Annoonakasvit

Flaszowcowate (Annonaceae Juss.) – rodzina okrytonasiennych stanowiąca jedno z ich starszych odgałęzień linii rozwojowych skupianych obecnie w rzędzie magnoliowców Magnoliales. Liczy ponad 2000 gatunków zgrupowanych w 120-130 rodzajach^[1]. Są to drzewa, krzewy lub pnącza, występujące głównie w strefie międzyzwrotnikowej, kilka gatunków osiąga strefę umiarkowaną. Zasięg największej liczby przedstawicieli obejmuje tropiki amerykańskie^[2]. Niektóre gatunki to ważne gospodarczo drzewa owocowe, dostarczające przypraw i drewna^[3]. Nazwa rodziny pochodzi od rodzaju flaszowiec (Annona L.) (typ nomenklatoryczny).

Morfologia

Pokrój

Drzewa, krzewy lub pnącza^[3] z wyraźnym pniem głównym, z korą zwykle włóknistą^[1].

Liście

Skrętoległe, ułożone w dwóch szeregach, całobrzegie i zwykle krótkoogonkowe. Aromatyczne z powodu olejków eterycznych^[1][2].

Kwiaty

Pojedyncze lub zebrane w kwiatostanach. Nierozrośnięte wolne słupki (10–100 lub więcej) i liczne pręcików (25–100) są umieszczone w okółkach lub spiralnie na wydłużonym dnie kwiatowym^[3][2]. Okwiat zwykle składa się z 9 listków wyrastających w 3 okółkach po 3^[2].

Owoc

Zwykle mięsisty owoc zbiorowy powstający z licznych jagód powstających z poszczególnych słupków. Czasem mieszek^[3][2].

Systematyka

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

Klad siostrzany względem Eupomatiaceae w obrębie rzędu magnoliowców.

magnoliowce

muszkatołowcowate Myristicaceae

magnoliowate Magnoliaceae

degeneriowate Degeneriaceae

himantandrowate Himantandraceae

Eupomatiaceae

flaszowcowate Annonaceae

System Reveala (1999)

Rodzina umieszczona w monotypowym rzędzie flaszowcowców Annonales w klasie Magnoliopsida.

System Cronquista (1981)

Rodzina zaliczona jest do rzędu magnoliowców Magnoliales w obrębie klasy dwuliściennych Magnoliopsida.

Podział systematyczny^[4]

podrodzina Ambavioideae

• Ambavia Le Thomas
• Cananga (DC.) Hook. f. & Thomson – jagodlin
• Cleistopholis Pierre ex Engl.
• Cyathocalyx Champ. ex Hook. f. & Thomson
• Drepananthus Maingay ex J. D. Hooker et T. Thomson

• Lettowianthus Diels
• Mezzettia Becc.
• Tetrameranthus R. E. Fr.
• Meiocarpidium Engl. & Diels

podrodzina Anaxagoreoideae

• Anaxagorea A. St.-Hil.

podrodzina Annonoideae

plemię Annoneae

• Annona L. – flaszowiec (w tym Rollinia A. St.-Hil.^[5])
• Anonidium Engl. & Diels
• Asimina Adans. – asymina, urodlin
• Boutiquea Le Thomas

• Diclinanona Diels
• Disepalum Hook. f.
• Goniothalamus (Blume) Hook. f. & Thomson
• Neostenanthera Exell

plemię Bocageeae

• Bocagea A. St.-Hil.
• Cardiopetalum Schltdl.
• Cymbopetalum Benth.
• Froesiodendron R. E. Fr.

• Hornschuchia Nees
• Mkilua Verdc.
• Porcelia Ruiz & Pav.
• Trigynaea Schltdl.

plemię Duguetieae

• Duckeanthus R. E. Fr.
• Duguetia A. St.-Hil.
• Fusaea (Baill.) Saff.
• Letestudoxa Pellegr.
• Pseudartabotrys Pellegr.

plemię Guatterieae

• Guatteria Ruiz & Pav. (obejmuje: Guatteriella R. E. Fr., Guatteriopsis R. E. Fr. i Heteropetalum Benth.)^[6][7]

plemię Monodoreae

• Asteranthe Engl. & Diels
• Hexalobus A. DC.
• Isolona Engl.
• Mischogyne Exell
• Monocyclanthus Keay
• Monodora Dunal

• Ophrypetalum Diels
• Sanrafaelia Verdc.
• Uvariastrum Engl.
• Uvariodendron (Engl. & Diels) R. E. Fr.
• Uvariopsis Engl.

plemię Uvarieae

• Cleistochlamys Oliv.
• Afroguatteria Boutique
• Dasymaschalon (Hook. f. & Thomson) Dalla Torre & Harms
• Dielsiothamnus R. E. Fr.
• Exellia Boutique
• Friesodielsia Steenis
• Gilbertiella Boutique
• Monanthotaxis Baill.

• Sphaerocoryne (Boerl.) Ridl.
• Toussaintia Boutique
• Uvaria L. (w tym: Anomianthus Zoll., Cyathostemma Griff., Ellipeia Hook. f. & Thomson, Ellipeiopsis R. E. Fr., Rauwenhoffia Scheff.^[8], Balonga Le Thomas, Dasoclema J. Sinclair^[9])
• Desmos Lour.
• Fissistigma Griff.
• Melodorum Lour.
• Schefferomitra Diels

plemię Xylopieae

• Artabotrys R. Br.
• Xylopia L.

podrodzina Malmeoideae

plemię Dendrokingstonieae

• Dendrokingstonia Rauschert

plemię Fenerivieae

• Fenerivia Diels

plemię Maasieae

• Maasia Mols et al.

plemię Malmeeae

• Bocageopsis R. E. Fr.
• Cremastosperma R. E. Fr.
• Ephedranthus S. Moore
• Klarobelia Chatrou
• Malmea R. E. Fr.
• Mosannona Chatrou
• Onychopetalum R. E. Fr.

• Oxandra A. Rich.
• Pseudephedranthus Aristeg.
• Pseudomalmea Chatrou
• Pseudoxandra R. E. Fr.
• Unonopsis R. E. Fr. – wiszogronowiec
• Ruizodendron R. E. Fr.

plemię Miliuseae

• Alphonsea Hook. f. & Thomson
• Cleistopetalum H. Okada
• Desmopsis Saff.
• Enicosanthum Becc.
• Marsypopetalum Scheff.^[10]
• Meiogyne Miq. (w tym Fitzalania F. Muell.^[11][12])
• Miliusa Lesch. ex A. DC.
• Mitrella Miq.
• Mitrephora (Blume) Hook. f. & Thomson
• Neo-uvaria Airy Shaw
• Oncodostigma Diels
• Orophea Blume
• Phaeanthus Hook. f. & Thomson

• Phoenicanthus Alston
• Platymitra Boerl.
• Polyalthia Blume – choruna (w tym Haplostichanthus F. Muell.^[13] i Papualthia Diels^[14])
• Popowia Endl.
• Pseuduvaria Miq. (w tym Oreomitra Diels^[15])
• Sageraea Dalzell
• Sapranthus Seem.
• Stelechocarpus Hook. f. & Thomson
• Stenanona Standl.
• Tridimeris Baill.
• Trivalvaria (Miq.) Miq.
• Woodiellantha Rauschert

plemię Monocarpieae

• Monocarpia Miq.

plemię Piptostigmateae

• Annickia Setten & Maas
• Greenwayodendron Verdc.
• Mwasumbia Couvreur & D. M. Johnson
• Piptostigma Oliv.
• Polyceratocarpus Engl. & Diels

Pozostałe rodzaje (Unsertae sedis):

• Ancana F.Muell.
• Craibella R. M. K. Saunders et al.
• Deeringothamnus Small
• Mezzettiopsis (Hutch.) Goel
• Pyramidanthe Miq.

Przypisy