Multimedia w Wikimedia Commons Cierniogon[3], sroka kolcosterna[4] (Temnurus temnurus) – gatunek średniego ptaka z rodziny krukowatych. Jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju Temnurus[1][4]. Gatunek opisany przez Coenraada Jacoba Temmincka w 1825 roku, wcześniej określany był jako Glaucopis temnura[2].
Ciało cierniogona (łącznie z ogonem) osiąga długość do 32–35 cm, przy masie ok. 138 g[5][6][7]. Ptak ten ma mocny, zakrzywiony dziób długości ok. 30–31 mm[8], charakterystyczny podłużny ogon ze szpiczasto wystającymi na zewnątrz sterówkami (kształt opisywany jako przypominający pagodę[9]) osiągający 16–18 cm, nogi o długości 27–28 mm oraz skrzydła o rozpiętości 13,8–14 cm[6][10].
Głowa czarna, reszta ciała ciemnoszara. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego[9]. Młode osobniki w pierwszym roku życia mają węższe pióra na ogonie, a ich wystające sterówki posiadają mniej zaostrzone i nieco krótsze zakończenia[6].
Występuje w Tajlandii, Kambodży, Wietnamie i Laosie, głównie wzdłuż Gór Annamskich. Jego obecność odnotowano również na chińskiej wyspie Hajnan oraz na granicy między Tajlandią, a Mjanmą[2][10]. Zamieszkuje wilgotne, wiecznie zielone lasy bambusowe, położone na nizinach oraz wzgórzach, do wysokości 1200–1500 m n.p.m[6][7][10].
Cierniogony żywią się różnego rodzaju bezkręgowcami oraz owocami[7][9]. Prowadzą osiadły tryb życia[7]. Mimo iż nie rzucają się zbytnio w oczy, są łatwe do zlokalizowania ze względu na ciągłe nawoływania osobników, zwłaszcza poruszających się w stadach[10]. Spotykane przeważnie pojedynczo lub w parach, choć odnotowano również przypadki przebywania tych ptaków w grupach, będących prawdopodobnie rodzinami. Zaobserwowano także, że łączą się w stada z innymi ptakami podczas poszukiwania pokarmu, przede wszystkim z dziwogonami rajskimi (Dicrurus paradiseus) i różnymi gatunkami ptaków z rodziny tymaliowatych[6]. Latają w sposób raczej niejednostajny i niezgrabny, ale zdarzają się im również momenty długiego szybowania[9].
Gatunek ten tworzy stosunkowo płytkie gniazda, jako materiał budulcowy wykorzystując gałęzie. Nie zaobserwowano przypadków grupowego gniazdowania. Jaja znoszone w okresie od kwietnia do czerwca[7].
Wydaje bardzo zróżnicowane dźwięki[9] o niejednostajnym natężeniu i wysokości. Zarejestrowano głosy komunikującej się ze sobą pary; jeden z ptaków rozpoczął nawoływanie przenikliwym clipeee, drugi natomiast wydał z siebie szybkie pupu, pupueeee. Kolejne opisywane dźwięki to powtarzane regularnie clee-clee, dwusylabowe, skrzeczące i podwyższające się w tonacji nawoływanie eeup-eeup-eeup, stosunkowo wysokie i ochrypłe rrrrrr oraz szorskie, powolne i rytmicznie powtarzane graak-graak-graak. Różnice w brzmieniu nawoływań wynikają prawdopodobnie z tego, że mogą służyć do przekazywania sobie wzajemnie ostrzeżeń między poszczególnymi osobnikami[6].
Od roku 2004 klasyfikowany jest w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych jako gatunek najmniejszej troski (LC) ze względu na bardzo szeroki obszar występowania, pomimo obserwowanego trendu spadkowego w rozwoju populacji, do którego przyczyniło się trwające wyniszczanie środowisk zamieszkiwanych przez cierniogony na wyspie Hajnan[2].
Cierniogon, sroka kolcosterna (Temnurus temnurus) – gatunek średniego ptaka z rodziny krukowatych. Jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju Temnurus. Gatunek opisany przez Coenraada Jacoba Temmincka w 1825 roku, wcześniej określany był jako Glaucopis temnura.
