Chhiûⁿ-bî-kho, Latin hō-miâ Rosaceae, sī khui-hoe si̍t-bu̍t chi̍t khoán, lóng-chóng hun 91 sio̍k, ē-té ū tāi-khài 2950 chéng. Kúi--a khoán tiōng-iàu ê chúi-kó lông-sán-phín sī pún kho ê kóe-chí, pau-koat phōng-kó, lâi-á, thô-á téng-téng.
Pún kho ê bô-sek sio̍k (type genus) sī Rosa (chhiûⁿ-bî), siāng chē chéng ê kúi sio̍k ū Alchemilla, Sorbus, Crataegus, Cotoneaster, Rubus, kap Prunus téng-téng; in lóng hâm tāi-iok 200 chéng í-siōng.
Rûgul, rozagul, an jî gul (Rosaceae), famîleyekî riwekan e. Di koma rozagulan (Rosales) de cih digire.
Rozagul ji du peyvan pêk tê, roza û gul. Roza cureyê almasteke pembe ye, ji xişrê vê almastê re bi kurdî roza tê gotin. Roza ji bo gulên rengên wan dişibin xişrê almastê jî tê bikaranîn. Di zimanên ewropayî de bêjeya roza herwiha di wateya gul de ye.
Endamên famîleya rozagulan dar, devî yan giha ne. Bi qasî 90 cins û 3.000 cureyên riwekan hene di vê famîleyê te. Lêkolînên nû yên molekûlarbiyolojiyê daye nîşandan ku tasnîfkirinên berê yên li ser vê famîleyê têr nakin, hin cins bi şaşî hatine dabeşandin, di rastiyê de endamê famîleyên din in. Gotûbêjên riweknasan bidawî nebûne.
Rûgul di koma rozagulan (Rosales) de cih digire.
Rûgul, rozagul, an jî gul (Rosaceae), famîleyekî riwekan e. Di koma rozagulan (Rosales) de cih digire.
Raʼnodoshlar, atirguldoshlar (Rosaceae) — ikki urugʻ pallali usimliklar oilasi. Daraxt, buta va utlardan iborat. Barglari ketmaket joylashgan. Gullari toʻgʻri, asosan, ikki jinsli, yakka yoki koʻpincha toʻpgulda oʻrnashgan. Changchisi koʻp; meva barglari bitta va koʻp boʻladi. Mevasi — poʻstli, koʻsakcha, olma, danak va boshqa koʻrinishda boʻladi. Baʼzi madaniy R.da mevalar partenokarp va urugsiz tuzilgan. 100 ga yaqin turkumi (3000 dan ortiq turi) bor. Butun yer sharida Tapkalgan. Asosan, Shim. yarim sharning moʻʼtadil va subtropik hududlarida tarqalgan. Oʻzbekistonda 38 turkumga mansub 266 turi usadi. R. oilasi koʻpincha quyidagi kenja oilalar: tobulgidoshcha lar (mevasi — koʻp poʻstli); olmadoshchalar (mevasi— olma); atirguldoshchalar (mevasi — koʻp koʻsakcha); ol xoʻridosh ch alar (mevasi — danakcha)ga boʻlinadi.
R.ga mevali (olma, nok, behi, olcha, olvoli gilos, olxoʻri, oʻrik, shaftoli va boshqalar), rezavor mevali (malina, qulupnay, maymunjon va boshqalar), manzarali (atirgul, tobulgʻi va boshqalar) oʻsimliklar kiradi.[1]
Raʼnodoshlar, atirguldoshlar (Rosaceae) — ikki urugʻ pallali usimliklar oilasi. Daraxt, buta va utlardan iborat. Barglari ketmaket joylashgan. Gullari toʻgʻri, asosan, ikki jinsli, yakka yoki koʻpincha toʻpgulda oʻrnashgan. Changchisi koʻp; meva barglari bitta va koʻp boʻladi. Mevasi — poʻstli, koʻsakcha, olma, danak va boshqa koʻrinishda boʻladi. Baʼzi madaniy R.da mevalar partenokarp va urugsiz tuzilgan. 100 ga yaqin turkumi (3000 dan ortiq turi) bor. Butun yer sharida Tapkalgan. Asosan, Shim. yarim sharning moʻʼtadil va subtropik hududlarida tarqalgan. Oʻzbekistonda 38 turkumga mansub 266 turi usadi. R. oilasi koʻpincha quyidagi kenja oilalar: tobulgidoshcha lar (mevasi — koʻp poʻstli); olmadoshchalar (mevasi— olma); atirguldoshchalar (mevasi — koʻp koʻsakcha); ol xoʻridosh ch alar (mevasi — danakcha)ga boʻlinadi.
R.ga mevali (olma, nok, behi, olcha, olvoli gilos, olxoʻri, oʻrik, shaftoli va boshqalar), rezavor mevali (malina, qulupnay, maymunjon va boshqalar), manzarali (atirgul, tobulgʻi va boshqalar) oʻsimliklar kiradi.
Rosaceae (the rose faimily) are a medium-sized faimily o flouerin plants, includin aboot 2830 speshies in 95 genera.[3] The name is derived frae the teep genus Rosa. Among the lairgest genera are Alchemilla (270), Sorbus (260), Crataegus (260), Cotoneaster (260), and Rubus (250).[3] The lairgest genus bi far is Prunus (plums, cherries, peaches, apricots an awmonds) wi aboot 430 speshies. However, aw o these numbers should be seen as unnerestimates - much taxonomic wirk is left tae be done here.
Rosaceae je porodica ruža, srednje veličine među cvjetnicama, koja obuhvata oko 2.830 vrsta u 95 rodova.[1] Porodica je imenovana po tipskom rodu Rosa (=ruže). Među mnogim, vrstama bogatim rodovima su Alchemilla (270), Sorbus (260), Crataegus (260), Cotoneaster (260), Rubus (250),[1] and Prunus (plums, cherries, peaches, apricots, and almonds) with about 200 species.[2] . Svi navedeni mrojevi vrsta su samo procjene, bez krajnjih obrisa širine biodiverziteta rodova i porodice. U porudici Rosaceae su predstavnici zeljastih biljki, žbunova i drveća. Većina vrsta su listopadne, ali ima i zimzelenih.[3] Rasprostranjene su širom svijeta, ali su najrannolikije na Sjevernoj hemisferi].
Porodica ruža obuhnata nekoliko ekonomski veoma važnih vrsta, uključujući i mnogo jestivo voće, kao što su jabuke, kruške, dunje, marelice, šljive , višnje, breskve, maline, i jagode), bademi, i ukrasno drveće i grmlje.[3]
U porodicu ruža se svrstavaju veoma raznolike biljke po mnoštvu svojstava, od jednogodišnjih zeljastih biljaka, preko grmova i šiblja do visokog drveća.
Dijagram cvijeta Rosa tomentosa
Dijagram cvijeta Prunus padus
Dijagram cvijeta Sanguisorba officinalis
Dijegam cvijeta Spiraea hypericifolia
Najčešća a cvijetna formula petozračnih ruža ruža je:
.Mnoge vrste porodice ruža se uzgajaju u gortikulturi (kao ukrasne biljke, a najpoznatije su ruže) ili kao ekonomski značajno voće va ogromnim brojem kultivirtanih sorata, kao što ih imaju, npr. jabuka, šljiva, kruška, trešnja, breskva, malina, jagoda i druge vrste.[4][5]
Predstavnici ove raznolike porodica biljaka, sa oko 3000 vrsta drveća, grmova i zeljastih biljaka, rasprostranjeni su u svim klimatima i vegetacijskim zonama, od tropskih do arktičkih, od nizijskih do visokoplaninskih područja, s najvećim brojem vrsta u Istočnoj Aziji i Zapadnoj Americi (cirkumpacifički dio areala).
Rosaceae su, dakle, kosmopolitski rasprostranjene i ađene su gotovo svuda osim Antarktika, ali su prvenstveno koncentrirane na Sjevernoj hemisferi, u regijama koje nisu pustinje ili tropske prašume.
Porodica ruža se tradicijski dijeli u šest potporodica, koje razni autori smatraju posebnim porodicama:
Hutchinson (1964.) i Kalkmann (2004.) priznaju samo plemena (17 i 21). Takhtajan (1997.) razgraničava 10 potporodica: Filipenduloideae, Rosoideae, Ruboideae, Potentilloideae, Coleogynoideae, Kerroideae, Amygdaloideae (Prunoideae), Spireoideae, Maloideae (Pyroideae), Dichotomanthoideae i 21 pleme. Moderniji model razlikuje tri potporodice, od kojih je jedna (Rosoideae) uglavnom ostala ista. Kladogram porodice je:
Potentilleae (uključujući Fragaria)
Amygdaleae
(ranije Amygdaloideae sensu stricto)
Exochordeae (sin.: Osmaronieae, nom. illeg.)
Malinae
(ranije Maloideae (ili Pomoideae) sensu stricto)
Od tri kladističke asnalize u 1999., jedna je počivala na fenotipovimas, jedna na molekulskoj genetici, a treća je bila kombinacija ove dvije.[9] Jedina velika razlika u odnosu na gornji kladogram je pozicija Kerria, koje su bazne u Evansovom sistemu, a ugrađene u Spiraeoideae, po Potteru et al.
.jpg)
|author= (pomoć) Le Rosaceae Juss., 1789 l'è giöna de le famìe botàniche piö 'mportànte per la gricültüra.
Gh'è dét de piö de 2000 spéci de èrbe, boscài e piànte, tàcc de chèsti i è de 'mportànsa pimària endel'economìa de l'òm. Tra le ótre se pöl lüminà la röza stèsa, doperàda pcome ornamentàl per i giardì de töt el mónt, e la piö part de le piànte de fröta piö cunusìde, compàgn del póm, el pér, la saréza, el pèrsec, la brògna, l'ambrognàga, la màndola, le nèspole, el marözen, e la maöla.
Les Rosaceae i è piànte erbàcee o lignùze, che g'ha le fòie alternàde, sèmpie o cumpunìde, con prezènsa de stìpole.
I fiùr i g'ha 'na simetrìa a ràgi e ale ólte i è tacàcc ensèma a furmà dèle 'nfiurescènse. Le g'ha 'n resetàcol a fùrma de cópa e 'na quac vólta, sóta 'l càles, ghe n'è amò giü piö pesèn. El càles, de spès l'è furmàt de 5 sépali saldàcc ensèma a l'ovàre. La coròla de sòlit l'è furmàda de 5 pétali lìber e 'ntréc. I stam i è nömerùs, de rar però i è 'n nömer determinàt.
I zèner inserìcc endela famìa Rosaceae al stat dei stüde 'ndèl 2006 i è chèlòe elencàde ché sóta[1]:
Ang Rosaceae ay isang namumulaklak na palumpong sa pamilya saring 2830 species sa 95 genera at ang bulaklak ng palumpong na ito. Mayroong mga higit sa isang daang mga uri ang mga ligaw na mansanas, peras, milokoton, siruela, seresa, almendras, aprikot sa rosas matatagpuan lahat sila sa hilagang at kadalasan sa mga rehiyong may katamtamang pruta.
Las Rosaceae (Rosacèas) son una familha botanica qu'acampa environ 3 370 espècias repartidas en mai d'un centenat de genres.
Aquesta familha cosmopolita compren tant de plantas erbacèas vivaças coma d'arbusts o d'arbres. Es representada per nombrosas espècias salvatges e cultivadas, entre las mai importantas podèm citar: lo sorbièr, l'albespin, l'agrenièr, l'agalancièr, lo romèc, los fraguièrs, la reina dels prats, etc.
Suku mawar-mawaran utawa Rosaceae iku siji kulawarga tetuwuhan kang gedhé, dumadi saka 3.000—4.000 spésies sajeroning 100—120 marga. Mawar kalebu sajeroning suku iki, semono uga apel, pir, arbei, prem, persik, cèri, lokat, lan sapanunggalané. Godhong ing suku iki tansah kasusun sesilangan lan racaké nganggo godhong penumpu, kaya déné kuncup ing pangkal godhong. Kembangé tansah duwé kelamin gandha, lan risi akèh benang sari sarta putik. Sethithk banget anggota suku iki kang mawa racun. Nanging grumbul mawar kang ngembang bisa mbebayani, amarga ing wit-é ana eri-eri landhep kang dadi pelindhungé.
Pirsani Pratélan marga anggota Rosaceae.
Suku iki bisa dipérang dadi patang anaksuku, loro tribus, lan saklompok marga kang ora bisa dilebokaké menyang golongan-golongan sadurungé:
Sawetara genera, kaya Kerria, ora bisa dilebokaké sajeroning salah siji golongan ing dhuwur.
D'Rosaceae sinn eng grouss Planzefamill mat ronn 2.800 Aarte vu Kraider, Traisch a Beem.
Hir besonnesch Kennzeeche sinn hir Bléie mat 4-5 Sepalen, 4-5 Petalen an hir Somanlagen déi uewen um Kielech stinn.
D'Rosaceae fënnt een op all Kontinent ausser der Antarktik, mä déi meescht Aarte sinn endemesch op der nërdlecher Hemispher.
As Rosaceae u Rosacias son una familia d'a orden Rosales bien representata en a flora europea, con muitas especies cautivatas, ornamentals u que fan una parte important en o paisache.
As rosacias a sobén presentan l'androceu multiplicato d'una forma secundaria, a causa d'intercalación y encarna d'una manera ilustrativa as posibilidatz de diferenciación y progresión que se dan en os chineceus y fruitos coricarpicos.
Rosaceae je porodica ruža, srednje veličine među cvjetnicama, koja obuhvata oko 2.830 vrsta u 95 rodova. Porodica je imenovana po tipskom rodu Rosa (=ruže). Među mnogim, vrstama bogatim rodovima su Alchemilla (270), Sorbus (260), Crataegus (260), Cotoneaster (260), Rubus (250), and Prunus (plums, cherries, peaches, apricots, and almonds) with about 200 species. . Svi navedeni mrojevi vrsta su samo procjene, bez krajnjih obrisa širine biodiverziteta rodova i porodice. U porudici Rosaceae su predstavnici zeljastih biljki, žbunova i drveća. Većina vrsta su listopadne, ali ima i zimzelenih. Rasprostranjene su širom svijeta, ali su najrannolikije na Sjevernoj hemisferi].
Porodica ruža obuhnata nekoliko ekonomski veoma važnih vrsta, uključujući i mnogo jestivo voće, kao što su jabuke, kruške, dunje, marelice, šljive , višnje, breskve, maline, i jagode), bademi, i ukrasno drveće i grmlje.
Las Rosaceae (Rosacèas) son una familha botanica qu'acampa environ 3 370 espècias repartidas en mai d'un centenat de genres.
Aquesta familha cosmopolita compren tant de plantas erbacèas vivaças coma d'arbusts o d'arbres. Es representada per nombrosas espècias salvatges e cultivadas, entre las mai importantas podèm citar: lo sorbièr, l'albespin, l'agrenièr, l'agalancièr, lo romèc, los fraguièrs, la reina dels prats, etc.
D'Rosaceae sinn eng grouss Planzefamill mat ronn 2.800 Aarte vu Kraider, Traisch a Beem.
Hir besonnesch Kennzeeche sinn hir Bléie mat 4-5 Sepalen, 4-5 Petalen an hir Somanlagen déi uewen um Kielech stinn.
Le Rosaceae Juss., 1789 l'è giöna de le famìe botàniche piö 'mportànte per la gricültüra.
Gh'è dét de piö de 2000 spéci de èrbe, boscài e piànte, tàcc de chèsti i è de 'mportànsa pimària endel'economìa de l'òm. Tra le ótre se pöl lüminà la röza stèsa, doperàda pcome ornamentàl per i giardì de töt el mónt, e la piö part de le piànte de fröta piö cunusìde, compàgn del póm, el pér, la saréza, el pèrsec, la brògna, l'ambrognàga, la màndola, le nèspole, el marözen, e la maöla.
Suku mawar-mawaran utawa Rosaceae iku siji kulawarga tetuwuhan kang gedhé, dumadi saka 3.000—4.000 spésies sajeroning 100—120 marga. Mawar kalebu sajeroning suku iki, semono uga apel, pir, arbei, prem, persik, cèri, lokat, lan sapanunggalané. Godhong ing suku iki tansah kasusun sesilangan lan racaké nganggo godhong penumpu, kaya déné kuncup ing pangkal godhong. Kembangé tansah duwé kelamin gandha, lan risi akèh benang sari sarta putik. Sethithk banget anggota suku iki kang mawa racun. Nanging grumbul mawar kang ngembang bisa mbebayani, amarga ing wit-é ana eri-eri landhep kang dadi pelindhungé.
Rosaceae (the rose faimily) are a medium-sized faimily o flouerin plants, includin aboot 2830 speshies in 95 genera. The name is derived frae the teep genus Rosa. Among the lairgest genera are Alchemilla (270), Sorbus (260), Crataegus (260), Cotoneaster (260), and Rubus (250). The lairgest genus bi far is Prunus (plums, cherries, peaches, apricots an awmonds) wi aboot 430 speshies. However, aw o these numbers should be seen as unnerestimates - much taxonomic wirk is left tae be done here.
De Rosenplanten (Rosaceae) sünd een grote Planten-Familie mit 3.000 – 4.000 Arden in 100-120 Geslechter. Rosenplanten wasst in de ganze Welt, sunnerlich up de nördliche Hälft. De Blöte hett meist twee Geslechter. Se is in’n Krink um en Ass upboot, mit fiev Kroonblöer un fiev Kelkblöer. De Kroonblöer könnt avers ok fehlen. Faken hefft de Blöten en Stieg Stoffblöer. De Tahl is verscheden un liggt twuschen 1 un veele. Faken sünd dat just twee-, dree- oder veermol so veel, as dat Kroonblöer gifft. De Steele stoht free. De Fruchtknutten sitt unnen an. De Fruchtblöer könnt mit den Fruchtknutten tohopenwussen ween. Binnen de Familie gifft dat Fleeschfrücht un ok Schienfrüchte. To de Rosenplanten höört so bekannte Fruchtplanten to, as de Eerdbeer, de Huusappel, de Himbeer, de Beer, de Plumm un annere.
De Blöer stoht meist ut’neen un hefft Stöhnblöer. In de Familie gifft dat allerhand Zier- un Bruukplanten. An un for sik warrt de Familie unnerdeelt in veer Unnerfamilien: Rosoideae, Spiraeoideae, Maloideae un Amygdaloideae. Bi jungste Unnersöken is avers rutkamen, dat düsse Unnerfamilien nich monophyleetsch sünd. Wie se nu akraat tohopen passt, is avers noch nich klaar.
Unner annern höört to de Rosenplanten düsse Geslechter
De Rosenplanten (Rosaceae) sünd een grote Planten-Familie mit 3.000 – 4.000 Arden in 100-120 Geslechter. Rosenplanten wasst in de ganze Welt, sunnerlich up de nördliche Hälft. De Blöte hett meist twee Geslechter. Se is in’n Krink um en Ass upboot, mit fiev Kroonblöer un fiev Kelkblöer. De Kroonblöer könnt avers ok fehlen. Faken hefft de Blöten en Stieg Stoffblöer. De Tahl is verscheden un liggt twuschen 1 un veele. Faken sünd dat just twee-, dree- oder veermol so veel, as dat Kroonblöer gifft. De Steele stoht free. De Fruchtknutten sitt unnen an. De Fruchtblöer könnt mit den Fruchtknutten tohopenwussen ween. Binnen de Familie gifft dat Fleeschfrücht un ok Schienfrüchte. To de Rosenplanten höört so bekannte Fruchtplanten to, as de Eerdbeer, de Huusappel, de Himbeer, de Beer, de Plumm un annere.
De Blöer stoht meist ut’neen un hefft Stöhnblöer. In de Familie gifft dat allerhand Zier- un Bruukplanten. An un for sik warrt de Familie unnerdeelt in veer Unnerfamilien: Rosoideae, Spiraeoideae, Maloideae un Amygdaloideae. Bi jungste Unnersöken is avers rutkamen, dat düsse Unnerfamilien nich monophyleetsch sünd. Wie se nu akraat tohopen passt, is avers noch nich klaar.
Rozanvuiččed (latin.: Rosaceae) om Kaksidülehtesižed-klassan kazmusiden sugukund. Läz 4830 erikod mülüdas 95 heimho.
Elonform oleskeleb hein, penzaz i pu.
Sugukundan erikoiden päpala kazvab Pohjoižen mapoliškon venos i subtropižes vöiš. Voib löuta sugukundan kazmusid kaikedme mail'madme äjiš landšaftoiš i zonoiš päiči arktižiš i antarktižiš rajoniš. Rozanvuiččiden tahololend harakterizuib kazmusiden ühthižkundad, hot' sugukund ei ole dominirui paksus.
Lehtesed čereduišoiš tobjimalaz. Ned oleldas ünäižed vai palakahad, ezilehtesenke.
Änikod oma oiktad sured kaks'suguižed. Änikon aluz om kaksitadud. Gavedid pölüstoittas änikoid. Rozanvuiččiden plod oleskeleb erazvuitte, semned endospermata. Äikerdoičendan pämahtuz om semniden leviganduz živatoil i vetme.
Kazvatadas ploduid, marjoid i semnid, ottas sömäks. Nened fruktpud, penzhad da heinäd mülüdas sugukundha: jablokpu, gruš, slivpu, persik, mindal', višn', manzikaine, babarm, aronii. Sadas vitaminoid niiden jändusišpäi, kamedid (kleid) tüvilpäi, efirvoid änikoišpäi parfümerijan i kodihimijan täht, ottas kor't dubindsubstancijaks i tehmaha mujutimid. Änikoičend om znamasine meden samižes.
Ottas puid kävutamižhe pumaterialaks. Plodud da semned oma znamasine söm mecživatoiden täht. Rozanvuiččed oma venon vönen sadunkazvatusen päpala.
Kaik om koume alasugukundad. Niiden amuižuz toine toižhe kacten vajehtase genoiden tedoidusiden tagut, sur' taksonomine rad jätktase:
Rozanvuiččed (latin.: Rosaceae) om Kaksidülehtesižed-klassan kazmusiden sugukund. Läz 4830 erikod mülüdas 95 heimho.
Elonform oleskeleb hein, penzaz i pu.
Tekst üüb Öömrang Ruusenplaanten (Rosaceae) san en grat plaantenfamile uun det kategorii faan a Rosales. Sodenang san jo nai mä henepplaanten, iipern an braannäädler.
At jaft wel son 3.000 plaantenslacher uun detdiar famile. Diar hiar uk föl früchten tu:
Ruusenplaanten (Rosaceae) san en grat plaantenfamile uun det kategorii faan a Rosales. Sodenang san jo nai mä henepplaanten, iipern an braannäädler.
Ruvsušattut (Rosaceae) lea Rosales-čerdii gullevaš vuollečearda, masa gullá sullii 3 100 šlája.
Ruvsušattuide gullá 100–120 soga, main dehalepmosat leat:
Ruvsušattut (Rosaceae) lea Rosales-čerdii gullevaš vuollečearda, masa gullá sullii 3 100 šlája.
De rôozefamilie (Rosaceae) is e familie van twêezoadlobbige blommeplantn in de orde Rosales mè 4.828 bekende sôortn, verdêeld over 91 geslachtn. De noame Rosaceae is ofgeleid van 't geslacht Rosa.
De familie komt weireldwyd vôorn moa surtout in de gemoatigde streekn van 't nôordelik halfroend. De geslachtn met de mêeste sôortn zyn Alchemilla (270), Sorbus (260), Crataegus (260), Cotoneaster (260), Rubus (250) en Prunus (200).
De familie bestoat zowel uut kruudachtige vaste plantn, struukn of boomn. Der zyn styf vele wilde sôortn, lik de lysterbeier, meidôorn, sleedôorn, vierdôorn, rôoze, broambeier, noagelkruud, ganzerik, pimpernelle, moar ook gecultiveerde sôortn lik eetboar fruut (appels, peirn, abrikoozn, pruumn, keizn, kriekn, pechen, framboozn, freizn en amandels).
Traditioneel wordt de familie oenderverdêeld in vier subfamilies Rosoideae, Spiraeoideae, Maloideae en Amygdaloideae.
Tanejjikt (Assaɣ usnan: Rosaceae) d tawacult tamɣawt n tesnayyawin dges aṭas n tewsitin n isekla d tmedkin azal ameqran deg-sent ttemɣayent-d deg yidgan isemmṭen
Gar n isekla yeṭṭafaren tawacult-a tella: tifirest, tektuniyya, afarmas, asegmar, isiɣid, Admam d uredlim
Ma d timedkin yeṭṭafaren tawacult-a llan-t: tizwal uṛumi, tizwal s yakk tilmas-is am inijjel d inijel azeggaɣ
Afriwen Afriwen n twacult-a ttilin d ifsasen neɣ d uddisen
Tanejjikt (Assaɣ usnan: Rosaceae) d tawacult tamɣawt n tesnayyawin dges aṭas n tewsitin n isekla d tmedkin azal ameqran deg-sent ttemɣayent-d deg yidgan isemmṭen
Gar n isekla yeṭṭafaren tawacult-a tella: tifirest, tektuniyya, afarmas, asegmar, isiɣid, Admam d uredlim
Ma d timedkin yeṭṭafaren tawacult-a llan-t: tizwal uṛumi, tizwal s yakk tilmas-is am inijjel d inijel azeggaɣ
Waysallpu yura rikch'aq ayllu (familia Rosaceae) nisqaqa huk yurakunap rikch'aq ayllunmi, 56-chá rikch'anayuq, kimsa waranqachá rikch'aqniyuq.
Tuktunkunaqa iskay yumanayuqmi, wach'illam, pichqantin raphimuyum, tuktu ukhuyuqmi. Pichqantin akilla raphin, huklla muyum, hinallataqmi wayta raphi muyum. Achka sisa raphinkunam, chunkamanta aswanmi. Ruru raphin pichqantinmi icha hukllamanta achkakamam, qispim icha rakilla huñusqam. Ruru raphintinqa ukhu, chawpi icha hawa tiyaqmi. Sapa ruru raphipiqa iskay murucham.
Tuktu minuywanqa kay hinam: ⋆ K 5 C 5 A ∞ G ∞ − 5 − 1 {displaystyle star K_{5} ;C_{5};A_{infty };G_{{infty }-{5}-{1}}}
Rosa tomentosa: tuktu siq'intin
Prunus padus: tuktu siq'intin
Sanguisorba officinalis: tuktu siq'intin
Spiraea hypericifolia: tuktu siq'intin
Kaymi huk waysallpu hina yurakuna:
Commons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Waysallpu yura rikch'aq ayllu.
Wikispecies nisqaqa qillqasqa p'anqayuqmi kay hawa: Waysallpu yura rikch'aq ayllu
Waysallpu yura rikch'aq ayllu (familia Rosaceae) nisqaqa huk yurakunap rikch'aq ayllunmi, 56-chá rikch'anayuq, kimsa waranqachá rikch'aqniyuq.
Роза гүлдүүлөр (лат. Rosaceae) – өсүмдүктөрдүн эки үлүштүүлөр классынын тукуму. Дарак, бадал жана чөп өсүмдүктөр. Жалбырагы, көбүнчө жан жалбырактуу, кезектешип жайгашкан. Гүлү айрым жыныстуу, жалгыздан же топ гүлдүү. Гүл коргону, көбүнчө 5 мүчөлүү, аталыгы көп. Мөмөсү – кутуча, алма, данек ж. б. Айрым колдо өстүрүлгөн Роза гүлдүүлөрдүн мөмөсү уруксуз жана партенокарптуу. Жер бетинде 115ке жакын уруусу, 3000ден ашык түрү Түндүк жарым шардын мелүүн жана субтропиктеринде таралган. КМШ өлкөлөрүндө 55тей уруусу, 700дөн ашык түрү, Кыргызстанда 134төй түрү кездешет. Роза гүлдүүлөргө мөмө дарактар [алма, алмурут, бий алма (айва), чие, өрүк, шабдаалы, кара өрүк ж. б.], жемиштүүлөр (дан куурай, кулпунай, кожогат, бүлдүркөн ж. б.), кооз өсүмдүктөр (роза, спирея ж. б.) жана дары-дармек өсүмдүктөр (долоно, ит мурун ж. б.) кирет.
Роза котыр (лат. Rosaceae) — роза чукöрись корья быдмас котыр. Розаэз 4 субкотырись 95 увтыр да 2830 вид.
Роза котыр (латин Rosaceae) — роза чукöрса корья пу быдмӧг котыр. Розаяс 4 субкотыр, 95 увтыр да 2830 сикас.
Роза котыр (латин Rosaceae) — роза чукöрса корья пу быдмӧг котыр. Розаяс 4 субкотыр, 95 увтыр да 2830 сикас.
Роза котыр (лат. Rosaceae) — роза чукöрись корья быдмас котыр. Розаэз 4 субкотырись 95 увтыр да 2830 вид.
Роза һымаҡтар, йәки роза сәскәлеләр (Rosaceae), ике өлөшлөлəр ғаилəһе. Бер, күп йыллыҡ үлəндəр, һирəгерəк ағастар, ҡыуаҡлыҡтар һəм ярым ҡыуаҡлыҡтар.
Сәскәһенең формулаһы:
∗ K 5 C 5 − 0 A 5 − ∞ G ∞ − 1 _ {displaystyle ast K_{5};C_{5-0};A_{5-infty };G_{underline {infty -1}}} 
Яҡынса 4830[2] төрө в 118 заты[2] билдәле. Бөтә Ер шары буйлап таралған. Башҡортостанда 20 заттан яҡынса 100 төрө (ағуна үлəне, ҡараған, миндаль һ.б.) үҫə. Уларҙың күптәре — ҡиммәтле емеш ағастары. Емеш ағастарынан алмағас, груша, сейә, слива, һары сейә, персик, абрикос, миндаль, муйыл, миләш киң билдәле. Ҡыуаҡтарҙан — ҡурай еләге, ҡара бөрлөгән, ә үләндәрҙән — ҡайын еләге киң таралған. Роза сәскәлеләр араһында декоратив ҡыуаҡтар ҙа бар, мәҫәлән, гөлйемеш, энәлек һәм спирея, уларҙы йыш ҡына тере ҡойма урынына үҫтерәләр. Роза сәскәлеләр ғаиләһендәге ҡырағай үҫә торған үҫемлектәрҙән: эт табаны, тура һабаҡлы ҡаҙ үләне, ҡыҫыр сәскә, аҡ селек киң таралған.
Тышҡы күренеше буйынса роза сәскәлеләр бик күп төрлө. Улар органдарының төҙөлөшө менән бер-береһенән бик ныҡ айырыла. Мәҫәлән, гөлйемештең япраҡтары ҡыйғас, ә алмағастыҡы һәм башҡа күп үҫемлектәрҙеке — бөтөн япраҡ. Роза сәскәлеләрҙең күбеһе тура һабаҡлы, быуын аралары оҙон, ә ҡайын еләгенең вертикаль һабаҡтары бик ҡыҫҡа. Улар япраҡ розеткаларын тотоп тора. Ҡуйын бөрөләренән тәрмәшеүсе үренделәр— мыйыҡтар барлыҡҡа килә. Япраҡтары һаплы, күп осраҡта япраҡ ҡолаҡсынлы, ябай (бөтөн йəки айырсалы), бармаҡ һымаҡ һəм ҡыйғас, һабаҡ япраҡтары — сиратлы, тамыр яны япраҡтары — суҡлы. Сəскəлəре ваҡтан алып эрегə тиклем, йышыраҡ аҡ, һары, ал төҫтə, дөрөҫ формала, ике енесле, яҡшы үҫешкəн гипантий менән (сəскə эргəлеге нигеҙе һəм һеркəс епсəлəре ҡушылып үҫкəн киңəйтелгəн сəскə төбө). Сəскəлəре яңғыҙар йəки ҡалҡансыҡтарҙа, тəлгəштəрҙə, башаҡтарҙа, баштарҙа урынлашҡан.
Сəскə эргəлеге ике ҡатлы, башлыса 5 быуынлы, күп төрҙəрҙең каса аҫты бар. Һеркəстəре 20—400, ҡайһы берҙə 10 йəки 5, һирəк осраҡта 2 йəки 1. Роза сәскәле үҫемлектәр сәскәһендә емешлектәр һаны төрлөсә булыуы мөмкин. Ҡайһы бер үҫемлектәрҙә емешлектәр бик күп була. Улар йәйенке, көмрө йәки бокал кеүек сәскә төбөнөң урта өлөшөнә урынлаша. Был осраҡта һәр емешлектән айырым ваҡ емеш, ә бөтә сәскә урынында ҡоро емештәрҙең (гөлйемеш, тура һабаҡлы ҡаҙ үләне) күп һанлы ваҡ орлоҡтары йәки һутлы емештәрҙең (ҡурай еләге) күп һанлы төшлө емештәре барлыҡҡа килә.
Емешлеге күп булған сәскәләрҙең емештәре өлгөрөүгә ҡарап, сәскә төбө йәйелеп үҫә һәм гөлйемеш йәки ҡайын еләгендәге кеүек һутлы булып китә. Был ғаиләгә ҡараған үҫемлектәр башлыса бөжəктəр ярҙамында һеркəлəнə. Ҡаҙ үлəне, эттабан, əлморон, рубус заттарына ҡараған төрҙəр өсөн апомиксис (енси процесһыҙ үрсеү юлы) хас. Емеше — төшлө емеш, күп япраҡлы, күп сəтлəүекле, алма һәм башҡалар. Роза сәскәле башҡа үҫемлектәр сәскәһендә, мәҫәлән, сейә, слива, персик, абрикоста бер генә емешлек була; ул — төшлө емеш. Емештең айырым бер төрө — алма — алмағаста, грушала, миләштә, энәлектә барлыҡҡа килә. Емештəре һəм орлоҡтары кеше, хайуандар (имеҙеүселəр, ҡоштар, бөжəктəр һәм башҡалар) ярҙамында тарала.
Роза сәскәлеләр болондарҙа, баҫыуҙарҙа, урмандарҙа, далаларҙа, ҡайһы бер төрҙəре тундрала, һаҙлыҡтарҙа һəм һыу ятҡылыҡтары ярҙары буйлап үҫə. Әһәмиәте һәм ҡулланылышы бик ҙур. Уларҙың күптәре — ҡиммәтле емеш ағастары. Алмағас, груша, сейә, слива, һары сейә, персик, абрикос, миндаль, муйыл, миләш киң билдәле. Ҡыуаҡтарҙан — ҡурай еләге, ҡара бөрлөгән, ә үләндәрҙән — ҡайын еләге киң таралған.
Роза сәскәлеләр араһында декоратив ҡыуаҡтар ҙа бар, мәҫәлән, гөлйемеш, энәлек һәм спирея, уларҙы йыш ҡына тере ҡойма урынына үҫтерәләр. Дарыу үләндәре (ҡаҙ үлəне, ҡурай елəге, ҡылысъяпраҡ, ҡырҡъяпраҡ, муйыл, энəлек һәм башҡалар), елəк (елəк, ҡара бөрлөгəн, ҡыҙыл бөрлөгəн, мораҡ һәм башҡалар), баллы үҫемлектәр (ерек ҡураһы, йəбешкəк, ҡыҫыр сəскə һ.б.), күп төрҙəре халыҡ медицинаһында ҡулланыла. Башҡортостандың Ҡыҙыл китабына роза сәскәлеләр ғаиләһенә ҡараған үҫемлектәрҙең туғыҙ һирəк төрө индерелгəн: ал бөрлөгəн, ҡыҙыл бөрлөгəн, текəн əлморон, реликттар — ағуна үлəне, ҡыуаҡлы курил сəйе, ҡом ҡаҙ үлəне, аҡ ҡаҙ үлəне; эндемиктар — Кузнецов ҡаҙ үлəне, Эверсманн ҡаҙ үлəне[3].
Роза һымаҡтар, йәки роза сәскәлеләр (Rosaceae), ике өлөшлөлəр ғаилəһе. Бер, күп йыллыҡ үлəндəр, һирəгерəк ағастар, ҡыуаҡлыҡтар һəм ярым ҡыуаҡлыҡтар.
Сәскәһенең формулаһы: ∗ K 5 C 5 − 0 A 5 − ∞ G ∞ − 1 _ {displaystyle ast K_{5};C_{5-0};A_{5-infty };G_{underline {infty -1}}}
Розасыманнар (лат. Rosáceae) — розачәчәклеләр тәртибенә керүче үсемлекләр гаиләлеге.
100 - 120 ыруг, алар эчендә 3000 - 4000 төр бар.
Розасыманнар гаиләлегенә алма, груша, чия, слива, төче чия, шәфталу, абрикос, бадам, шомырт, миләш керә. Куаклы үсемлекләрдән кура җиләге, кара бөрлегән, ә үлән үсемлекләрдән каен җиләге киң таралган.
Ин киң таралганнары:
Розасыманнар тышкы күренешләре белән күп төрле. Органнарның төзелеше белән алар бер-берсеннән бик нык аерыла. Розасыманнарның күбесе туры сабаклы, буын аралары озын.
Чәчәкләрнең формасы дөрес[7], чәчәк түшәкләре[8] киң, кәсә рәвешендә. Аларның тирәлеге ике катлы, 5 кәсә яфракчыгыннан[9] һәм 5 таҗ аерчасыннан тора. Үсемлекләрнең кубесендә яшел яфраксыман очлы биш үсентедән торучы кәсә аслыгы бар. Бу яфракчыклар кәсә астына терәлеп үк үсәләр. Күпчелек розасыманнарның чәчәгендә серкәчләр мул була, алар чәчәк түшәге кырыенда үсә.
Розасыманнардан төрле үсемлекләрнең җимешлекләр саны бертигез булмаска мөмкин. Чәчәкләрнең кайберләрендә алар күп була; алар яссы, кабарынкы яки бокалсыман чәчәк түшәгенең үзәк өлешендә урнашалар. Мондый очракларда һәр җимешлектән кечкенә аерым бер җимеш, ә бөтен чәчәктән −күп санлы чикләвекчекләр − коры җимешләр яисә күпләгән сусыл җимешләр барлыкка килә.
Җимешлекләр күп булган чәчәкләрдә җимеш өлгерә барган саен чәчәк түшәге зураеп үсәргә һәм сусыл булып әверелергә мөмкин.
Корчагина В.А. Биология: Үсемлекләр, бактерияләр, гөмбәләр, лишайниклар: Урта мәкт. 6-7 кл. өчен дәреслек / Русча 20 нче басмадан Шәрифуллин Ф.Ә., Абдульманова Е.Г., Әминов Ю.З. тәрҗ.- Казан: Мәгариф, 1993-280 б.: ил.
© Издательство " Прсвещение" 1988
© Татарчага тәрҗемә. Татарстан китап нәшрияты, 1989
© Шәрифуллин Ф.Ә., Абдульманова Е.Г., Әминов Ю.З. тәрҗемә, 1993, үзгәрешләр белән.
Розасыманнар (лат. Rosáceae) — розачәчәклеләр тәртибенә керүче үсемлекләр гаиләлеге.
Рози (науч. Rosaceae) (ружа или трендафил) — голема фамилија на растенија, со околу 3.000-4.000 видови во 100-160 родови. Традиционално таа е поделена на четири потсемејства: Rosoideae, Spiraeoideae, Maloideae и Amygdaloideae. Тие се класифицирани врз основа на градбата на плодовите, иако овој пристап не е признат целосно во светски рамки. Скорешните истражувања укажуваат на тоа дека сите традиционални четири потсемејства не се монофилетски, но структурата на оваа фамилија сѐ уште чека конечно разрешување.
Ги распознаваме следниве кладови:
Помеѓу овие групи, Neillieae по сѐ изгледа дека е сестринска група на Maloideae, а Dryadeae може да e во монофилетско сродство со Rosoideae. Другите родови, како на пример Kerria, изгледа дека не припаѓаат на никоја од горенаведените групи.
Плодовите на розоцветните се најразлични. Најчеста е костелката, но има и многу други. Јаболките, крушите и многу други членови на Maloideae имаат типични јаболкови плодови, но некои имаат капсули (како Lindleya). Плодот на јагодата се нарекува ахениум, кој се држи во црвениот месест дел. Јаболките и јагодите се лажни плодови, додека костелките се вистински плодови. Повеќето плодови од оваа фамилија се јадливи и се многу важни во ароматизирањето, како јагодите, црешите и јаболката. Бадемите се одгледуваат поради нивните јатки, кои се користат како пушени или посолени јадрести овошја. Јаболкото и јагодата се хибриди од различни видови во истиот род.
Розите се веројатно трети по економско значење (по тревите и бобовите растенија).
Рози (науч. Rosaceae) (ружа или трендафил) — голема фамилија на растенија, со околу 3.000-4.000 видови во 100-160 родови. Традиционално таа е поделена на четири потсемејства: Rosoideae, Spiraeoideae, Maloideae и Amygdaloideae. Тие се класифицирани врз основа на градбата на плодовите, иако овој пристап не е признат целосно во светски рамки. Скорешните истражувања укажуваат на тоа дека сите традиционални четири потсемејства не се монофилетски, но структурата на оваа фамилија сѐ уште чека конечно разрешување.
रोज़ेसी (Rosaceae) आर्किक्लामिडिई (Archichlamydeae) प्रभाग के रोज़ेलीज गण का बड़ा कुल है। इस कुल में १०० वंश और २,००० स्पीशीज़ हैं। इस विश्वव्यापी कुल के पौधे द्विबीजपत्री होते हैं। शाक, क्षुप एवं वृक्ष सभी इस कुल के सदस्य हैं। बहुवर्षी उपरिभूस्तरी का उदाहरण स्ट्रॉबेरी, काँटेदार क्षुप का उदाहरण गुलाब तथा वृक्ष का उदाहरण सेब, नाशपाती तथा चेरी हैं। कायिक प्रवर्धन, चेरी में मूल से निकलेप्ररोह से, स्ट्रॉबेरी में उपरिभूस्तरी (runner) द्वारा, जो शीर्ष पर जड़ बना जाती है और रैस्पबेरी में अंत:भूस्तरी (suckers) द्वारा होता है। उपगण प्रूनॉइडी में पत्तियाँ साधारण होती हैं। जीनस पाइरस में पत्तियाँ अनुपर्णी (stipulate) होती हैं और अनुपर्ण कभी छोटे और कभी बड़े होते हैं। वृक्षों की आंतरिक संरचना मूलभूतरूपेण एकसदृश होती है। उपगण रोज़ॉइडी आदि में मज्जारश्मि (medullary rays) चौड़ी तथा पोमॉइडी में सकरी होती है। प्रूनॉइडी में काष्ठ विघटन से श्लेष्मक (mucilage) निर्मित होता है।
पुष्प अग्रस्थ, अथवा असीमाक्षी (racemose) या सीमाक्षी (cymose) होता है। पुष्पाक्ष प्राय: गर्ती (hollow) होता है, जिससे विभिन्न श्रेणी की परिजायांगीय (perigynous) अवस्था निर्मित हो जाती है। पुष्पाक्ष प्राय: पुष्प का ही एक अंग होता है। पुष्प प्राय: द्विलिंगी, बहुयुग्मी होते हैं। पाँच हरे बाह्यदल होते हैं। एपिकैलिक्स (epicalyx) भी, जो प्राय: छोटा होता है, उपस्थित रहता है। प्राय: पाँच रंगीन दल होते हैं। नीले दल केवल क्राइसोवेलनाइडी में रहते हैं। एलचीमेला, पोटीरियम आदि में दल अनुपस्थित रहते हैं। पुमंग तथा दल के मध्य में प्राय: परागकोश स्थित रहता है। २, ३, ४ या अधिक पुंकेसर अंतर्मुख होते हैं। जायांग प्राय: पृथक् अंडप (१-¥) तथा बीजांड अधोमुख होता है। प्रत्येक अंडाशय में दो वार्तिक या आधारीय पार्श्व होते हैं। इस कुल के फल सरस होते हैं। पोटेंटिला में एकीन का पुंजफल, रूबस में गुठलीदार पुंजफल, प्रुनस में केवल एक गुठलीदार फल तथा पाइरस में पोम (pome) होता है।
रोज़ेंसी कुल के निम्नलिखित उपकुल हैं :
१. स्पाइरिऑइडी (Spiraeoideae) - यह उपकुल सैक्सफ्रीैगेसी के समान है। इसका पुष्पाक्ष चपटा अथवा अवतल (concave) होता है। इसके अनेक पौधे बगीचों में लगाए जाते हैं। क्विलेजा सैपोनेरिया की छाल से सैपोनिन निकाला जाता है। लिंडलिया का जायांग युक्तांडप तथा फल स्फोटी होता है।
२. पोमॉइडी - इसका पुष्प धर (receptacle) गहरे कटोरे के रूप का हाता है। पुष्पधर की आंतरिक दीवारों से दो से पाँच तक अंडप (carpel) जुड़े रहते हैं। ये अंडप आपस में भी जुड़े रहते हैं। फल का मुख्य भाग सरस पुष्पधर होता है। इसके मुख्य जीनस हैं : पाइरस, पा. मैलस (सेब), [पा. कम्युनिस (नाशपाती) आदि], मेसपालस, क्रैटेगस, कोटोनिऐस्टर तथा इरियोबाट्रिया, जयोनिटा (लुकाट) इत्यादि।
३. रोज़ॉइडी' - इसमें अनेक अंडप हाते हैं, जो पुष्पधर में रहते हैं। यह उपकुल रोज़ेसी के सब उपकुलों से बड़ा है। अलमेरिया, रूबस फ्रुटिकोकस (ब्लैकबेरी), फ्रैगेरिया, पोटेंटिला, ड्रियास (वतित्तकायुक्त), रोज़ (अनेक स्पीशीज़ सहित), एल्चेमिला (एकलिंगी) तथा एग्रिमोनिया (अनेक काँटोयुक्त फल) इसके उदाहरण हैं।
४. न्यूरैडॉइडी - इसमें केवल दो जेनरा हैं, जो मरुस्थली हैं। न्यूरैडा तथा ग्रीलम प्राय: अफ्रीका में होते हैं।
५. प्रूनॉइडी - इसमें प्राय: अंतस्थ वर्तिकायुक्त एक अंडप होता है। फल गुठलीदार एवं एक बीजवाला होता है। प्रूनस के क्षुप, अथवा वृक्षरूप न्यूटेलिया में पाँच अंडप होते हैं। प्रूनस जीनस अनेक उपजेनरा में विभक्त है। इनमें विभेद का आधार कलिका अवस्था में पत्तियों का विन्यास है। इसका एक उपजीनस एमिगडिलस, अथवा प्रूनस एमिगडिलस (बादाम), है। प्रू. परसिका (आडू), प्रू. अरमेनियाका (जरदालू), प्रू. कैरैसिफेरा आदि प्रूनस के स्पीशीज है। इस उपकुल में पाँच जेनरा हैं।
६. क्रिसोवेलनॉइडी - गुठलीदार फल और एक अंडप रखने के कारण यह उपगण प्रूनाइडी के सदृश है, पर अधारीय वर्त्तिका, आरोही बीजांड तथा एक व्यास सममित (zygomorphic) फूल के कारण प्रूनॉइडी से भिन्न है। इसके पुष्प का पराण लंबी शुंड वाले कीट से होता है। एक व्यास सममित फूल के कारण यह उपकुल लेग्यूमिनोसी के सदृश है।
आर्थिक दृष्टि से यह कुल विभिन्न फलों तथा पुष्पों के कारण उपयोगी है।
रोज़ेसी (Rosaceae) आर्किक्लामिडिई (Archichlamydeae) प्रभाग के रोज़ेलीज गण का बड़ा कुल है। इस कुल में १०० वंश और २,००० स्पीशीज़ हैं। इस विश्वव्यापी कुल के पौधे द्विबीजपत्री होते हैं। शाक, क्षुप एवं वृक्ष सभी इस कुल के सदस्य हैं। बहुवर्षी उपरिभूस्तरी का उदाहरण स्ट्रॉबेरी, काँटेदार क्षुप का उदाहरण गुलाब तथा वृक्ष का उदाहरण सेब, नाशपाती तथा चेरी हैं। कायिक प्रवर्धन, चेरी में मूल से निकलेप्ररोह से, स्ट्रॉबेरी में उपरिभूस्तरी (runner) द्वारा, जो शीर्ष पर जड़ बना जाती है और रैस्पबेरी में अंत:भूस्तरी (suckers) द्वारा होता है। उपगण प्रूनॉइडी में पत्तियाँ साधारण होती हैं। जीनस पाइरस में पत्तियाँ अनुपर्णी (stipulate) होती हैं और अनुपर्ण कभी छोटे और कभी बड़े होते हैं। वृक्षों की आंतरिक संरचना मूलभूतरूपेण एकसदृश होती है। उपगण रोज़ॉइडी आदि में मज्जारश्मि (medullary rays) चौड़ी तथा पोमॉइडी में सकरी होती है। प्रूनॉइडी में काष्ठ विघटन से श्लेष्मक (mucilage) निर्मित होता है।
पुष्प अग्रस्थ, अथवा असीमाक्षी (racemose) या सीमाक्षी (cymose) होता है। पुष्पाक्ष प्राय: गर्ती (hollow) होता है, जिससे विभिन्न श्रेणी की परिजायांगीय (perigynous) अवस्था निर्मित हो जाती है। पुष्पाक्ष प्राय: पुष्प का ही एक अंग होता है। पुष्प प्राय: द्विलिंगी, बहुयुग्मी होते हैं। पाँच हरे बाह्यदल होते हैं। एपिकैलिक्स (epicalyx) भी, जो प्राय: छोटा होता है, उपस्थित रहता है। प्राय: पाँच रंगीन दल होते हैं। नीले दल केवल क्राइसोवेलनाइडी में रहते हैं। एलचीमेला, पोटीरियम आदि में दल अनुपस्थित रहते हैं। पुमंग तथा दल के मध्य में प्राय: परागकोश स्थित रहता है। २, ३, ४ या अधिक पुंकेसर अंतर्मुख होते हैं। जायांग प्राय: पृथक् अंडप (१-¥) तथा बीजांड अधोमुख होता है। प्रत्येक अंडाशय में दो वार्तिक या आधारीय पार्श्व होते हैं। इस कुल के फल सरस होते हैं। पोटेंटिला में एकीन का पुंजफल, रूबस में गुठलीदार पुंजफल, प्रुनस में केवल एक गुठलीदार फल तथा पाइरस में पोम (pome) होता है।
ਰੋਜ਼ੇਸੀ ਫੁੱਲਦਾਰ ਬੂਟਿਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਦਰਮਿਆਨੇ ਕੱਦ ਵਾਲਾ ਪਰਵਾਰ (ਗੁਲਾਬ ਪਰਵਾਰ) ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 95 ਵੰਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ 2830 ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਹਨ।[1]
ვარდიშობურეფი (Rosaceae) — ჟირლებერამი ფურცელზოხოიანი ჩანარეფიშ ფანია. ჯალეფი, ბართვეფი დო ოდიარეეფი. უღუ წოროფურცელამი დო რანწკას დვალირი ფურცელეფი, პიორეფით აკოშაყარილი ვარდა ხვალეხე ჟირსქესამი, აქტინომორფიული პირეფი, 5-5 ატარიშ ფურცელი დო გურგინიშ ფურცელი. უმენტაშობას ატარიშ გიმე ხოლო უღუ. ვარდიშობურეფი ბორიაიხვამუ ჭანდეფით, კანკალე — ბორიათ. გუმნაღელი აკოშაყარუაფონი ფურცელამი, წკალამი, კანკარიშობური, თასიშობურო დო შხვა. თასი უმენტაშო უენდოსპერმე რე. აკმაართიანენს 115 გვარიშ 3200-შახ გვარობას.
საქორთუოს ტყას 35 გვარიშ 232 გვარობა ჩანს. ფანია იკათუანს მუსხირენ გიმენფანიას: გრაკალამეფი (Spiraeoideae), უშქურამეფი (Maloideae ანუ Pyroideae, Pomoideae), ვარდამეფი (Rosoideae), ჸომურამეფი (Prunoideae). თინეფშე კანკალე გიშმერთუ ზოხო ფანიათ (Malaceae). ვარდიშობურეფიშ შქას მიარეთ რე ხილი (უშქური, სხული, ბია, ქვიშნა ბული, ბული დო შხვა), კანკარამეფი (ბაღიშ მუჸი, ციმუა, წიწინდარა, მუჸია დო შხვა) დო დეკორატიული (ვარდი, ხინჭკი, გრაკლა, ჩიტიშბია დო შხვა) ჩანარი.
ვარდიშობურეფი (Rosaceae) — ჟირლებერამი ფურცელზოხოიანი ჩანარეფიშ ფანია. ჯალეფი, ბართვეფი დო ოდიარეეფი. უღუ წოროფურცელამი დო რანწკას დვალირი ფურცელეფი, პიორეფით აკოშაყარილი ვარდა ხვალეხე ჟირსქესამი, აქტინომორფიული პირეფი, 5-5 ატარიშ ფურცელი დო გურგინიშ ფურცელი. უმენტაშობას ატარიშ გიმე ხოლო უღუ. ვარდიშობურეფი ბორიაიხვამუ ჭანდეფით, კანკალე — ბორიათ. გუმნაღელი აკოშაყარუაფონი ფურცელამი, წკალამი, კანკარიშობური, თასიშობურო დო შხვა. თასი უმენტაშო უენდოსპერმე რე. აკმაართიანენს 115 გვარიშ 3200-შახ გვარობას.
საქორთუოს ტყას 35 გვარიშ 232 გვარობა ჩანს. ფანია იკათუანს მუსხირენ გიმენფანიას: გრაკალამეფი (Spiraeoideae), უშქურამეფი (Maloideae ანუ Pyroideae, Pomoideae), ვარდამეფი (Rosoideae), ჸომურამეფი (Prunoideae). თინეფშე კანკალე გიშმერთუ ზოხო ფანიათ (Malaceae). ვარდიშობურეფიშ შქას მიარეთ რე ხილი (უშქური, სხული, ბია, ქვიშნა ბული, ბული დო შხვა), კანკარამეფი (ბაღიშ მუჸი, ციმუა, წიწინდარა, მუჸია დო შხვა) დო დეკორატიული (ვარდი, ხინჭკი, გრაკლა, ჩიტიშბია დო შხვა) ჩანარი.
.JPG)
.jpg)
.JPG)
.JPG)
