Hickory

Kwiatostan męski orzesznika jadalnego

Orzesznik (Carya Nutt.), zwany także przeorzechem lub hikorą – rodzaj roślin z rodziny orzechowatych (Juglandaceae), obejmujący od 17 do 25 gatunków (w zależności od ujęcia systematycznego). Występuje naturalnie we wschodniej części Ameryki Północnej (z wyjątkiem kilku gatunków z południowo-wschodniej Azji)^[3][4].

Morfologia

Pokrój

Drzewa osiągające 30–40 m wysokości, orzesznik jadalny osiąga do 60 m, a orzesznik blady rośnie często krzaczasto^[3]. Mają smukłe konary^[4].

Liście

Liście są duże, nieparzystopierzaste. Są złożone 3-15 listków^[4].

Kwiaty

Zebrane w kotki^[4].

Owoce

Pestkowce. Owoce niektórych gatunków są jadalne^[4].

Biologia

Drewno: Twarde i elastyczne^[4], trudno łupliwe i trwałe, a przez to cenione w przemyśle meblowym i lotniczym. Z hikory produkuje się również pałki perkusyjne i trzonki do młotków.

Systematyka

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (2001...)

Rodzaj z rodziny orzechowate z rzędu bukowców, należącego do kladu różowych w obrębie okrytonasiennych^[1].

Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne Cronquist, podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Bastsch, podklasa oczarowe Takht., nadrząd Juglandanae Takht. ex Reveal, rząd orzechowce Dumort., rodzina orzechowate A. Rich. ex Kunth, rodzaj orzesznik (Carya Nutt)^[5].

Gatunki obecne we florze Polski^[6]

• orzesznik gorzki (Carya cordiformis (Wangenh.) K. Koch, syn. C. amara (F. Michx.) Nutt. – antropofit udomowiony
• orzesznik pięciolistkowy (Carya ovata (Mill.) K. Koch) – antropofit udomowiony
• orzesznik siedmiolistkowy (Carya laciniosa (F. Michx.) Loudon) – gatunek uprawiany

Podział ze względu na występowanie

Ameryka Północna

• Carya sect. Carya – typowe orzeszniki
  • orzesznik czarny, hikora czarna (Carya texana)
  • orzesznik drobnoowockowy, orzesznik czerwony, hikora czerwona (Carya ovalis)
  • orzesznik blady, orzesznik piaskowy, hikora piaskowa (Carya pallida)
  • orzesznik pięciolistkowy (Carya ovata)
  • orzesznik siedmiolistkowy (Carya laciniosa)
  • orzesznik nagi, orzesznik gładki (Carya glabra)
  • orzesznik muszkatołowy (Carya myristiciformis)
  • orzesznik owłosiony (Carya tomentosa)
  • Carya floridana

• Carya sect. Apocarya – orzeszniki wytwarzające orzechy pekanowe (pekany)
  • orzesznik meksykański, hikora meksykańska (Carya palmeri)
  • orzesznik nawodny, hikora wodna (Carya aquatica)
  • orzesznik gorzki, orzesznik sercowaty (Carya cordiformis)
  • orzesznik jadalny, orzesznik pekanowy (Carya illinoinensis)

Azja

• Carya sect. Sinocarya – orzeszniki azjatyckie
  • orzesznik chiński, hikora chińska (Carya cathayensis)
  • Carya dabieshanensis (syn. C. cathayensis)
  • Carya hunanensis

Przypisy