الأسماء في صفحات التنقل
Dalbergia sissoo (lat. Dalbergia sissoo) - paxlakimilər fəsiləsinin dalbergiya cinsinə aid bitki növü.
İkiləpəlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. 
Dalbergiya cinsinə aid növ D. obovata * D. melanoxylon * D. acariiantha * D. andapensis * D. annamensis * D. aurea * D. balansae * D. bariensis * D. baronii * D. bathiei * D. bojeri * D. boniana * D. brachystachya * D. bracteolata * D. cambodiana * D. capuronii * D. catipenonii * D. cearensis * D. chapelieri * D. chlorocarpa * D. cochinchinensis * D. davidii * D. delphinensis * D. emirnensis * D. entadoides * D. eremicola * D. erubescens * D. frutescens * D. funera * D. glaberrima * D. glaucocarpa * D. glomerata * D. greveana * D. hildebrandtii * D. hirticalyx * D. humbertii * D. hutibertii * D. intibucana * D. lemurica * D. louvelii * D. madagascariensis * D. mammosa * D. maritima * D. monticola * D. neoperrieri * D. nigra * D. normandii * D. odorifera * D. oligophylla * D. oliveri * D. orientalis * D. peltieri * D. pervillei * D. pseudobaronii * D. purpurascens * D. retusa * D. sambesiaca * D. setifera * D. simpsonii * D. sissoo * D. suaresensis * D. tonkinensis * D. tricolor * D. tsaratananensis * D. tsiandalana * D. urschii * D. vacciniifolia * D. viguieri
Dalbergia sissoo (lat. Dalbergia sissoo) - paxlakimilər fəsiləsinin dalbergiya cinsinə aid bitki növü.
Dalbergia sissoo (auch Sheesham, Shisha, Shisham oder Indischer Palisander) ist der Staatsbaum des indischen Staates Punjab und ebenso der Wappenbaum der gleichnamigen pakistanischen Provinz.
Dalbergia sissoo ist ein mittelgroßer bis großer laubabwerfender Baum mit lichter Krone. Er kann 25 m Höhe und 2–3 m Durchmesser erreichen, bleibt meist aber kleiner. Die Stämme sind bei freistehendem Wuchs oft verwachsen. Der Baum hat eine lange Pfahlwurzel und zahlreiche Oberflächenwurzeln, die zahlreiche Schösslinge produzieren. Junge Triebe sind flaumig und herabhängend. Ältere Bäume haben eine bis 2,5 cm dicke, hellbraune bis dunkel-graubraune Borke, die sich in schmalen Streifen abschält.
Die wechselständigen Blätter sind ledrig, fiederteilig und erreichen 15 cm Länge. Die Blüten sind weißlich bis rosa, duftend, nahezu stiellos und bis zu 1,5 cm lang. Sie sitzen in dichten, 5–10 cm langen Trauben.
Die hellbraunen Früchte sind flache, dünne riemenartige Schoten, die 4–8 cm lang und 1 cm breit werden. Sie enthalten 1–5 flache, 8–10 mm lange, bohnenförmige Samen.
Das Kernholz ist gold- bis dunkelbraun, das Splintholz weiß bis fahl bräunlich-weiß. Der Kern ist sehr dauerhaft und gegen Termiten beständig. Das Splintholz wird jedoch leicht von Pilzen und bohrenden Insekten befallen. Die Dichte des Holzes beträgt 0,7–0,8 g/cm².
Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 20.[1]
Der Baum kommt vor allem an Flussufern unter 900 m Höhe vor, man kann ihn in seinem natürlichen Vorkommen aber auch in Höhen von bis 1300 m finden. Die mittlere Temperatur beträgt 10–40 °C, kann aber zwischen dem Gefrierpunkt und 50 °C schwanken. Sheesham verträgt bis 2000 mm Jahresniederschlag, aber auch 3–4 Monate Trockenheit. Er wächst auf Sand und Schotter, aber auch auf nährstoffreichem Schwemmland der Flüsse. Er toleriert auch leicht salzhaltige Böden.
Sheesham ist ein Plantagenholz aus der Palisanderfamilie, das als Werkstoff, aber auch als Brennstoff, Futter-, Schutz- und Schattenbaum bedeutsam ist. Da alte, ausgewachsene Bäume wegen massiver Übernutzung in der Vergangenheit kaum noch existieren, hat seit etwa 1990 eine großflächige Anpflanzung von Sheeshambäumen in großen Plantagen im Punjab zwischen Indien und Pakistan stattgefunden.
Das Holz dieser stark gedüngten, dicht zusammengedrängt wachsenden Plantagenbäume ist kaum mit dem Holz der oft Jahrhunderte alten natürlich gewachsenen Sheeshambäume zu vergleichen. Die dünnen Stämmchen bestehen überwiegend aus minderwertigem Splintholz, welches bei alten Bäumen direkt am Fällort abgebeilt wurde, da es wegen seines strohgelben Aussehens sowie insbesondere seiner schlechten Eigenschaften nicht mitverarbeitet wurde. Aus dem nur wenige Jahre alten Plantagenholz gebaute Sheeshammöbel bestehen zu großen Teilen aus diesem Splintholz, dem durch Färbung des fertigen Produkts das Aussehen von Kernholz gegeben wird.
Wegen seiner vielfältigen Verwendung, Toleranz gegenüber leichtem Frost und langen Trockenperioden ist der Baum für die Plantagenwirtschaft, Aufforstung und Agroforstwirtschaft nutzbar. Nach Teak ist die Art der bedeutendste Forstbaum im Punjab, der auch der bedeutendste Lieferant des Holzes in Pakistan und Indien ist. In Bihar wird der Baum als Straßenbaum, entlang von Kanälen als Schattenspender und als Schattenbaum für Teeplantagen angepflanzt. Auch in südindischen Städten wie Bangalore wird er oft als Straßenbaum gepflanzt.
Dalbergia sissoo enthält das Neoflavonoid Dalbergichromen in der Borke des Stammes und dem Kernholz.[2]
Sheesham ist ein hochwertiges Holz für Tischlerarbeiten und die Furnier-Herstellung. Es wird auch zu Sperrholz, landwirtschaftlichen Geräten und Musikinstrumenten verarbeitet, kann für Ski, Schnitzereien, den Bootsbau und als Bodenbelag verwendet werden. Das in Rajasthan verwendete, kastagnettenähnliche Perkussionsinstrument Khartal besteht oft aus diesem Holz.
Der Heizwert des Splints beträgt ca. 20,5 MJ/kg (4908 kcal/kg), der des Kernholzes ca. 21,7 MJ/kg (5181 kcal/kg). Als Brennholz wird Sheesham in einem 10- bis 15-jährigen Zyklus geschlagen. Der Baum hat eine gute Fähigkeit zum Stockausschlag, obwohl nach zwei oder drei Einschlagzyklen ein Rückgang der Vitalität beobachtet wird. Aus dem Holz wird eine hochwertige Holzkohle zum Heizen und Kochen hergestellt.
Die Pflanze vermehrt sich durch Wurzelschösslinge, aber auch durch Samen. Letztere sind nur wenige Monate keimfähig. Sie werden vor der Aussaat zwei Tage in Wasser eingeweicht. Innerhalb von einer bis drei Wochen keimen 60–80 % der Samen. Die Sämlinge benötigen einen sonnigen oder halbschattigen Standort.
Ein alkoholischer Auszug der Früchte von Dalbergia sissoo erwies sich als giftig für die Eier der Süßwasserschnecke Biomphalaria pfeifferi.[3]
Dalbergia sissoo (auch Sheesham, Shisha, Shisham oder Indischer Palisander) ist der Staatsbaum des indischen Staates Punjab und ebenso der Wappenbaum der gleichnamigen pakistanischen Provinz.
शीशम (Shisham या Dalbergia sissoo) भारतीय उपमहाद्वीप का वृक्ष है। इसकी लकड़ी फर्नीचर एवं इमारती लकड़ी के लिये बहुत उपयुक्त होती है।
शीशम बहुपयोगी वृक्ष है। इसकी लकड़ी, पत्तियाँ, जड़ें सभी काम में आती हैं। लकड़ियों से फर्नीचर बनता है। पत्तियाँ पशुओं के लिए प्रोटीनयुक्त चारा होती हैं। जड़ें भूमि को अधिक उपजाऊ बनाती हैं। पत्तियाँ व शाखाएँ वर्षा-जल की बूँदों को धीरे-धीरे जमीन पर गिराकर भू-जल भंडार बढ़ाती हैं।
शीशम की लकड़ी भारी, मजबूत व बादामी रंग की होती है। इसके अंतःकाष्ठ की अपेक्षा बाह्य काष्ठ का रंग हल्का बादामी या भूरा सफेद होता है। लकड़ी के इस भाग में कीड़े लगने की आशंका रहती है। इसलिए इसे नीला थोथा, जिंक क्लोराइड या अन्य कीटरक्षक रसायनों से उपचारित करना जरूरी है।
शीशम के 10-12 वर्ष के पेड़ के तने की गोलाई 70-75 व 25-30 वर्ष के पेड़ के तने की गोलाई 135 सेमी तक हो जाती है। इसके एक घनफीट लकड़ी का वजन 22.5 से 24.5 किलोग्राम तक होता है। आसाम से प्राप्त लकड़ी कुछ हल्की 19-20 किलोग्राम प्रति घनफुट वजन की होती है।
शीशम (Shisham या Dalbergia sissoo) भारतीय उपमहाद्वीप का वृक्ष है। इसकी लकड़ी फर्नीचर एवं इमारती लकड़ी के लिये बहुत उपयुक्त होती है।
शीशम बहुपयोगी वृक्ष है। इसकी लकड़ी, पत्तियाँ, जड़ें सभी काम में आती हैं। लकड़ियों से फर्नीचर बनता है। पत्तियाँ पशुओं के लिए प्रोटीनयुक्त चारा होती हैं। जड़ें भूमि को अधिक उपजाऊ बनाती हैं। पत्तियाँ व शाखाएँ वर्षा-जल की बूँदों को धीरे-धीरे जमीन पर गिराकर भू-जल भंडार बढ़ाती हैं।
शीशम की लकड़ी भारी, मजबूत व बादामी रंग की होती है। इसके अंतःकाष्ठ की अपेक्षा बाह्य काष्ठ का रंग हल्का बादामी या भूरा सफेद होता है। लकड़ी के इस भाग में कीड़े लगने की आशंका रहती है। इसलिए इसे नीला थोथा, जिंक क्लोराइड या अन्य कीटरक्षक रसायनों से उपचारित करना जरूरी है।
शीशम के 10-12 वर्ष के पेड़ के तने की गोलाई 70-75 व 25-30 वर्ष के पेड़ के तने की गोलाई 135 सेमी तक हो जाती है। इसके एक घनफीट लकड़ी का वजन 22.5 से 24.5 किलोग्राम तक होता है। आसाम से प्राप्त लकड़ी कुछ हल्की 19-20 किलोग्राम प्रति घनफुट वजन की होती है।
ਟਾਹਲੀ (ਵਿਗਿਆਨਕ ਨਾਂ:Dalbergia sissoo) ਦਰਮਿਆਨੇ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਅਕਾਰ ਅਤੇ ਕੱਦ ਦਾ ਇੱਕ ਦਰੱਖ਼ਤ ਹੈ। ਬਲੈਕਵੁੱਡ, ਸ਼ੀਸ਼ਮ, ਰੋਜ਼ਵੁੱਡ ਅਤੇ ਡਾਲੀ ਆਦਿ ਨਾਵਾਂ ਨਾਲ਼ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਟਾਹਲੀ ਦੇ ਰੁੱਖ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਨਾਂ Dalbergia Sissoo ਹੈ।[1] ਸ਼ੀਸ਼ਮ,ਸਿਸੂ ਡੈਲਬਰਜੀਆ ਨਾਂ 18ਵੀਂ-19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸਵੀਡਨੀ ਬਨਸਪਤ-ਵਿਗਆਨੀ ਐਨ. ਡੈਲਬਰਜ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਇਹ 10 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 30 ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਉੱਚਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਤਣੇ ਦਾ ਘੇਰਾ 2 ਤੋਂ 4 ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਹਿਮਾਲਿਆ ਪਰਬਤ ਦੀਆਂ ਹੇਠਲੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪੰਜਾਬ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਕਰਨਾਟਕ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਸੂਬਿਆਂ ਕੇਰਲ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਅਤੇਹਰਿਆਣਾ ਤੱਕ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਨਵੰਬਰ–ਦਸੰਬਰ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਪੱਤੇ ਝੜ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ–ਫ਼ਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਹਲਕੇ-ਹਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਗੂੜ੍ਹੇ-ਹਰੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮਾਰਚ –ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ’ਤੇ ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਸਫ਼ੈਦ-ਕਰੀਮ ਰੰਗ ਦੇ ਅਤੇ ਹਲਕੀ ਮਹਿਕ ਵਾਲ਼ੇ ਫੁੱਲ ਲਗਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਛੇਤੀ ਹੀ ਚਪਟੀਆਂ ਫਲ਼ੀਆਂ ਵਿਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਚਾਬੀਆਂ ਦੇ ਗੁੱਛਿਆਂ ਵਰਗੀਆਂ ਇਹ ਫਲ਼ੀਆਂ ਕਈ ਮਹੀਨੇ ਟਾਹਲੀ ’ਤੇ ਲਮਕਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਹ ਦਰਖ਼ਤ ਮੈਦਾਨੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 1500 ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ਵਾਲ਼ੇ, –4 ਤੋਂ 45 ਦਰਜਾ ਸੈਲਸੀਅਸ ਗਰਮੀ ਵਾਲ਼ੇ ਅਤੇ 500 ਤੋਂ 4500 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਸਲਾਨਾ ਵਰਖਾ ਵਾਲ਼ੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[1] ਵਗਦੇ ਪਾਣੀਆਂ ਦੇ ਕੰਢੇ ਟਾਹਲੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਟਾਹਲੀ ਦੇ ਪੌਦੇ ਬੀਜ ਅਤੇ ਜੜ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਫੁੱਟੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਕਰੂੰਬਲਾਂ ਤੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਨੀਰੀ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਫਰਵਰੀ ਜਾਂ ਸਾਵਣ ਦੀ ਰੁੱਤ ਵਧੇਰੇ ਢੁਕਵੀਂ ਹੈ। ਪਨੀਰੀ ਲਗਭਗ 9-10 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਲਾਉਣ ਯੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਟਾਹਲੀ ਦੀ ਲੱਕੜੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਪਾਏਦਾਰ ਅਤੇ ਲਚਕਦਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਫ਼ਰਨੀਚਰ, ਇਮਾਰਤੀ ਸਾਮਾਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਦੂਜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ[2]।
ਕੁਝ ਲੋਕ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਲਣ, ਲੱਕੜੀ, ਚਾਰਕੋਲ ਅਤੇ ਤੇਲ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਟਾਹਲੀ ਦਾ ਤੇਲ ਚਮੜੀ ਰੋਗ, ਪੱਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਛਾਤੀ ਅਤੇ ਮਾਸਿਕ ਧਰਮ ਰੋਗਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਟਾਹਲੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦਾਤਣ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਟਾਹਲੀ ਹਵਾ ਵਿਚੋਂ ਨਾਈਟ੍ਰੋਜਨ ਨੂੰ ਵਰਤ ਲੈਂਦੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਉਪਜਾਊ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਸੋਕੇ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਹਰੇ ਚਾਰੇ ਵਜੋਂ ਵੀ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਾਂਝੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਛਾਂ ਦਾਰ ਰੁੱਖ ਵਜੋਂ ਆਮ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਈ ਧਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਪੂਜਾ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਲੋਕ ਗੀਤਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਆਮ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ:
“ਉੱਚੀਆਂ ਲੰਮੀਆਂ ਟਾਹਲੀਆਂ, ਕੋਈ ਵਿੱਚ ਗੁਜਰੀ ਦੀ ਪੀਂਘ.. ..ਵੇ ਮਾਹੀਆ
ਕੋਈ ਝੂਟ ਝੁਟੇਂਦੇ ਦੋ ਜਣੇ, ਵੇ ਕੋਈ ਆਸ਼ਕ ’ਤੇ ਮਾਸ਼ੂਕ.. ..ਵੇ ਮਾਹੀਆ
ਅਤੇ
ਉੱਚੀਆਂ ਲੰਮੀਆਂ ਟਾਹਲੀਆਂ ਵੇ ਹਾਣੀਆਂ
ਹੇਠ ਵਗੇ ਦਰਿਆ,
ਮੈਂ ਦਰਿਆ ਦੀ ਮੱਛਲੀ ਵੇ ਸੋਹਣਿਆਂ
ਬਗਲਾ ਬਣ ਕੇ ਆ।”
ਟਾਹਲੀ ਦੀ ਲੱਕੜ ਲਈ ਤਰਜੀਹ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕਮਨ ਤੱਕ ਲਹਿ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਮਿਸਾਲ ਲਈ: ਕਿੱਕਰ ਦਾ ਮੇਰਾ ਚਰਖਾ ਮਾਏ, ਟਾਹਲੀ ਦਾ ਕਢਵਾ ਦੇ।[3] ਜਾਂ ਫਿਰ :
ਚਰਖੀ ਮੇਰੀ ਟਾਹਲੀ ਦੀ,
ਗੁੱਝ ਪਵਾਵਾਂ ਤੂਤ ਦੀ
ਮੈਂ ਕੱਤਾਂ ਤੇ ਚਰਖੀ ਘੂਕਦੀ।
|publisher= (help) |publisher= (help) ਟਾਹਲੀ (ਵਿਗਿਆਨਕ ਨਾਂ:Dalbergia sissoo) ਦਰਮਿਆਨੇ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਅਕਾਰ ਅਤੇ ਕੱਦ ਦਾ ਇੱਕ ਦਰੱਖ਼ਤ ਹੈ। ਬਲੈਕਵੁੱਡ, ਸ਼ੀਸ਼ਮ, ਰੋਜ਼ਵੁੱਡ ਅਤੇ ਡਾਲੀ ਆਦਿ ਨਾਵਾਂ ਨਾਲ਼ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਟਾਹਲੀ ਦੇ ਰੁੱਖ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਨਾਂ Dalbergia Sissoo ਹੈ। ਸ਼ੀਸ਼ਮ,ਸਿਸੂ ਡੈਲਬਰਜੀਆ ਨਾਂ 18ਵੀਂ-19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸਵੀਡਨੀ ਬਨਸਪਤ-ਵਿਗਆਨੀ ਐਨ. ਡੈਲਬਰਜ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਇਹ 10 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 30 ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਉੱਚਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਤਣੇ ਦਾ ਘੇਰਾ 2 ਤੋਂ 4 ਮੀਟਰ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਹਿਮਾਲਿਆ ਪਰਬਤ ਦੀਆਂ ਹੇਠਲੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪੰਜਾਬ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਕਰਨਾਟਕ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਸੂਬਿਆਂ ਕੇਰਲ, ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਅਤੇਹਰਿਆਣਾ ਤੱਕ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਨਵੰਬਰ–ਦਸੰਬਰ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਪੱਤੇ ਝੜ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਅਤੇ ਜਨਵਰੀ–ਫ਼ਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਹਲਕੇ-ਹਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਗੂੜ੍ਹੇ-ਹਰੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮਾਰਚ –ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ’ਤੇ ਬਹੁਤ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਸਫ਼ੈਦ-ਕਰੀਮ ਰੰਗ ਦੇ ਅਤੇ ਹਲਕੀ ਮਹਿਕ ਵਾਲ਼ੇ ਫੁੱਲ ਲਗਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਛੇਤੀ ਹੀ ਚਪਟੀਆਂ ਫਲ਼ੀਆਂ ਵਿਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਚਾਬੀਆਂ ਦੇ ਗੁੱਛਿਆਂ ਵਰਗੀਆਂ ਇਹ ਫਲ਼ੀਆਂ ਕਈ ਮਹੀਨੇ ਟਾਹਲੀ ’ਤੇ ਲਮਕਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ।
સીસમ એ લાકડું મેળવવા માટે ઉપયોગિ એવું આર્થિક દ્રષ્ટિએ ખૂબ મહત્ત્વનું વૃક્ષ છે. આ વૃક્ષ પૂર્વી ભારતના ઉષ્ણ કટિબંધિય વર્ષાવનોનું વતની છે. તેનું શાસ્ત્રીય નામ 'ડાલ બર્ગીયા કીટિફોલિયા' કે 'ઍમેરીમોનોન લેટિફોલિયમ' છે.[૧][૨] આ સિવાય સીસમનું લાકડું અંગ્રેજીમાં બ્લેકવુડ (blackwood), બોમ્બે વુડ (Bombay blackwood), રોસવુડ (rosewood), રોસેટા રોસવુડ(Roseta rosewood), ઈસ્ટ ઈંદિયન રોસવુડ (East Indian rosewood),બ્લેકરોસવુડ (black rosewood), ઈંડિયન પેલીસેન્ડ્રે (Indian palisandre) અને જાવા પેલીસેન્ડ્રે (Java palisandre) જેવા નામોથી પણ ઓળખાય છે.[૧][૨] અન્ય ભારતીય ભાષાઓમાં આને બીટે અને સીત્સલકહે છે.[૧] આનું વૃક્ષ નિત્યલીલું હોય છે અને તે ૪૦ મીટર સુધી ઉંચું ઊગે છે. સ્થાનીય ક્ષેત્રોમાં સૂકી પાનખર પ્રજાતિઓ જોવા મળે છે. [૧][૨]
સીસમના થડની છાલ રાખોડી રંગની હોય છે. જેમાં લાંબા ત્qઅંતુઓ હોય છે. તેના પાંદડા સંયુક્ત હોય છે અને તેના સફેદ નાના ફૂલના ગુચ્છામાં ઊગે છે. [૧] આ વૃક્ષ નિત્ય લીલા અને મોન્સુનના પાનખર એમ બંને સ્વરૂપે ઊગે છે. આને કારાને તેનું લાકડું મજબૂત હોય છે.
જાવાના સીસમ વાવેતરોમાં હીમેટોનટ્રીયા હીમેટોકોકો નામની ફૂગ તેના પાંદડા અને કેંદ્રીય લાકડાને નુકશાન પહોંચાડે છે.[૩] ભારતમાં ફાયટોફ્થોરા નામની પાણીની સૂક્ષ્મ ફૂગ સીસમના વૃષને ઘાતક નુકશાન પહોંચાડે છે.[૩]
સીસમ પ્રજાતિના વૃક્ષના બીજ આદિને થ્રિશુર, કેરળની કેરલા ફોઇરેસ્ટ રીસર્ચ ઇન્સ્ટીટ્યૂટમાં સાચવવામાં આવે છે.[૩]
સીસમનું વૃક્ષ સખત, ટકાઉ અને ભારી લાકડું પેદા કરે છે. આ લાકડાપર જો બરોબર પ્રક્રિયા કરાય તો તે સડા અને કીટાણુ રોધી અને ઘણું વધુ ટકાઉ બને છે. [૩] ભારત અને જાવા એ બંને દેશમાં તેની વાડી (વાવેતરો)માં ખેતી કરાય છે. આ વાડીઓ ઘણી ગીચ હોય છે અને તેમાં એક જ પ્રજાતિના વૃક્ષો વાવવામાં આવે છે.[૩] આ વૃક્ષના લાકડાનો ઉપયોગ મોંઘું રાચરચીલું બનાવવા માટે થાય છે. આ સિવાય એમાંથી વીનીર, પ્લાયવુડ, બહારના રાચરચીલાના બેન્ટવુડ (ગોળાકારે વાળી શકાય તેવું લાકડું) આદિ બનાવવા તે વપરાય છે.[૧][૩]
ભારતીય જંગન કાયદો, ૧૯૨૭ અનુસાર જંગલમાંથી સીસમના લાકડાની નિકાસ કરવા પર પ્રતિબંધ છે. [૨] સીસમની મજબુતાઈ, વજન,લંબા સીધા તંતુ આદિને કારાને આંતરાષ્ટ્રીય બજારમાં સીસમની ઘણી માંગ છે અને તેની ઘણી સારી કિમ્મત મળે છે. [૩]પરંતુ આ વૃક્ષનો વિકાસ અત્યંત ધીમો હોઈ તેના વાવેતરો ભારત અને જાવા બહાર ખાસ વિકસ્યા નથી. ભારત અને જાવામાં તેના વાવેતરો છે. જાવામાં ૧૯મી સદીમાં આ વાવેતરો શરૂ થયા હતા. [૩]સીસમનું સ્થાન દાલ્બેર્ગીર્યા સીસ્સુ એ લીધું છે.
|coauthors= ignored (|author= suggested) (મદદ); Check date values in: |accessdate=, |year= (મદદ) સીસમ એ લાકડું મેળવવા માટે ઉપયોગિ એવું આર્થિક દ્રષ્ટિએ ખૂબ મહત્ત્વનું વૃક્ષ છે. આ વૃક્ષ પૂર્વી ભારતના ઉષ્ણ કટિબંધિય વર્ષાવનોનું વતની છે. તેનું શાસ્ત્રીય નામ 'ડાલ બર્ગીયા કીટિફોલિયા' કે 'ઍમેરીમોનોન લેટિફોલિયમ' છે. આ સિવાય સીસમનું લાકડું અંગ્રેજીમાં બ્લેકવુડ (blackwood), બોમ્બે વુડ (Bombay blackwood), રોસવુડ (rosewood), રોસેટા રોસવુડ(Roseta rosewood), ઈસ્ટ ઈંદિયન રોસવુડ (East Indian rosewood),બ્લેકરોસવુડ (black rosewood), ઈંડિયન પેલીસેન્ડ્રે (Indian palisandre) અને જાવા પેલીસેન્ડ્રે (Java palisandre) જેવા નામોથી પણ ઓળખાય છે. અન્ય ભારતીય ભાષાઓમાં આને બીટે અને સીત્સલકહે છે. આનું વૃક્ષ નિત્યલીલું હોય છે અને તે ૪૦ મીટર સુધી ઉંચું ઊગે છે. સ્થાનીય ક્ષેત્રોમાં સૂકી પાનખર પ્રજાતિઓ જોવા મળે છે.
நூக்கம்,[1] சிசே அல்லது தால்பெர்சியா சிசூ (Dalbergia sissoo) என்ற அறிவியல் பெயர் கொண்ட இது ஒருவகை பசுமையான ஈட்டிமரவகையாகும். இது பொதுவாக வட இந்திய ரோசுவுட் எனவும் சீஷம் எனவும் டாலி அல்லது தால் மரம் எனவும் இருகுடுசாவா எனவும் அழைக்கப்படுகின்றது. இது இந்தியத் துணைக் கண்டத்திலும் தெற்கு ஈரானிலும் காணப்படுகின்றது. பாரசீகத்தில் ஜாகு எனப்படுகின்றது. இது பஞ்சாப் மாநிலத்தின் மாநில மரம் ஆகும். பாக்கித்தானிய பஞ்சாபிலும் மாகாண மரமாக உள்ளது. இது முதன்மையாக ஆற்றங்கரைகளில் 900 மீட்டர்கள் (3,000 ft) குறைந்த தரைமட்டம் உள்ள இடங்களில் வளர்கின்றது. இருப்பினும் 1,300 m (4,300 ft) உயரங்களிலும் இதனைக் காணலாம். இந்த மரம் வளரும் இடங்களின் வெப்பநிலை சராசரியாக 10–40 °C (50–104 °F) ஆகவும் மிகக் குறைந்தளவு வெப்பநிலை உறைநிலைக்குக் கீழே கிட்டத்தட்ட 50 °C (122 °F)க்கும் உள்ளது. ஆண்டுக்கு 2,000 மில்லிமீட்டர்கள் (79 in) வரையிலான மழையையும் 3-4 மாத வறட்சியையும் தாங்கவல்லது. மண்வளம் மணல், கற்களிலிருந்து ஆற்றங்கரை வண்டல் மண் வரையிலும் வளர்கின்றது. உப்புநீர் மண்ணிலும் இது விளையும். கறையான் தாக்குதலைத் தாங்கக்கூடிய மரம் இதுவாகும்.
தால்பெர்சியா சிசூ (Dalbergia sissoo)
சிசூ மரக்கட்டை (சீஷம் அல்லது ரோசுவுட்)
நூக்கம், சிசே அல்லது தால்பெர்சியா சிசூ (Dalbergia sissoo) என்ற அறிவியல் பெயர் கொண்ட இது ஒருவகை பசுமையான ஈட்டிமரவகையாகும். இது பொதுவாக வட இந்திய ரோசுவுட் எனவும் சீஷம் எனவும் டாலி அல்லது தால் மரம் எனவும் இருகுடுசாவா எனவும் அழைக்கப்படுகின்றது. இது இந்தியத் துணைக் கண்டத்திலும் தெற்கு ஈரானிலும் காணப்படுகின்றது. பாரசீகத்தில் ஜாகு எனப்படுகின்றது. இது பஞ்சாப் மாநிலத்தின் மாநில மரம் ஆகும். பாக்கித்தானிய பஞ்சாபிலும் மாகாண மரமாக உள்ளது. இது முதன்மையாக ஆற்றங்கரைகளில் 900 மீட்டர்கள் (3,000 ft) குறைந்த தரைமட்டம் உள்ள இடங்களில் வளர்கின்றது. இருப்பினும் 1,300 m (4,300 ft) உயரங்களிலும் இதனைக் காணலாம். இந்த மரம் வளரும் இடங்களின் வெப்பநிலை சராசரியாக 10–40 °C (50–104 °F) ஆகவும் மிகக் குறைந்தளவு வெப்பநிலை உறைநிலைக்குக் கீழே கிட்டத்தட்ட 50 °C (122 °F)க்கும் உள்ளது. ஆண்டுக்கு 2,000 மில்லிமீட்டர்கள் (79 in) வரையிலான மழையையும் 3-4 மாத வறட்சியையும் தாங்கவல்லது. மண்வளம் மணல், கற்களிலிருந்து ஆற்றங்கரை வண்டல் மண் வரையிலும் வளர்கின்றது. உப்புநீர் மண்ணிலும் இது விளையும். கறையான் தாக்குதலைத் தாங்கக்கூடிய மரம் இதுவாகும்.
ఇరిడి (లాటిన్ Dalbergia sissoo) ఒక విధమైన కలప చెట్టు. ఇరిడిని సిస్సూ, సీసంచెట్టు, తహ్లి,, ఇండియన్ రోజ్ వుడ్ అని పిలుస్తారు. ఇది పంజాబ్ రాష్ట్రీయ చెట్టు
ఇరిడి చెట్టు (Dalbergia sissoo)
ఇరిడి చెక్క (Dalbergia sissoo wood)
ఇరిడి మొక్క (Dalbergia sissoo)
ကုလားပိတောက် ပင်မှာ ပေ ၆၀ ခန့်မြင့်ပြီး လုံးပတ်မှာ ၆ ပေမှ ၁၂ ပေခန့် ရှိသည်။ အကိုင်းများသည် အောက်သို့ ကိုင်းညွှတ်၍ တွဲလွဲ ကျဆင်းနေတတ်သည်။ အမွှေးနုကလေးများ ရှိသည်။ အခေါက်မှာ ၁ လက်မခန့် ထူ၍ အနည်းငယ် အဝါရောင်သန်းပြီး ပြာနှမ်းနှမ်း ရှိသည်။ အရွက်မှာ ဝိုင်းပြီး ချွန်ကာ ဇီးရွက်ခန့်မျှ ရှိသည်။ အရွက်နုသည် အလွန်စိမ်းပြီး အရွက်ရင့်မှာ အနည်းငယ် နီရောင်သမ်း၍ ပြာနှမ်းနှမ်း ရှိသည်။ အပွင့်များမှာ သေး၍ ဖြူနုရောင် ရှိသည်။ အဆုပ်လိုက် ပွင့်သည်။ အသီးမှာ အလွန်ပြား၍ မာသည်။ လက်လေးလက်ဆ ရှိ၍ ခိုင်မာသည်။ ကုလားပိတောက် ၃ မျိုးရှိပြီး အနက်မျိုး၊ အဝါမျိုး နှင့် အဖြူမျိုးတို့ ဖြစ်သည်။ အသားနှင့် အစေ့မှ အဆီကို ထုတ်ယူရသည်။[၂]
ကုလားပိတောက် ပင်မှာ ပေ ၆၀ ခန့်မြင့်ပြီး လုံးပတ်မှာ ၆ ပေမှ ၁၂ ပေခန့် ရှိသည်။ အကိုင်းများသည် အောက်သို့ ကိုင်းညွှတ်၍ တွဲလွဲ ကျဆင်းနေတတ်သည်။ အမွှေးနုကလေးများ ရှိသည်။ အခေါက်မှာ ၁ လက်မခန့် ထူ၍ အနည်းငယ် အဝါရောင်သန်းပြီး ပြာနှမ်းနှမ်း ရှိသည်။ အရွက်မှာ ဝိုင်းပြီး ချွန်ကာ ဇီးရွက်ခန့်မျှ ရှိသည်။ အရွက်နုသည် အလွန်စိမ်းပြီး အရွက်ရင့်မှာ အနည်းငယ် နီရောင်သမ်း၍ ပြာနှမ်းနှမ်း ရှိသည်။ အပွင့်များမှာ သေး၍ ဖြူနုရောင် ရှိသည်။ အဆုပ်လိုက် ပွင့်သည်။ အသီးမှာ အလွန်ပြား၍ မာသည်။ လက်လေးလက်ဆ ရှိ၍ ခိုင်မာသည်။ ကုလားပိတောက် ၃ မျိုးရှိပြီး အနက်မျိုး၊ အဝါမျိုး နှင့် အဖြူမျိုးတို့ ဖြစ်သည်။ အသားနှင့် အစေ့မှ အဆီကို ထုတ်ယူရသည်။
Dalbergia sissoo, known commonly as North Indian rosewood or shisham,[3] is a fast-growing, hardy, deciduous rosewood tree native to the Indian subcontinent and southern Iran. D. sissoo is a large, crooked tree with long, leathery leaves and whitish or pink flowers.
Dalbergia sissoo is a medium to large deciduous tree with a light crown, which reproduces by seeds and suckers.[4] It can grow up to 25 m (82 ft) in height and 2 to 3 m (6 ft 7 in to 9 ft 10 in) in diameter, but is usually smaller. Trunks are often crooked when grown in the open. Leaves are leathery, alternate, pinnately compound, and about 15 cm (5.9 in) long. Flowers are whitish to pink, fragrant, nearly sessile, up to 1.5 cm (0.59 in) long, and in dense clusters 5 to 10 cm (2.0 to 3.9 in) in length. Pods are oblong, flat, thin, strap-like, 4 to 8 cm (1.6 to 3.1 in) long, 1 cm (0.39 in) wide, and light brown. They contain one to five flat, bean-shaped seeds, 8 to 10 mm (0.31 to 0.39 in) long. They have a long taproot and numerous surface roots that produce suckers. Young shoots are downy and drooping; established stems have light brown to dark gray bark, up to 2.5 cm (0.98 in) thick, shed in narrow strips; large upper branches support a spreading crown.
Dalbergia sissoo is native to the foothills of the Himalayas ranging from Afghanistan in the west to Bihar, India, in the east. It also occurs naturally in Iran. It is primarily found growing along river banks above 200 m (700 ft) elevation, but can range naturally up to 1,400 m (4,600 ft).[1] The temperature in its native range is typically 10 to 40 °C (50 to 104 °F), but varies from just below freezing to nearly 50 °C (122 °F). It can withstand average annual rainfall up to 2,000 millimetres (79 in) and droughts of three to four months. Soils range from pure sand and gravel to rich alluvium of river banks; shisham can grow in slightly saline soils. Seedlings are intolerant of shade.
Dalbergia sissoo is the larval food plant of the black rajah (Charaxes solon).
It is the best known economic timber species of the rosewood genus sold internationally, but it is also used as fuel wood and for shade and shelter. After teak, it is the most important cultivated timber tree of Bihar, which is the largest producer of shisham timber in India. In Bihar, the tree is planted on roadsides, along canals, and as a shade tree for tea plantations. It is also commonly planted in southern Indian cities such as Bangalore as a street tree.
North Indian rosewood is usually dried before being used in furniture manufacturing, a process commonly known as seasoning. Locally, it is left in open areas to dry under the sun for about six months. Commercially, it is dried in closed chambers with hot-air circulation for about 7 to 15 days, depending on weather conditions. The ideal moisture level is around 5 to 6% for thinner pieces and up to 11% for thicker ones, depending on use. Any level lower than this can cause sudden cracking of the final products.
North Indian rosewood is among the finest cabinet and veneer timbers. It is the wood from which 'mridanga', the Rajasthani percussion instrument, is often made. In addition to musical instruments, it is used for plywood, agricultural tools, flooring, as a bentwood, and for turning.
The heartwood is golden to dark brown; the sapwood is white to pale brownish white. The heartwood is durable (its specific gravity is 0.7 – 0.8) and is very resistant to fungi, but the sapwood is readily attacked by dry-wood termites and borers. D. sissoo is known to contain the neoflavonoid dalbergichromene in its stem bark and heartwood.[5]
-IMG_7825.jpg)
The calorific value of both the sapwood and heartwood is excellent, being reported to be 4,908 kcal/kg and 5,181 kcal/kg, respectively. As a fuel wood, it is grown on a 10- to 15-year rotation. The tree has excellent coppicing ability, although a loss of vigor after two or three rotations has been reported. The wood makes excellent charcoal for heating and cooking.
The tree's seed oil and powdered wood are used in the treatment of skin ailments.[4] Dalbergia sissoo may also have efficacy in the treatment of stomach and blood conditions.[1]
Traditionally, slender tree twigs (called datun) are first chewed as a toothbrush and then split as a tongue cleaner.[6] This practise has been in use in Pakistan, Africa, and the Middle East for centuries. Many of India's 80% rural population still start their day with the teeth cleaning twig either with Salvadora persica or Azadirachta indica. In other parts of the world, shisham twigs are still collected and sold in markets for this use in rural areas.
An ethanolic extract of the fruits of D. sissoo exhibited molluscicidal effects against eggs of the freshwater snail Biomphalaria pfeifferi.[7]
The juice of this plant is a potent ingredient for a mixture of wall plaster, according to the Samarāṅgaṇa Sūtradhāra, which is a Sanskrit treatise dealing with Śilpaśāstra (Hindu science of art and construction).[8]
Propagation takes place most commonly by root suckers, but also by seeds. The seeds remain viable for only a few months. Seeds should be soaked in water for 48 hours before sowing; 60% – 80% germination can be expected in 1–3 weeks. Seedlings require partial sun or full sun. In India, shisham wood trading and its uses are under government restrictions.
Common names for D. sissoo are sisu, tahli or tali, and irugudujava. Indian common names are biradi, and sisau. Pakistani common names are sheesham/shisham and tahli in Punjabi. In Pushto its name is shewa, and in Persian, it is called jag. In Hindi and Urdu, it is called sheesham. In Bengali, it is called sheeshoo. Local name for Indian rosewood in eastern Uttar Pradesh and western Bihar is seeso.
The wood of D. sissoo is known as sheesham or shisham, and is an important commercial timber.[9]
D. sisso is the state tree of the Indian state of Punjab.[10]
Dalbergia sissoo, known commonly as North Indian rosewood or shisham, is a fast-growing, hardy, deciduous rosewood tree native to the Indian subcontinent and southern Iran. D. sissoo is a large, crooked tree with long, leathery leaves and whitish or pink flowers.
La Dalbergia sissoo, conocida como sisu (en inglés Indian rosewood), es un árbol de hoja siempre verde. Recibe además muchos otros nombres como sisu, sheesham, tahli, Tali, elondo o Irugudujava. Es nativa del subcontinente Indio y del sur del Irán. En la lengua Persa se le llama Jag. Es el árbol representante estatal del Punjab (India) y el de la provincia de Punjab (en Pakistán). Crece principalmente en las orillas de los ríos por debajo de los 900 m de altura, pero se puede sembrar hasta los 1.3oo metros. Las temperatura en su lugar de origen oscilan entre los 10-40 grados. Puede resistir por debajo de cero en casos muy concretos pero no duraderos. Se adapta bien a un régimen de lluvias no superior a los 2000 mm y resiste la sequía que no dure más de dos o tres meses. Prefiere suelos bien drenados e incluso arenosos o de grava y pedregal como los de las orillas de los ríos. El sisu (shisham) también resiste suelos de un cierto nivel de salinidad no elevada. Las semillas no crecen en lugares sombreados, prefieren el sol.
El sisu (shisham) es conocido internacionalmente como la especie originaria de la madera de los 'palos rosa'. También se usa como combustible y por su sombra y abrigo. Por su utilidad y tolerancia, tanto al calor como a las fríos ligeros y a las sequías, es una especie que merece un mayor grado de aprecio y de difusión entre los agricultores. Es un buen ejemplar para dedicar a la agricultura forestal e incluso a las plantaciones. Después de la Teca (Tectona grandis) es el árbol de mayor valor en el Bihar, el mayor productor de madera de Sisu de la India. En Bihar, se planta por todas partes: veredas de caminos, lados de las carreteras y de canales, en las aceras e incluso como árbol de sombra en las plantaciones de té. Se planta con profusión en todo el Sur de la India. En ciudades como Bangalore es un árbol muy común en todas las calles.
El sisu se debe dejar curar antes de llegar a las fábricas y es un proceso lento pero muy importante. En la India se coloca en sitios grandes y bien ventilados protegidos los rollizos del sol y de la lluvia por lo menos durante seis meses. El Sisu comercial pasa luego a cámaras de secado durante un período de entre 7 y 15 días, según el clima. La humedad ideal oscila entre el 5-6%. Las piezas en tablones pueden llegar al 11%, según el uso al que se destinen. Una humedad inferior puede invalidar el trabajo final dando como resultado rajas, fendas o alabeos. Y a veces ocurren de repente.
El sisu se sitúa entre las maderas de mayor lujo para la construcción de aparadores, cajoneras, escritorios. También admite el chapado y la fabricación de tableros con resultados igualmente satisfactorios. Es la madera de la cual se fabrican tradicionalmente los Kartals, los instrumentos de percusión de los Rajasthani. Se usa para las herramientas agrícolas, tallas, embarcaciones, esquís, tarimas, parqué, etc.
El sisu se clasifica entre las maderas duras más nobles. Posee un color dorado marrón oscuro. La albura es blanquecina o de un marrón mucho más claro. Su duración es excelente y su densidad oscila entre 0,7-0,8 y su resistencia a las termitas destacada en el duramen, mientras que la albura puede ser atacada por los hongos y los barrenadores. Dalbergia sissoo contiene neoflavoides (Dalbergicromeno) sobre todo en la corteza, los brotes y el corazón.[1]
El poder calorífico de la leña de Sisu, tanto de la albura como del duramen, es excelente. En concreto se mueve entre las 4,908 kcal/kg y las 5,181 kcal/kg para cada una de las dos tipos de leña. La rotación del crecimiento se sitúa en un período de 10 a 15 años. El aprovechamiento del monte bajo (sin cortar el árbol) es excelente. De todos modos para no reducir en exceso el potencial de crecimiento del árbol, esta labor de monte bajo debe reducirse a unas dos o tres. No conviene cortar ramas a partir de una cierta altura. El carbón de leña que se obtiene de esta madera es de los mejores, excelente para calentar y cocinar.
Cepillo de dientes: Tradicionalmente, se usan los palitos de sisu (llamados datun) a modo de cepillo de dientes mascándolos. Una vez desfibrados también se usan como limpiador lingual.[2] Esta práctica se ha usado durante siglos, tanto en la India, como en África y el Oriente Medio. Un porcentaje aproximado al 80% de la población rural de la India, incluso hoy en día, comienza el día usando este palo dental. Los palitos de Sisu todavía se comercian en los mercados locales con esta finalidad. En los pueblos y ciudades no es difícil ver a los habitantes locales siguiendo esta costumbre de los palitos de Sisu. Algunos estudios han probado efectiva esta limpieza bucal en la reducción de la placa dental, las inflamaciones de las encías y de la gingivitis.[3][4]
Datos: Q1157813
Multimedia:
Especies: Dalbergia sissoo
La Dalbergia sissoo, conocida como sisu (en inglés Indian rosewood), es un árbol de hoja siempre verde. Recibe además muchos otros nombres como sisu, sheesham, tahli, Tali, elondo o Irugudujava. Es nativa del subcontinente Indio y del sur del Irán. En la lengua Persa se le llama Jag. Es el árbol representante estatal del Punjab (India) y el de la provincia de Punjab (en Pakistán). Crece principalmente en las orillas de los ríos por debajo de los 900 m de altura, pero se puede sembrar hasta los 1.3oo metros. Las temperatura en su lugar de origen oscilan entre los 10-40 grados. Puede resistir por debajo de cero en casos muy concretos pero no duraderos. Se adapta bien a un régimen de lluvias no superior a los 2000 mm y resiste la sequía que no dure más de dos o tres meses. Prefiere suelos bien drenados e incluso arenosos o de grava y pedregal como los de las orillas de los ríos. El sisu (shisham) también resiste suelos de un cierto nivel de salinidad no elevada. Las semillas no crecen en lugares sombreados, prefieren el sol.
Le Sesham (Dalbergia sissoo) est une espèce d'arbres de la famille des Fabacées. Il est aussi appelé « Shisham », « Sheesham » ou « Sissoo ». Il fournit un bois utilisé en ébénisterie.
Le Sesham est un arbre élancé à feuilles caduques qui pousse au nord de l'Inde, au Pakistan et au Népal. Il pousse principalement le long des fleuves et rivières en dessous de 900 m d'altitude, mais peut se trouver jusqu'à 1 300 m d’altitude. Il peut atteindre 25 m de hauteur et 2 à 3 m de diamètre, mais est généralement plus petit.
Le Sesham est plus connu internationalement comme variété de premier choix de bois de rose. Après le bois de teck, c'est l'arbre le plus cultivé en Inde. Il est même planté sur des bords de routes et autour des plantations de thé pour son ombrage. Il est extrêmement dense et résiste aux termites.
Cette espèce est protégée (inscrite à l'Annexe II de la Convention de Washington)[2].
Dans les secteurs de la menuiserie et de l’ébénisterie, le Sesham s’utilise dans la fabrication de coffrets et meuble et est utilisé comme bois de placage. La teinte du cœur de l’arbre varie de l’or au brun foncé. Le bois de sesham est utilisé dans la fabrication d’instruments de musique, de bateaux, de parquets et dans divers placages.
On signale au Pakistan pour la première fois en 2011 des arbres infectés par un champignon qui est le même que celui qui cause la maladie dite du chancre coloré du platane (Ceratocystis platani ou Ceratocystis fimbriata f. sp. platani (champignon microscopique), probablement été introduit en France à partir des États-Unis en 1944. Cette maladie s'étend depuis la fin du XXe siècle en Aquitaine, Languedoc-Roussillon (le long du canal du Midi), en Midi-Pyrénées, Provence-Alpes-Côte d'Azur et Rhône-Alpes et touche aussi la Grèce, l'Italie, la Suisse. Ce champignon tue les platanes en quelques mois à trois ans, après craquellement de l'écorce et coloration violacée[3].
Le Sesham (Dalbergia sissoo) est une espèce d'arbres de la famille des Fabacées. Il est aussi appelé « Shisham », « Sheesham » ou « Sissoo ». Il fournit un bois utilisé en ébénisterie.
Il palissandro Shisham (Dalbergia sissoo Roxb. ex DC.) è un albero appartenente alla famiglia delle Fabaceae[1], nativo del subcontinente indiano e dell'Iran meridionale.
Il tronco può raggiungere i 25 metri di altezza. I fiori sono da bianchi a rosa e i frutti contengono 1-5 semi.
Il palissandro Shisham (Dalbergia sissoo Roxb. ex DC.) è un albero appartenente alla famiglia delle Fabaceae, nativo del subcontinente indiano e dell'Iran meridionale.
Dalbergia sissoo[1][2][3][4][5][6][7][8] är en växtart som beskrevs av Dc. Dalbergia sissoo ingår i släktet Dalbergia, och familjen ärtväxter.[9][10] Inga underarter finns listade i Catalogue of Life.[9]
Dalbergia sissoo är ett träd som växer i Indien, Pakistan och Nepal. Det återfinns främst vid floder under 900 m ö.h., men förekommer naturligt upp till 1 300 meters höjd. Temperaturen i växtmiljön ligger i genomsnitt på 10 – 40°C, men kan variera från köldgrader upp till 50°. Trädet klarar en genomsnittligt årlig nederbörd på 2 000 mm regn, och torrperioder på 3 – 4 månader. Jordkvaliten kan variera från ren sand och grus till rika jordar på flodbankar. Unga plantor tål skugga dåligt.
Träslaget finns bland annat i möbler, och är internationellt känt som ett utmärkt möbelträ, men används också som ett viktigt bränsle och som byggmaterial. Med sina multipla användningsområden, sin tålighet för lättare frost och långa torrperioder, är det ett välanvänt träd vid trädodling, återskogning och andra användningsområden inom skogsodlingen. Det är, näst teak, det mest odlade timmerslaget i Haryana och resten av Indien, vid vägkanter och som skuggträ för teplantager.
trä från trädet.
ensam stående träd.
Wikimedia Commons har media som rör Dalbergia sissoo.
Wikispecies har information om Dalbergia sissoo.
Denna artikel relaterad till Indien saknar väsentlig information. Du kan hjälpa till genom att tillföra sådan.
Denna artikel om material saknar väsentlig information. Du kan hjälpa till genom att tillföra sådan.
Dalbergia sissoo är en växtart som beskrevs av Dc. Dalbergia sissoo ingår i släktet Dalbergia, och familjen ärtväxter. Inga underarter finns listade i Catalogue of Life.
Dalbergia sissoo är ett träd som växer i Indien, Pakistan och Nepal. Det återfinns främst vid floder under 900 m ö.h., men förekommer naturligt upp till 1 300 meters höjd. Temperaturen i växtmiljön ligger i genomsnitt på 10 – 40°C, men kan variera från köldgrader upp till 50°. Trädet klarar en genomsnittligt årlig nederbörd på 2 000 mm regn, och torrperioder på 3 – 4 månader. Jordkvaliten kan variera från ren sand och grus till rika jordar på flodbankar. Unga plantor tål skugga dåligt.
Träslaget finns bland annat i möbler, och är internationellt känt som ett utmärkt möbelträ, men används också som ett viktigt bränsle och som byggmaterial. Med sina multipla användningsområden, sin tålighet för lättare frost och långa torrperioder, är det ett välanvänt träd vid trädodling, återskogning och andra användningsområden inom skogsodlingen. Det är, näst teak, det mest odlade timmerslaget i Haryana och resten av Indien, vid vägkanter och som skuggträ för teplantager.
Здатна досягати висоти у 25—30 м. Стовбур циліндричний, очищений від сучків до висоти 10 м, максимальний діаметр становить 2—3 м, в середньому 1 м. Квітки забарвлені від білуватого до рожевого кольору, запашні, майже сидячі, до 1,5 см завдовжки, суцвіття щільні — 5—10 см завдовжки. Боби довгасті, пласкі, тонкі, 4—8 см завдовжки і 1 см завширшки, мають і світло-коричневий колір. Вони містять 1—5 пласких бобоподібнине насіння 8—10 мм завдовжки. У цієї дальбергії довгий стрижневий корінь і численні поверхневі корені. Молоді пагони опушені і опущені додолу. Кора має товщину до 2,5 см, забарвлення — від світло-коричневого до темно-сірого. Великі верхні гілки утворюють розлогу корону.
Заболонь бліда коричнево-біла. Забарвлення ядра коливається від золотаво-коричневого до темно-коричневого з рясно-коричневими рисками. Деревина подібна до деревини індійського рожевого дерева, але позбавлена властивого йому запаху і зазвичай з менш однорідною і великою текстурою, більш великими судинами і широкими серцевинними променями. Волокна плутано-завилькуваті, зчеплені в вузькі, прямі лінії. Щільність деревини в сухому стані близько 830 кг/м³.
Зустрічається у дикому вигляді у передгір'ях на висоті від 900 до 1300 м над рівнем моря на ґрунтах від піску до гравію, добре переносить засоленні ґрунти. Воліє до сонячних місць, не переносить затінку. Найоптимальніші температури складають 10—40°С. Здатне витримувати середньорічну кількість опадів у 2000 мм та посуху протягом 3—4 місяців.
Вирощується на плантаціях зі зрошенням. Із зменшенням експорту деревини індійської (широколистяної) дальбергії, в Індії та Бангладеш зайнялися плантаційним вирощування Dalbergia sissoo. Розмноження відбувається найчастіше кореневими пагонами, а також насінням. Насіння витримують у воді протягом 48 годин перед посівом і проростає протягом 1—3 тижнів.
З нього виробляється цінна деревина, що отримала назву північний палісандр, що відзначається значною стійкістю. Деревина сохне повільно до незначного погіршення якості. Найкращі результати отримували після попереднього, за 1,5 року до рубки, підсушування дерев на корені методом кільцювання. Камерна сушка підвищує якість деревини завдяки посиленню кольорового контрасту між світлішими і темними смугами.
Легко піддається ручної і машинної обробці, дає якісну поверхню. Добре обточується на токарних верстатах, задовільно склеюється і полірується, успішно лущиться на шпон. З деревини цієї дальбергії виробляють меблі високої якості, панельне облицювання, маломірні судна, фанеру. Здатність до гнуття обумовлює також використання її для виробництва стільців та колісного обода.
Розповсюджено в Південній Азії: Пакистані, Індії, Бангладеш. Частково культивується в Афганістані (тут називається «шева») на сході Ірану (відоме як «джаг»).
Dalbergia sissoo là một loài thực vật có hoa trong họ Đậu. Loài này được DC. miêu tả khoa học đầu tiên.[1]
Bài viết liên quan đến tông đậu Dalbergieae này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.
Dalbergia sissoo là một loài thực vật có hoa trong họ Đậu. Loài này được DC. miêu tả khoa học đầu tiên.
印度黄檀（学名：Dalbergia sissoo）为豆科黄檀属下的一个种。
这是一篇與植物相關的小作品。你可以通过编辑或修订扩充其内容。
북인도황단(Dalbergia sissoo)은 인디언 로즈우드(Indian rosewood), 노스 인디언 로즈우드(North Indian rosewood)라 불리며, 인도 아대륙과 이란 남부에 자생하는 빠르게 자라고 단단한 낙엽성 자단나무다. 북인도황단은 이파리가 길고 가죽 질감을 띠며 흰색, 분홍색 꽃을 피우는 크고 굽이진 나무다.
북인도황단은 씨앗과 신장지(:en:Basal shoot)를 통해 번식하는, 듬성듬성한 수관(light crown)을 가진 중대형 낙엽수이다.[2] 최대 높이 25 m (82 ft), 지름 2 to 3 m (6 ft 7 in to 9 ft 10 in) 까지 자랄 수 있지만 보통은 이보다는 작다. 줄기는 개활지에서 자라날 경우 대개 굽이진다. 잎은 가죽 질감을 띠고, 번갈아 가며 나며, 깃털 모양으로 무리지어 나며 길이는 15 cm (5.9 in) 정도다. 꽃은 흰색 또는 분홍색이며, 향기를 풍기고, 거의 꽃자루가 없으며, 길이는 1.5 cm (0.59 in) 에 달하고, 길이가 5–10 cm (2.0–3.9 in) 에 이르는 빽빽한 송이를 이룬다. 길고 납작하고 얇으며 끈 같은 느낌이 드는 갈색 꼬투리는 길이 4–8 cm (1.6–3.1 in), 폭 1 cm (0.39 in) 에 달한다. 꼬투리 안에는 길이가 8–10 mm (0.31–0.39 in) 에 달하는 납작한 콩 모양의 씨앗들이 1-5 개 들어있다. 원뿌리(en:taproot)는 길고, 지면뿌리(surface root)가 많이 나는데, 여기에서 뿌리순(:en:Basal shoot)이 뻗어나온다. 어린 순은 보송보송하고 흐늘흐늘하다. 처음 생겨난 줄기는 밝은 갈색에서 짙은 회색 사이의 색깔을 띄고, 두께는 2.5 cm (0.98 in) 에 이르며, 껍질이 좁은 띠로 벗겨진다(shed in narrow strips); 높이 난 큰 가지는 자라나 수관을 이룬다.
북인도황단은 히말라야산맥의 산록소구(en:Foothill)에 자생한다. 보통 고도 900 미터 (3,000 ft) 이하의 강둑을 따라 자라나지만, 자연적으로 1,300 m (4,300 ft) 까지의 고도의 지역에 분포한다. 자생지의 온도는 평균 10–40 °C (50–104 °F) 에 달하지만, 거의 영하권의 온도로 떨어지거나, 50 °C (122 °F) 까지 올라가는 지역에서도 발견된다. 연간 2,000 밀리미터 (79 in) 까지의 강수량과 서너 달의 가뭄을 견딜 수 있다. 고운 모래와 자갈에서부터 강둑의 기름진 충적토에 이르는 토양에서 자라난다. 북인도황단은 염분이 다소 함유된 토양에서도 자랄 수 있다. 묘목이 자라나려면 그늘 밑에 있어서는 안 된다.
북인도황단은 검은라자나비(:en:Charaxes solon) 애벌레의 먹이식물이다.
북인도황단은 국제적으로 판매되는 자단류 중에서 제일 널리 알려진 목재 종이며, 연료목이나 그늘, 쉼터로도 쓰인다. 북인도황단은 비하르주에서 티크나무 다음으로 제일 중요한 재배되는 목재수이며, 비하르주는 인도에서 북인도황단을 제일 많이 생산하는 지역이다 북인도황단은 비하르주에서 길가에, 수로를 따라 심어져 있으며, 차나무 플랜테이션에 그늘목(shade tree)으로 심어져 있다. 방갈로르 같은 인도 남부에서도 가로수로 널리 쓰인다.
북인도황단은 가구, 악기 제작 등의 목적으로 쓰이기 전에 대개 시즈닝(seasoning)이라 불리는 건조 과정을 거친다. 원산지에서는 반 년 동안 넓고 탁 트인 공간에서 햇빛을 쪼이며 말린다. 상업적으로는 밀폐된 공간에서 날씨에 따라 7~15 일 동안 뜨거운 공기를 쏘여서 건조시킨다. 가구의 경우 이상적인 습도는 얇은 자재는 5-6%, 두꺼운 자재는 6~11% 정도이며, 이보다 습도가 낮으면 나중에 제품이 갈라질 수 있다.
북인도황단은 최고급 캐비넷, 박편(:en:Wood veneer) 목재 중 하나다. 라자스탄주의 타악기인 므리당가(en:Khol)의 재료로 흔히 쓰이며, 이 밖에도 합판, 농경 도구, 바닥재, 곡목, 회전가공공예의 자재로 쓰인다.
심재는 금색에서 짙은 갈색을 띤다. 변재(en:sapwood)는 흰색에서 옅은 황백색을 띤다. 심재는 견고하며 비중이 0.7 – 0.8 에 달하고, 균류 저항성이 굉장히 높다. 하지만 변재는 흰개미와 나무뚫이(borer)들한테 손쉽게 당해버린다. 북인도황단은 줄기 껍질과 심재에 네오플라보노이드(en:neoflavonoid)의 일종인 달베르기크로민(en:dalbergichromene)을 함유한다고 알려져 있다.[3]
변재, 심재 둘 다 발열량(:en:Heating value)이 우수하며, 각각 4,908 kcal/kg, 5,181 kcal/kg 에 달한다. 연료목으로 키울 때는 10 - 15년마다 베어낸다. 북인도황단은 맹아갱신(en:Coppicing) 능력이 뛰어나지만, 두세 번 줄기를 잘라낸 후에는 기력이 떨어진다. 북인도황단으로 난방, 요리에 쓰기 참 좋은 숯을 만들 수 있다.
전통적으로 가느다란 나뭇가지는 다툰(datun)이라 불리는데, 잘근잘근 씹어서 칫솔로 쓴 다음 뱉어서 혀닦이로 쓴다.[4] 전통적으로 파키스탄, 아프리카, 중동에서 수 세기 동안 이런 식으로 나뭇가지를 활용했다. 인도에서는 시드하약(:en:Siddha medicine) 체계에서 피부병, 위장병 약으로 쓰였다. 인도의 80%를 차지하는 시골 인구의 대부분은 여전히 북인도황단, 님나무, 칫솔나무(:en:Salvadora persica) 나뭇가지를 칫가지(:en:teeth cleaning twig)로 사용하면서 하루를 시작한다. 지구촌의 어느 곳에서는 여전히 시골에서 북인도황단 나뭇가지를 판매하고, 이를 이를 닦는 데 쓰고 있다.
북인도황단 과일의 에탄올 추출물(Ethanolic extract)은 민물 달팽이 파이퍼두배꼽달팽이(:en:Biomphalaria pfeifferi)의 알에 대해 살연체동물제(en:molluscicide)로서의 효과를 보인다.[5]
실파사스트라(Śilpaśāstra, 인도의 예술&건축 과학)에 대해 다루는 산스크리트어로 쓰인 논문 사마란가나 수타다라(Samarāṅgaṇa Sūtradhāra)에 따르면, 북인도황단 수액은 벽에 바르는 회반죽 혼합물의 중요한 성분이다.[6]
번식은 보통 나무뿌리에서 순이 솟아나오는 형태로 이루어지며 씨앗으로도 퍼진다. 씨앗은 몇 달 뒤에는 죽어버린다. 씨앗은 심기 전에 48 시간 동안 물에 담가두어야 하며, 1-3 주 후에 60-80 % 정도 발아한다. 묘목은 최소한 어느 정도는 직접적으로 햇빛을 받아야 한다.
북인도황단의 일반명은 시수(sisu), 타힐리(tahli), 탈리(tali), 이루구두자바(irugudujava)이다. 인도의 일반명은 비라디(biradi), 시사우(sisau)고 파키스탄의 일반명은 시샴(sheesham), 펀자브주에서는 타힐(tahli)이다. 아프가니스탄에서는셰와(shewa), 페르시아에서는 자그(jag)라 불린다. 북인도황단은 인도의 펀자브주, 파키스탄의 펀자브주의 상징목이다.
북인도황단의 목재는 시샴(sheesham, shisham)이라고 불리며, 상업적으로 고평가받는다.[7]
꽃
파키스탄에서 자라나는 북인도황단
북인도황단 목재
나무껍질
열매
말린 열매
북인도황단(Dalbergia sissoo)은 인디언 로즈우드(Indian rosewood), 노스 인디언 로즈우드(North Indian rosewood)라 불리며, 인도 아대륙과 이란 남부에 자생하는 빠르게 자라고 단단한 낙엽성 자단나무다. 북인도황단은 이파리가 길고 가죽 질감을 띠며 흰색, 분홍색 꽃을 피우는 크고 굽이진 나무다.
.jpg)
_North_Indian_rosewood_tree_in_Visakhapatnam.jpg)
