2. Pinus densata. „Flora of China”. Vol. 4, 1999. Wu Zhengyi, Peter H. Raven, Hong Deyuan (red.). Beijing: Science Press; St. Louis: Missouri Botanical Garden (ang.). [dostęp 2011-08-25].