dcsimg

Łysostopek pozrastany ( Polish )

provided by wikipedia POL
Gymnopus confluens a1 (1).JPG
Gymnopus confluens a1 (7).JPG

Łysostopek pozrastany (Gymnopus confluens (Pers.) Antonín, Halling & Noordel) – gatunek grzybów należący do rodziny Omphalotaceae[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Omphalotaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1796 Persoon nadając mu nazwę Agaricus confluens. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w roku 1997 Antonín, Halling & Noordel, przenosząc go do rodzaju Gymnopus[1]. Niektóre synonimy łacińskie[2]:

  • Agaricus archyropus Pers. 1828
  • Agaricus confluens Pers. 1796
  • Chamaeceras archyropus (Pers.) Kuntze 1898
  • Collybia confluens (Pers.) P. Kumm. 1871
  • Marasmius archyropus (Pers.) Fr. 1838
  • Marasmius confluens (Pers.) P. Karst. 1889

Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 2003. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też pod nazwami: pieniążek zlewający się, bedłka zlewająca się, twardzioszek gromadny, twardzioszek nieprzyjemny i pieniążek pozrastany[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 2-4 cm. U młodych owocników półkulisty lub tępodzwonkowy, później staje się spłaszczony z szerokim i tępym garbem, na koniec spłaszczony z wywiniętym brzegiem. Powierzchnia gładka, naga. Jest higrofaniczny; w stanie suchym powierzchnia jest matowa i ma kolor bladokremowy, w stanie wilgotnym jest błyszcząca, w kolorze od jasnocielistobrązowego do mięsnobrązowego[4]. Owocniki prawie zawsze wyrastają kępami, czasami razem z innymi gatunkami[5].

Blaszki

Blaszki wąskie i gęste, początkowo białe, później cielistoochrowe do mięsnobrązowych. Ostrza blaszek owłosione[4]. Przy trzonie blaszki wolne[6].

Trzon

Wysokość 5-12 cm, grubość do 0,5 cm. Jest cylindryczny, cienki i smukły, elastyczny, rurkowaty. Barwa taka sama, jak kapelusza. Po oderwaniu kapelusza na trzonie pozostaje tarczka, w kapeluszu natomiast okrągły otwór. Charakterystyczną cechą tego gatunku jest pokrycie całej powierzchni trzonu białymi brodawkami (włoskami)[4], oraz to, że trzony owocników w jednej kępie są pozrastane podstawą[5].

Miąższ

Cienki i łykowaty, białawy. Nie zmienia koloru po uszkodzeniu. Smak łagodny, zapach słaby i nieokreślony[6].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki wydłużone, gładkie, o średnicy 7-10 x 2-3 µm[6].

Występowanie i siedlisko

Występuje na półkuli północnej w strefie klimatu umiarkowanego i arktycznego. W Europie jest pospolity, na północy jego zasięg sięga po Szwecję, w Azji występuje na Kaukazie, Syberii, Kamczatce, w Chinach, Korei, Japonii, w Ameryce Północnej w USA i Kanadzie[7]. W Polsce jest pospolity.

Owocniki pojawiają się w różnego rodzaju lasach od lata do jesieni, prawie zawsze w kępach. Czasami tworzą czarcie kręgi[6] . Grzyb mikoryzowy, żyjący w symbiozie z wieloma gatunkami drzew liściastych, najczęściej jednak rośnie pod bukami[7].

Znaczenie

Saprotrof[3]. Grzyb jadalny[6]. Ma jednak niewielkie wartości smakowe, może być używany jako domieszka do innych grzybów. Trzony z powodu łykowatości nie nadają się do spożycia[7]. Przez niektórych autorów jednak uważany jest za grzyb trujący[4].

Gatunki podobne

Jest wiele podobnych gatunków grzybów, ale łysostopek pozrastany ma kilka charakterystycznych cech, po których łatwo można go odróżnić: wyrasta w kępach, a cienkie trzony poszczególnych owocników są zrośnięte podstawami i pokryte białymi brodawkami "włoskami"). Ma gęste blaszki, a trzon odrywa się od kapelusza razem z tarczką. Najbardziej podobny jest łysostopek cierpki (Gymnopus personatus)[5].

Przypisy

  1. a b c Index Fungorum (ang.). [dostęp 2013-03-05].
  2. Species Fungorum (ang.). [dostęp 2013-04-15].
  3. a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. a b c Till R. Lohmeyer, Ute Kũnkele: Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie. Warszawa: 2006. ISBN 978-1-40547-937-0.
  6. a b c d e Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.
  7. a b c German J. Krieglsteiner, Andreas Gminder:: Die Großpilze Baden-Württembergs. Band 3:. Ständerpilze. Blätterpilze I. Ulmer, Stuttgart 2001, ​ISBN 3-8001-3536-1​., S. 210<
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Łysostopek pozrastany: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
Gymnopus confluens a1 (1).JPG Gymnopus confluens a1 (7).JPG

Łysostopek pozrastany (Gymnopus confluens (Pers.) Antonín, Halling & Noordel) – gatunek grzybów należący do rodziny Omphalotaceae.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL