dcsimg

Cunninghamia ( الدانماركية )

المقدمة من wikipedia DA
 src=
Cunninghamia lanceolata

Cunninghamia (Cunninghamia) er en planteslægt fra Kina og Taiwan med blot to arter:

Arter

Litteratur

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia-forfattere og redaktører
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia DA

Cunninghamia: Brief Summary ( الدانماركية )

المقدمة من wikipedia DA
Cunninghamia lanceolata Cunninghamia konishii – næppe hårdfør i Danmark
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia-forfattere og redaktører
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia DA

Куннингамия ( الكومية )

المقدمة من wikipedia emerging languages
 src=
Куннингамия
 src=
Cunninghamia lanceolata

Куннингамия ( лат. Cunninghamia ) — кипарис котырись лыса пу увтыр. Куннингамия увтырӧ пырöны 2 вид. Куннингамия пантасьӧ Азияын.

Виддэз

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia authors and editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia emerging languages

Куннингамия ( الكومية )

المقدمة من wikipedia emerging languages
 src=
Куннингамия
 src=
Cunninghamia lanceolata

Куннингамия ( латин Cunninghamia ) — кипарис котырса лыса пу увтыр. Сійӧ быдмӧ Азияын.

Сикасъяс

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia authors and editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia emerging languages

Куннингамия ( الأدمرت )

المقدمة من wikipedia emerging languages
 src=
Куннингамия
 src=
Cunninghamia lanceolata

Куннингамия ( лат. Cunninghamia ) — Cupressaceae семьяысь Азилэн лысо писпу. Дуннеын тодмо ог 2 пӧртэм.

Видъёс

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia authors and editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia emerging languages

Куннингамия: Brief Summary ( الكومية )

المقدمة من wikipedia emerging languages
 src= Куннингамия  src= Cunninghamia lanceolata

Куннингамия ( лат. Cunninghamia ) — кипарис котырись лыса пу увтыр. Куннингамия увтырӧ пырöны 2 вид. Куннингамия пантасьӧ Азияын.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia authors and editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia emerging languages

Куннингамия: Brief Summary ( الأدمرت )

المقدمة من wikipedia emerging languages
 src= Куннингамия  src= Cunninghamia lanceolata

Куннингамия ( лат. Cunninghamia ) — Cupressaceae семьяысь Азилэн лысо писпу. Дуннеын тодмо ог 2 пӧртэм.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia authors and editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia emerging languages

Куннингамия: Brief Summary ( الكومية )

المقدمة من wikipedia emerging languages
 src= Куннингамия  src= Cunninghamia lanceolata

Куннингамия ( латин Cunninghamia ) — кипарис котырса лыса пу увтыр. Сійӧ быдмӧ Азияын.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia authors and editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia emerging languages

Cunninghamia ( الإنجليزية )

المقدمة من wikipedia EN

Cunninghamia is a genus of one[2] or two living species of evergreen coniferous trees in the cypress family Cupressaceae.[3] They are native to China, northern Vietnam and Laos, and perhaps also Cambodia.[2] They may reach 50 m (160 ft) in height.[2] In vernacular use, it is most often known as Cunninghamia, but is also sometimes called "China-fir" (though it is not a fir). The genus name Cunninghamia honours Dr. James Cunningham, a British doctor who introduced this species into cultivation in 1702 and botanist Allan Cunningham.[4]

A female cone
Cluster of male cones
Released seeds collected from the ground

Description

The general shape of the tree is conical with tiered, horizontal branches that are often somewhat pendulous toward the tips. Cunninghamia bears softly spined, leathery, stiff, green to blue-green needle-like leaves that spiral around the stem with an upward arch; they are 2–7 cm long and 3–5 mm broad at the base, and bear two white or greenish-white stomatal bands underneath and sometimes also above. The foliage may turn bronze-tinted in very cold winter weather.

The cones are small and inconspicuous at pollination in late winter, the pollen cones in clusters of 10–30 together, the female cones singly or 2–3 together.

The seed cones mature in 7–8 months to 2.5–4.5 cm long, ovoid to globose, with spirally arranged scales; each scale bears 3–5 seeds. They are often proliferous (with a vegetative shoot growing on beyond the tip of the cone) on cultivated trees; this is rare in wild trees, and may be a cultivar selected for easy vegetative propagation for use in forestry plantations.

As the tree grows its trunk tends to sucker around the base, particularly following damage to the stem or roots, and it then may grow in a multi-trunked form. Brown bark of mature trees peels off in strips to reveal reddish-brown inner bark. Older specimens often look ragged, as the old needles may cling to stems for up to 5 years.

Although it resembles conifer species found in much colder climates, the tree is highly tolerant of heat, and can be found growing down to sea level in regions such as Hong Kong.

Taxonomy

It is the most basal extant member of the Cupressaceae. Phylogenetic evidence indicates that its lineage diverged from the rest of the family during the early Jurassic.[5]

In the past, the genus was usually treated in the family Taxodiaceae,[2] but this family is now included within the Cupressaceae.[3] A few botanists have also treated it in a family of its own, Cunninghamiaceae, but this is not widely followed.[6] The oldest fossil species of the genus are from the Late Cretaceous (Campanian) of North America, including Cunninghamia hornbyensis from British Columbia, Canada,[7] and Cunninghamia taylorii from the Horseshoe Canyon Formation of Alberta, Canada.[8] Other fossils are known from the Cenozoic of Asia, North America and Europe.[9][10]

The genus is traditionally said to contain two similar species, Cunninghamia lanceolata and C. konishii, often referred to as the China fir and Taiwan fir, respectively. C. lanceolata occurs in mainland China, Vietnam, and Laos, whereas C. konishii is restricted to Taiwan.[11] However, molecular genetic evidence is suggesting that they are the same species, and that C. konishii of Taiwan derive from multiple colonizations from the mainland.[12][13] As C. lanceolata was the first name published, this name takes priority if the two are combined. In that case, Taiwan fir becomes Cunninghamia lanceolata var. konishii. However, there is no consensus yet as to whether the two species should be combined.[11]

Usage

Cunninghamia is a prized timber tree in China, producing soft, highly durable scented wood similar to that of Coast Redwood and Sugi. It is used in particular for manufacture of coffins and in temple building where the scent is valued.

Cunninghamia is grown as an ornamental tree in parks and large gardens, where it typically reaches a height of 15–30 m. Due to its heat tolerance, it has been used as a Christmas tree in subtropical areas such as the southern USA.

References

  1. ^ Kew World Checklist of Selected Plant Families
  2. ^ a b c d Fu, Liguo; Yu, Yong-fu; Adams, Robert P.; Farjon, Aljos. "Cunninghamia". Flora of China. Vol. 4. Retrieved 9 September 2012 – via eFloras.org, Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.
  3. ^ a b "Cunninghamia". Integrated Taxonomic Information System.
  4. ^ Brown, Robert (1866). "On the structure of the female flower in Cycadae and Coniferae". The Miscellaneous Botanical Works of Robert Brown. Vol. 1. p. 461.
  5. ^ Stull, Gregory W.; Qu, Xiao-Jian; Parins-Fukuchi, Caroline; Yang, Ying-Ying; Yang, Jun-Bo; Yang, Zhi-Yun; Hu, Yi; Ma, Hong; Soltis, Pamela S.; Soltis, Douglas E.; Li, De-Zhu (July 19, 2021). "Gene duplications and phylogenomic conflict underlie major pulses of phenotypic evolution in gymnosperms". Nature Plants. 7 (8): 1015–1025. doi:10.1038/s41477-021-00964-4. ISSN 2055-0278. PMID 34282286. S2CID 236141481.
  6. ^ for example Orr, Elizabeth L. and William N. Orr 2009 Oregon Fossils: Second Edition, Oregon State University Press; ISBN 0-87071-573-9 ISBN 978-0870715730
  7. ^ Brink, Kirstin S.; Stockey, Ruth A.; Beard, Graham; Wehr, Wesley C. (May 2009). "Cunninghamia hornbyensis sp. nov.: Permineralized twigs and leaves from the Upper Cretaceous of Hornby Island, British Columbia, Canada". Review of Palaeobotany and Palynology. 155 (1–2): 89–98. doi:10.1016/j.revpalbo.2009.03.005.
  8. ^ Serbet, Rudolph; Bomfleur, Benjamin; Rothwell, Gar W. (March 2013). "Cunninghamia taylorii sp. nov., a Structurally Preserved Cupressaceous Conifer from the Upper Cretaceous (Campanian) Horseshoe Canyon Formation of Western North America". International Journal of Plant Sciences. 174 (3): 471–488. doi:10.1086/668695. ISSN 1058-5893.
  9. ^ Atkinson, Brian A.; Contreras, Dori L.; Stockey, Ruth A.; Rothwell, Gar W. (August 2021). "Ancient diversity and turnover of cunninghamioid conifers (Cupressaceae): two new genera from the Upper Cretaceous of Hokkaido, Japan". Botany. 99 (8): 457–473. doi:10.1139/cjb-2021-0005. ISSN 1916-2790.
  10. ^ Kodrul, Tatiana; Gordenko, Natalia; Sokolova, Aleksandra; Maslova, Natalia; Wu, Xinkai; Jin, Jianhua (November 2018). "A new Oligocene species of Cunninghamia R. Brown ex Richard et A. Richard (Cupressaceae) from the Maoming Basin, South China". Review of Palaeobotany and Palynology. 258: 234–247. doi:10.1016/j.revpalbo.2018.09.003.
  11. ^ a b Earle, Christopher J., ed. (2018). "Cunninghamia". The Gymnosperm Database. Retrieved 9 September 2012.
  12. ^ Lu, S.Y., T.Y. Chiang, K.H. Hong and T.W. Hu (1999). "Re-examination of the taxonomic status of Cunninghamia konishii and C. lanceolata based on the RFLPs of a chloroplast trnD-trnT spacer". Taiwan Journal of Forest Science. 14: 13–19. Archived from the original on 2014-07-14.{{cite journal}}: CS1 maint: uses authors parameter (link)
  13. ^ Chung, J. D.; Lin, T. P.; Tan, Y. C.; Lin, M. Y.; Hwang, S. Y. (2004). "Genetic diversity and biogeography of Cunninghamia konishii (Cupressaceae), an island species in Taiwan: A comparison with Cunninghamia lanceolata, a mainland species in China" (PDF). Molecular Phylogenetics and Evolution. 33 (3): 791–801. doi:10.1016/j.ympev.2004.08.011. PMID 15522804.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia authors and editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia EN

Cunninghamia: Brief Summary ( الإنجليزية )

المقدمة من wikipedia EN

Cunninghamia is a genus of one or two living species of evergreen coniferous trees in the cypress family Cupressaceae. They are native to China, northern Vietnam and Laos, and perhaps also Cambodia. They may reach 50 m (160 ft) in height. In vernacular use, it is most often known as Cunninghamia, but is also sometimes called "China-fir" (though it is not a fir). The genus name Cunninghamia honours Dr. James Cunningham, a British doctor who introduced this species into cultivation in 1702 and botanist Allan Cunningham.

A female cone Cluster of male cones Released seeds collected from the ground
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia authors and editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia EN

Cunninghamia ( الإسبانية، القشتالية )

المقدمة من wikipedia ES
 src=
Cunninghamia lanceolata

Cunninghamia es un género de coníferas de la familia Cupressaceae (los cipreses). Son oriundos de China, Taiwán y Vietnam del Norte. Donde pueden llegar a alcanzar los 50-55 m de altura.

Taxonomía

El género fue descrito por R.Br. ex A.Rich. y publicado en Commentatio botanica de Conifereis et Cycadeis 80: 149. 1826.[1][2]​ La especie tipo es Cunninghamia sinensis R. Br. ex Rich. & A. Rich. = Cunninghamia lanceolata (Lamb.) Hook

Especies

Referencias

  1. «Cunninghamia». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultado el 22 de agosto de 2012.
  2. Cunninghamia en PlantList

Bibliografía

  1. Molina Rosito, A. 1975. Enumeración de las plantas de Honduras. Ceiba 19(1): 1–118.
  2. Standley, P. C. & J. A. Steyermark. 1958. Taxodiaceae. In Standley, P.C. & Steyermark, J.A. (Eds), Flora of Guatemala - Part I. Fieldiana, Bot. 24(1): 56–60.
 title=
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autores y editores de Wikipedia
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia ES

Cunninghamia: Brief Summary ( الإسبانية، القشتالية )

المقدمة من wikipedia ES
 src= Cunninghamia lanceolata

Cunninghamia es un género de coníferas de la familia Cupressaceae (los cipreses). Son oriundos de China, Taiwán y Vietnam del Norte. Donde pueden llegar a alcanzar los 50-55 m de altura.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autores y editores de Wikipedia
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia ES

Cunninghamia ( الباسكية )

المقدمة من wikipedia EU

Cunninghamia Cupressaceae familiako konifera-generoa da, Txinan, Taiwanen eta Ipar Vietnamen jatorria dutena[1]. 50-55 metroko altuera ere izan daiteke. Batzuetan Txinako izei izendatuak dira.

Espezieak

Erreferentziak

  1. Liguo Fu, Yong-fu Yu & Robert R. Mill Cunninghamia Flora of China Cambridge, MA: Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria.



Biologia Artikulu hau biologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.
(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("Gadget "ErrefAurrebista" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://eu.wikipedia.org/wiki/Berezi:Gadgetaku003E.");});
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipediako egileak eta editoreak
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia EU

Cunninghamia: Brief Summary ( الباسكية )

المقدمة من wikipedia EU

Cunninghamia Cupressaceae familiako konifera-generoa da, Txinan, Taiwanen eta Ipar Vietnamen jatorria dutena. 50-55 metroko altuera ere izan daiteke. Batzuetan Txinako izei izendatuak dira.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipediako egileak eta editoreak
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia EU

Keihäskuuset ( الفنلندية )

المقدمة من wikipedia FI

Keihäskuuset (Cunninghamia)[2] on havupuusuku sypressikasvien (Cupressaceae) heimon alaheimossa Cunninghamhioideae.[3] Sukuun kuuluu lajien määritelmästä riippuen joko yksi nykyisin elävä laji, jossa on kaksi muunnosta, tai kaksi elävää lajia[1][4][5] Lisäksi sukuun on luokiteltu useita esihistoriallisia lajeja.[6][7] Keihäskuusiin kuuluvina pidettyjä fossiileja tunnetaan jo liitukautisista kerrostumista. Suvun levinneisyys on ollut menneisyydessä huomattavasti nykyistä itäiseen Aasiaan rajoittunutta laajempi. Sen edustajien fossiilisia jäänteitä on löydetty laajalta alueelta pohjoiselta pallonpuoliskolta. Suvun liitukautiset edustajat olivat ulkoisesti pitkälti yhdennäköisiä nykyisten kanssa.[6][7]

Kuvaus

 src=
Kiinankeihäskuusen lehtiä.

Keihäskuuset ovat suuria puuvartisia kasveja. Ne ovat yleensä kasvutavaltaan puita, mutta voivat olla myös pensasmaisia.[8] Oksat haarautuvat rungosta usein säteittäin. Talvisilmut ovat munanmuotoisia.[1]

Lehdet ovat ruodittomia ja muodoltaan suikeita tai tasasoukan suikeita. Lehtien laidat ovat tavallisesti hienosahaisia. Ilmarakoja on lehtien kummallakin pinnalla, mutta yläpinnalla vähemmän kuin alapinnalla. Lehtiasento on kierteinen. Keihäskuuset ovat ainavihantia.[1][5]

Keihäskuuset ovat yksikotisia, ja erilliset hede- ja emikukinnot kasvavat samoissa yksilöissä. Kukinnot ovat käpyjä. Ryppäissä kasvavat hedekukinnot eli hedekävyt muodostuvat lukuisista kierteisesti asettuneista suomumaisista hedelehdistä. Emikävyt kasvavat versojen kärjissä 1–3 kävyn ryhmissä. Ne ovat muodoltaan pallomaisia, munanmuotoisia tai lieriömäisen munanmuotoisia. Kävyissä on kierteisesti pieniä emilehtiä eli emisuomuja ja suuria suojuslehtiä, joita on usein nimitetty epätarkasti käpysuomuiksi.[1] Suojuslehdet ovat pysyviä, nahkeapintaisia, litteitä ja muodoltaan leveänpuikeita tai kolmiomaisen puikeita. Pienet emisuomut ovat kiinnikasvaneita suojuslehtiin.[1]

Siemenet ovat litteitä ja niillä on kaksi kapeaa kylkiin kiinnittynyttä lenninsiipeä. Itäminen on maanpäällistä ja sirkkalehtiä on tavallisesti kaksi.[1]

Lajit ja luokittelu

 src=
Kiinankeihäskuusen käpyjä.

Keihäskuusten sukuun kuuluu lajien määritelmästä riippuen yksi tai kaksi nykyisin elävää lajia. Joissakin julkaisuissa, kuten havupuihin erikoistuneen arvostetun kasvitieteilijän Aljos Farjonin kirjoissa A monograph of Cupressaceae and Sciadopitys ja A Handbook of the World's Conifers sukuun määritellään kuuluvan kaksi nykyisin elävää lajia.[5] Toisissa julkaisuissa, kuten useiden kasvitieteen tutkimuslaitosten yhteistyönä tuottamassa Flora of Chinassa kaikkia suvun nykyisin eläviä edustajia pidetään yhden lajin muunnoksina.[1][5] Sukuun on lisäksi pidetty kuuluvina useita fossiileista kuvattuja esihistoriallisia lajeja.[6][7]

Kehityshistoria

 src=
Eoseenikautisen keihäskuusilajin fossiilinen oksa.

Keihäskuusia pidetään nykyisin elävistä sypressikasveista varhaisimmin eriytyneenä kehityslinjana ja siten kaikkien muiden nykyisten sypressikasvien sisarryhmänä.[4][5] Keihäskuusiin kuuluvina pidettyjä fossiileja tunnetaan jo varhaisliitukaudelta, ja suku on säilynyt ulkoisilta ominaisuuksiltaan lähes muuttumattomana.[6]

Fossiileista tunnetaan myös useita lähinnä liitukautisia keihäskuusia suuresti muistuttavia havupuita, jotka on kuvattu lehtien ja käpyjen eroavaisuuksien perusteella omiksi suvuikseen Cunninghamiostrobus, Cunninghamites ja Elatides. Nämä suvut saattavat olla keihäskuusten lähisukulaisia, mutta puiden tarkkoja sukulaisuussuhteista ei tunneta.[4][6] Säilyneen fossiiliaineiston puutteellisuuden takia kaikkia löydöksiä ei voida täysin yksiselitteisesti määrittää yhteenkään tiettyyn sukuun.[6]

Levinneisyys ja elinympäristö

Keihäskuusten suvun levinneisyys on ollut esihistoriallisina aikoina huomattavasti nykyistä laajempi. Jäänteitä on löydetty laajalta alueelta pohjoiselta pallonpuoliskolta Pohjois-Amerikasta, Euroopasta ja itäisestä Aasiasta.[7][6] Kaikki suvun nykyisin elävät edustajat kasvavat luontaisina Itä- ja Kaakkois-Aasiassa.[1]

Keihäskuuset ovat suurehkoja, nopeakasvuisia puita. Ne kasvavat nykyisin lauhkeissa ja subtrooppisissa vuoristometsissä 200–2 800 metrin korkeudella merenpinnasta. Ne voivat kasvaa metsän hallitsevana puulajina tai harvakseltaan sekametsissä.[5]

Käyttö

Keihäskuusten vaalea puuaines on pehmeää, helposti työstettävää ja kestävää. Puuainesta käytetään laajalti varsinkin huonekalujen valmistukseen ja puurakentamiseen. Keihäskuusia käytetään Aasiassa laajalti metsänistutuksessa.[5] Lisäksi lähinnä kiinankeihäskuusta viljellään koristekasvina.[9]

Lähteet

  1. a b c d e f g h i j Fu, Liguo; Yu, Yong-fu & Mill, Robert R.: Cunninghamia Flora of China. eFloras.org, Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. Viitattu 27.1.2013. (englanniksi)
  2. ONKI-ontologiapalvelu, Kassu (suomenkieliset nimet) Suomen Biologian Seura Vanamon putkilokasvien nimistötoimikunta. Viitattu 27.1.2013.
  3. Gadek, Paul A.; Alpers, Deryn L.; Heslewood, Margaret M. & Quinn, Christopher J.: Relationships within Cupressaceae sensu lato: a combined morphological and molecular approach. American Journal of Botany, 2000, 87. vsk, nro 7, s. 1044–1057. Artikkelin verkkoversio. (englanniksi)
  4. a b c Farjon, Aljos & Ortiz Garcia, Sol: Cone and Ovule Development in Cunninghamia and Taiwania (Cupressaceae Sensu Lato) and Its Significance for Conifer Evolution. American Journal of Botany, Tammikuu 2003, 90. vsk, nro 1, s. 8–16. Botanical Society of America. PubMed:21659075. doi:10.3732/ajb.90.1.8. (englanniksi)
  5. a b c d e f g Earle, Christopher J.: Cunninghamia lanceolata The Gymnosperm Database. 2012. Viitattu 27.1.2013. (englanniksi)
  6. a b c d e f g h i j k l m n o Brink, Kirstin S.; Stockey, Ruth A.; Beard, Graham; Wehr, Wesley C.: Cunninghamia hornbyensis sp. nov.: Permineralized twigs and leaves from the Upper Cretaceous of Hornby Island, British Columbia, Canada. Review of Palaeobotany and Palynology, Toukokuu 2009, 155. vsk, nro 1–2, s. 89–98. Elsevier. doi:10.1016/j.revpalbo.2009.03.005. (englanniksi)
  7. a b c d e f g Du, Bao-Xia; Yan, De-Fei; Sun, Bai-Nian; Li, Xiang-Chuan; Dao, Ke-Qun; Li, Xiao-Qiang: Cunninghamia praelanceolata sp. nov. with associated epiphyllous fungi from the upper Miocene of eastern Zhejiang, S.E China and their palaeoecological implications. Review of Palaeobotany and Palynology, Elokuu 2012, 182. vsk, nro 1, s. 32–43. Elsevier. doi:10.1016/j.revpalbo.2012.06.002. (englanniksi)
  8. Fu, Liguo; Yu, Yong-fu & Mill, Robert R.: Cunninghamia lanceolata Flora of China. eFloras.org, Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. Viitattu 27.1.2013. (englanniksi)
  9. Alan Mitchell & John Wilkinson: Euroopan puuopas, s. 55. Otava, 2009. ISBN 951-1-14705-6.
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedian tekijät ja toimittajat
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia FI

Keihäskuuset: Brief Summary ( الفنلندية )

المقدمة من wikipedia FI

Keihäskuuset (Cunninghamia) on havupuusuku sypressikasvien (Cupressaceae) heimon alaheimossa Cunninghamhioideae. Sukuun kuuluu lajien määritelmästä riippuen joko yksi nykyisin elävä laji, jossa on kaksi muunnosta, tai kaksi elävää lajia Lisäksi sukuun on luokiteltu useita esihistoriallisia lajeja. Keihäskuusiin kuuluvina pidettyjä fossiileja tunnetaan jo liitukautisista kerrostumista. Suvun levinneisyys on ollut menneisyydessä huomattavasti nykyistä itäiseen Aasiaan rajoittunutta laajempi. Sen edustajien fossiilisia jäänteitä on löydetty laajalta alueelta pohjoiselta pallonpuoliskolta. Suvun liitukautiset edustajat olivat ulkoisesti pitkälti yhdennäköisiä nykyisten kanssa.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedian tekijät ja toimittajat
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia FI

Cunninghamia ( الآيسلندية )

المقدمة من wikipedia IS

Cunninghamia er ættkvísl með einni[1] eða tveimur núlifandi tegundum sígrænna barrtrjáa í grátviðarætt (Cupressaceae).[2] Þær eru ættaðar frá Kína, norður Víetnam og Laos, og hugsanlega Kambódíu.[1] Þær geta náð 50 m hæð.[1] Ættkvíslarheitið Cunninghamia er til heiðurs Dr. James Cunningham, breskum lækni sem kynnti tegundina í ræktun 1702, og grasafræðingnum Allan Cunningham.[3]

 src=
Köngull
 src=
Reklar
 src=
Fræ

Flokkun

Ættkvíslin er almennt talin vera með tvær áþekkar tegundir, Cunninghamia lanceolata og C. konishii. C. lanceolata vex á meginlandi Kína, Víetnam og Laos, hins vegar er C. konishii eingöngu í Taívan.[4] Hinsvegar virðist erfðagreining benda til þess að þær séu sama tegundin, og að C. konishii í Taívan sé eftir mörg landnám tegundarinnar frá meginlandinu.[5][6] Þar sem C. lanceolata var fyrra nafnið sem var skráð hefur það forgang ef tegundirnar eru sameinaðar. In that case, Þá verður tegundin í Taívan Cunninghamia lanceolata var. konishii. Það er hinsvegar engin eining um hvort tegundirnar eigi að vera sameinaðar.[4]

Áður var tegundin höfð í Taxodiaceae,[1] en sú ætt er nú talin til Cupressaceae.[2] Nokkrir grasafræðingar hafa viljað hafa ættkvíslina í eigin tegund, Cunninghamiaceae, en ekki fengið mikinn stuðning. Cunninghamia þekkist einnig frá steingerfingum í Ameríku.[7]

Lýsing

Tréð er keilulaga með láréttar greinar sem eru lítið eitt hangandi í endana. Cunninghamia Barrnálarnar í spíral eftir greininni, grænar til blágrænar, leðurkenndar og nokkuð flatar. Þær eru 2–7 sm langar og 3–5 mm breiðar neðs. Barrið getur fengið bronsáferð í köldu veðri.

Könglarnir eru litlir og óáberandi við frjóvgun síðla vetrar, stakir eða 2 til 3 saman, þroskast á 7 til 8 mánuðum, 2,5 til 4,5 sm langir, egglaga til hnattlaga, oft með sprota sem vex úr endanum á ræktuðum trjám en það er sjaldgæft hjá villtum trjám. Reklarnir eru 10 til 30 saman.

Börkurinn á fullvöxnum trjám flagnar af í lengjum sem sýnir rauðbrúnan innri börkinn.

Notkun

Cunninghamia er eftirsótt timburtré í Kína, með mjúkan, endingargóðan og ilmandi við, svipaðan og hjá strandrauðviði og Cryptomeria.

Cunninghamia er ræktað til skrauts í almenningsgörðum og öðrum stórum görðum þar sem hún nær um 15–30 m.

Tilvísanir

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Fu, Liguo; Yu, Yong-fu; Adams, Robert P.; Farjon, Aljos. "Cunninghamia". Flora of China. 4. Retrieved 9 September 2012 – via eFloras.org, Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.
  2. 2,0 2,1 Brown, Robert (1866). "On the structure of the female flower in Cycadae and Coniferae". The Miscellaneous Botanical Works of Robert Brown. 1. p. 461.
  3. Brown, Robert (1866). „On the structure of the female flower in Cycadae and Coniferae“. The Miscellaneous Botanical Works of Robert Brown. 1. bls. 461.
  4. 4,0 4,1 Earle, Christopher J., ed. (2018). "Cunninghamia". The Gymnosperm Database. Retrieved 9 September 2012.
  5. Lu, S.Y., T.Y. Chiang, K.H. Hong and T.W. Hu (1999). „Re-examination of the taxonomic status of Cunninghamia konishii and C. lanceolata based on the RFLPs of a chloroplast trnD-trnT spacer“. Taiwan Journal of Forest Science. 14: 13–19. Afrit af upprunalegu geymt þann 2014-07-14.
  6. Chung, J. D.; Lin, T. P.; Tan, Y. C.; Lin, M. Y.; Hwang, S. Y. (2004). „Genetic diversity and biogeography of Cunninghamia konishii (Cupressaceae), an island species in Taiwan: A comparison with Cunninghamia lanceolata, a mainland species in China“. Molecular Phylogenetics and Evolution. 33 (3): 791–801. doi:10.1016/j.ympev.2004.08.011. PMID 15522804.
  7. for example Orr, Elizabeth L. and William N. Orr 2009 Oregon Fossils: Second Edition, Oregon State University Press; ISBN 0-87071-573-9 ISBN 978-0870715730

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Höfundar og ritstjórar Wikipedia
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia IS

Cunninghamia: Brief Summary ( الآيسلندية )

المقدمة من wikipedia IS

Cunninghamia er ættkvísl með einni eða tveimur núlifandi tegundum sígrænna barrtrjáa í grátviðarætt (Cupressaceae). Þær eru ættaðar frá Kína, norður Víetnam og Laos, og hugsanlega Kambódíu. Þær geta náð 50 m hæð. Ættkvíslarheitið Cunninghamia er til heiðurs Dr. James Cunningham, breskum lækni sem kynnti tegundina í ræktun 1702, og grasafræðingnum Allan Cunningham.

 src= Köngull  src= Reklar  src= Fræ
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Höfundar og ritstjórar Wikipedia
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia IS

Cunninghamia ( الإيطالية )

المقدمة من wikipedia IT
 src=
Cunninghamia lanceolata
 src=
Un cono femminile
 src=
Grappolo di coni maschili
 src=
Semi rilasciati raccolti dal terreno

Cunninghamia è un genere costituito da una [1] o due specie viventi di conifere sempreverdi della famiglia delle Cupressaceae.[2] Sono originari dell'asia e nel linguaggio comune, è più spesso conosciuta come Cunninghamia, ma a volte è anche chiamata "abete cinense" (sebbene non sia un abete). Il nome del genere Cunninghamia è in onore del Dr. James Cunningham, un medico britannico che introdusse questa specie nella coltivazione nel 1702 e del botanico Allan Cunningham.[3]

In Italia il legname di Cunninghamia è anche conosciuto come Cipresso di Cunningham.

Distribuzione e habitat

È originario della Cina, del Laos, di Taiwan, del Vietnam e forse della Cambogia[1]; è stato ampiamente introdotto in Giappone. A causa di diffuse e antiche piantagioni, a scopo ornamentale o per la produzione di legname (spesso nei terreni di templi buddisti o di altro tipo, un problema che riguarda anche il Ginkgo), la sua distribuzione originaria non è nota con certezza. In passato, C. lanceolata era la specie continentale e C. konishii la specie di Taiwan, ma C. konishii è ora conosciuta in modo definitivo dal Vietnam e dal Laos, in alcuni casi da località in aree selvagge e remote dove è improbabile che le azioni umane abbiano introdotto la specie. E' originaria dei climi che variano da subtropicale fresco a temperato fresco dove le precipitazioni cadono principalmente dalla primavera all'autunno.

Sebbene assomigli a specie di conifere che si trovano in climi molto più freddi, l'albero è altamente tollerante al caldo e può crescere fino al livello del mare in regioni come Hong Kong.[4][5]

Tassonomia

È il membro più "primitivo" delle Cupressaceae. Le prove filogenetiche indicano che il suo lignaggio si è separato dal resto della famiglia all'inizio del Giurassico.[6]

In passato, il genere era solitamente inserito nella famiglia delle Taxodiaceae.[1] Il genere è ora incluso nelle Cupressaceae,[2] anche se alcuni botanici lo ritengono appartenente a una famiglia a sé stante, le Cunninghamiaceae.

Tradizionalmente si dice che il genere contenga due specie simili, Cunninghamia lanceolata e C. konishii, spesso indicate rispettivamente come "abete cinese" e "abete di Taiwan". C. lanceolata è presente nella Cina continentale, in Vietnam e nel Laos, mentre C. konishii è limitata a Taiwan.[7] Tuttavia, le prove genetiche molecolari suggeriscono che si tratti della stessa specie e che il C. konishii di Taiwan derivi da molteplici colonizzazioni dal continente.[8][9] Poiché C. lanceolata è stato il primo nome pubblicato, questo ha la priorità se i due nomi venissero combinati. In questo caso, l'abete di Taiwan diverrebbe Cunninghamia lanceolata var. konishii. Tuttavia, non c'è ancora un consenso sull'opportunità di unire le due specie.[7]

Morfologia

Sono alberi che raggiungono i 50 metri di altezza e la forma generalmente è conica, con rami orizzontali a più livelli, spesso un po' penduli verso le punte. Cunninghamia porta foglie aghiformi, coriacee, morbide e rigide, di colore verde o verde-blu, disposte in due file che si avvolgono a spirale intorno al fusto con un arco verso l'alto; sono lunghe 2-7 cm e larghe 3-5 mm alla base, e presentano due bande stomatiche bianche o bianco-verdastre sotto e talvolta anche sopra. Il fogliame può assumere una colorazione bronzea in caso di clima invernale molto freddo.

I coni sono piccoli e poco appariscenti al momento dell'impollinazione, alla fine dell'inverno: i coni pollinici sono riuniti in grappoli di 8-20 unità, mentre i coni femminili sono singoli o a 2-3 unità.

Le pigne maturano in 7-8 mesi di forma brevemente cilindrico-ovoidali lunghe 12mm al momento dell'impollinazione successivamente assumono una forma ovoidale-subglobosa, con squame disposte a spirale; ogni squama porta 3 semi. Gli alberi coltivati sono spesso prolifici (con un germoglio vegetativo che cresce oltre la punta del cono); questo è raro negli alberi selvatici e potrebbe essere una cultivar selezionata per una facile propagazione vegetativa da utilizzare nelle piantagioni forestali.

Man mano che l'albero cresce, il suo tronco tende a pollonare intorno alla base, in particolare in seguito a danni al fusto o alle radici, e può quindi crescere in una forma a più tronchi. La corteccia da grigio scuro a marrone scuro o marrone rossastro e fessurata longitudinalmente e negli alberi maturi si sfalda in scaglie irregolari esponendo la corteccia interna giallo-rossastra. Gli esemplari più vecchi hanno spesso un aspetto lacero, poiché i vecchi aghi possono rimanere attaccati ai fusti fino a 5 anni.[5][10]

Legname

Il legno profumato, leggero (p. sp. 0,45 da secco), di colore chiaro, mediamente tenero, omogeneo e molto durevole, resistente ai marciumi e ai processi di decomposizione, viene utilizzato in falegnameria e come legno da costruzione. È spesso avvicinato al legno di cedro rosso del genere cryptomeria, a cui si avvicina per l'odore e la resistenza agli agenti atmosferici, ma da cui differisce per il colore e per il peso specifico tendenzialmente superiore.

Caratteristiche del legno

  • Peso specifico: 450 kg/m3 circa
  • Aspetto: alburno bianco, durame più scuro, marrone. Tessitura fine. Presenza fitta di nodi scuri prevalentemente sani.
  • Stabilità: elevata
  • Durezza: media
  • Durabilità: molto elevata
  • Lavorabilità: molto buona
  • Utilizzo in Italia: realizzazione di scatole in legno, pannelli per casseformi
  • Utilizzo nel mondo: legno da costruzione, pareti divisorie, recinzioni, travi, anime di listellare
  • Note: Odore caratteristico. Fortemente resistente all'attacco di muffe.

Note

  1. ^ a b c Cunninghamia in A Checklist for the South China Botanical Garden, Guangzhou, Guangdong Province, P. R. China @ efloras.org, su efloras.org. URL consultato il 23 maggio 2022.
  2. ^ a b (EN) ITIS Standard Report Page: {{{2}}}, in Integrated Taxonomic Information System. URL consultato il {{{3}}}.
  3. ^ Robert Brown, On the structure of the female flower in Cycadae and Coniferae, in The Miscellaneous Botanical Works of Robert Brown, vol. 1, 1866, p. 461.
  4. ^ Aljos Farjon, A Handbook of the World's Conifers, BRILL, 27 aprile 2010, ISBN 978-90-474-3062-9. URL consultato il 23 maggio 2022.
  5. ^ a b Robert Brown e John J. Bennett, The miscellaneous botanical works of Robert Brown vol. I, containing I. geographical-botanical, and II. structural and physiological memoirs, Published for the Ray Society by R. Hardwicke, 1866, ISBN 0-665-26506-9. URL consultato il 23 maggio 2022.
  6. ^ (EN) Gregory W. Stull, Xiao-Jian Qu, Caroline Parins-Fukuchi, Ying-Ying Yang, Jun-Bo Yang, Zhi-Yun Yang, Yi Hu, Hong Ma, Pamela S. Soltis, Douglas E. Soltis e De-Zhu Li, Gene duplications and phylogenomic conflict underlie major pulses of phenotypic evolution in gymnosperms, in Nature Plants, vol. 7, n. 8, 19 luglio 2021, pp. 1015–1025, DOI:10.1038/s41477-021-00964-4, ISSN 2055-0278.
  7. ^ a b Template:Gymnosperm Database
  8. ^ Lu, S.Y., T.Y. Chiang, K.H. Hong and T.W. Hu, Re-examination of the taxonomic status of Cunninghamia konishii and C. lanceolata based on the RFLPs of a chloroplast trnD-trnT spacer, in Taiwan Journal of Forest Science, vol. 14, 1999, pp. 13–19 (archiviato dall'url originale il 14 luglio 2014).
  9. ^ J. D. Chung, T. P. Lin, Y. C. Tan, M. Y. Lin e S. Y. Hwang, Genetic diversity and biogeography of Cunninghamia konishii (Cupressaceae), an island species in Taiwan: A comparison with Cunninghamia lanceolata, a mainland species in China, in Molecular Phylogenetics and Evolution, vol. 33, n. 3, 2004, pp. 791–801, DOI:10.1016/j.ympev.2004.08.011, PMID 15522804.
  10. ^ Bunzō Hayata, On some new Species of Coniferae from the Island of Formosa., in Journal of the Linnean Society of London, Botany, vol. 38, n. 266, 1908-06, pp. 297–300, DOI:10.1111/j.1095-8339.1908.tb02453.x. URL consultato il 23 maggio 2022.

 title=
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autori e redattori di Wikipedia
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia IT

Cunninghamia: Brief Summary ( الإيطالية )

المقدمة من wikipedia IT
 src= Cunninghamia lanceolata  src= Un cono femminile  src= Grappolo di coni maschili  src= Semi rilasciati raccolti dal terreno

Cunninghamia è un genere costituito da una o due specie viventi di conifere sempreverdi della famiglia delle Cupressaceae. Sono originari dell'asia e nel linguaggio comune, è più spesso conosciuta come Cunninghamia, ma a volte è anche chiamata "abete cinense" (sebbene non sia un abete). Il nome del genere Cunninghamia è in onore del Dr. James Cunningham, un medico britannico che introdusse questa specie nella coltivazione nel 1702 e del botanico Allan Cunningham.

In Italia il legname di Cunninghamia è anche conosciuto come Cipresso di Cunningham.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autori e redattori di Wikipedia
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia IT

Cunninghamia ( البلجيكية الهولندية )

المقدمة من wikipedia NL

Cunninghamia is de botanische naam van een geslacht uit de cipresfamilie (Cupressaceae).

Soorten

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia-auteurs en -editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia NL

Cunninghamia: Brief Summary ( البلجيكية الهولندية )

المقدمة من wikipedia NL

Cunninghamia is de botanische naam van een geslacht uit de cipresfamilie (Cupressaceae).

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia-auteurs en -editors
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia NL

Cunninghamiaslekten ( النرويجية )

المقدمة من wikipedia NO
Question book-new.svg
Denne artikkelen mangler kildehenvisninger, og opplysningene i den kan dermed være vanskelige å verifisere. Kildeløst materiale kan bli fjernet. Helt uten kilder. (10. okt. 2015)

Cunninghamia-slekten (latin: Cunninghamia ) er en slekt av smale bartrær i sypressfamilien (Cupressaceae). Den har bare to arter – Cunninghamia konichii og Cunninghamia lanceolata eller «Chinese Fir» – som av enkelte forskere anses som varianter av én art.

 src=
Hunnkongler på C. lanceolata.
 src=
Hannkongler på C. lanceolata.

Artene når opp til 50-55 meter høyde, er koniske og har horisontale grener, ofte noe hengende helt ytterst. Under veksten kan stammene vokse i uregelmessig form. De to artene er svært like av utseende.

Nålene blir 2-7 cm og er spiralsnodd om grenene. Nålene har hvit eller lyst grågrønne striper under hver nål, og tidvis også oppå. Hvis det blir veldig kaldt kan nålene bli brune.

Konglene er små, hannkonglene i større klaser, hunnkonglene i grupper av 1-3 grønne kongler.

Trærne vokser i Kina, Taiwan og det nordlige Vietnam. De hr vært mye brukt i Kina til møbelsnekring, produksjon av esker og skap, samt til tømmer i tempeler og ulike praktbygg. trevirket er parfymert og naturlig selv-impregnerende.

Navnet kommer av Dr. James Cunningham, en engelsk lege som introduserte arten i botanisk dyrkning på 1700-tallet. I parker og botaniske hager kan artene nå opptil 30-35 meter.

Arter

De eneste anerkjente artene innen denne slekten er:

På engelsk kalles arten enten « Cunninghamia ».

Eksterne lenker

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia forfattere og redaktører
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia NO

Cunninghamiaslekten: Brief Summary ( النرويجية )

المقدمة من wikipedia NO

Cunninghamia-slekten (latin: Cunninghamia ) er en slekt av smale bartrær i sypressfamilien (Cupressaceae). Den har bare to arter – Cunninghamia konichii og Cunninghamia lanceolata eller «Chinese Fir» – som av enkelte forskere anses som varianter av én art.

 src= Hunnkongler på C. lanceolata.  src= Hannkongler på C. lanceolata.

Artene når opp til 50-55 meter høyde, er koniske og har horisontale grener, ofte noe hengende helt ytterst. Under veksten kan stammene vokse i uregelmessig form. De to artene er svært like av utseende.

Nålene blir 2-7 cm og er spiralsnodd om grenene. Nålene har hvit eller lyst grågrønne striper under hver nål, og tidvis også oppå. Hvis det blir veldig kaldt kan nålene bli brune.

Konglene er små, hannkonglene i større klaser, hunnkonglene i grupper av 1-3 grønne kongler.

Trærne vokser i Kina, Taiwan og det nordlige Vietnam. De hr vært mye brukt i Kina til møbelsnekring, produksjon av esker og skap, samt til tømmer i tempeler og ulike praktbygg. trevirket er parfymert og naturlig selv-impregnerende.

Navnet kommer av Dr. James Cunningham, en engelsk lege som introduserte arten i botanisk dyrkning på 1700-tallet. I parker og botaniske hager kan artene nå opptil 30-35 meter.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia forfattere og redaktører
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia NO

Stroigła ( البولندية )

المقدمة من wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Stroigła, kuningamia (Cunninghamia) – rodzaj drzew klasyfikowany, zwłaszcza w dawniejszych systemach, do cypryśnikowatych[4], współcześnie włączany do cyprysowatych jako klad bazalny tej rodziny[2][5]. Rodzaj obejmuje dwa gatunki występujące w południowo-wschodniej części Chin, w północnym Wietnamie oraz na wyspie Tajwan[6]. Nazwa naukowa upamiętnia Jamesa Cunninhama (zm. ok. 1709) – lekarza Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej w Chinach, który w 1702 nabył rośliny tego rodzaju do swego ogrodu i wysłał do Anglii, gdzie zostały opisane[6].

 src=
Strobile męskie na końcu pędu stroigły chińskiej
 src=
Strobil żeński stroigły chińskiej

Morfologia

Pokrój
Drzewa o pędach rozgałęzionych okółkowo (u młodych okazów), naprzeciwlegle i dwurzędowo. Boczne gałązki z czasem zasychają i są odrzucane[4]. Pień pokryty jest włóknistą korą. Drzewo jest jednopniowe lub u okazów odroślowych wielopniowe. Korona jest wąska, z wyraźnie rozdzielonymi okółkami poziomo rozpościerających się gałęzi bocznych[6].
Liście
Wąsko lancetowate, sztywne, ułożone na pędach skrętolegle, gęsto, na brzegach drobno piłkowane, pośrodku zwykle nieco wygięte. Żywe przez 5 lat lub nieco dłużej, potem zasychają.
Organy generatywne
Rośliny jednopienne. Strobile męskie kotkowate, podłużne, skupione po ok. 12 na końcach gałązek. W każdym strobilu znajduje się od 30 do 100 skrętolegle wyrastających łuskowatych mikrosporofili. Łuski mają kształt trójkątno-owalny, są piłkowane i zawierają po 3 kuliste worki pyłkowe. Szyszki żeńskie owalne ze skórzastymi, sztywnymi, trójkątnymi łuskami, na brzegach piłkowanymi i kolczasto zakończonych na szczycie. Wyrastają pojedynczo lub rzadko skupione po kilka. Na szczycie często przerastają dalej rosnącym, ulistnionym pędem[4][6].
Nasiona
Rozwijają się po 3 na łuskach nasiennych, nieco spłaszczone, po bokach z wąskimi skrzydełkami. Liścieni 2[4].
Rośliny podobne
Z liści i pokroju rośliny tego rodzaju podobne są do niektórych araukarii, które jednak mają liście całobrzegie[7]. Liście przypominają też torreję, od której stroigłę różni m.in. zrzucanie gałązek z zaschniętymi liśćmi, zawsze łatwo widocznych pod drzewem.

Systematyka

Rodzaj stanowi klad bazalny w obrębie rodziny cyprysowatych[2][5]. Należą do niego dwa gatunki[4][6][8]:

Zastosowanie

Drzewa o lekkim, miękkim i jasnym drewnie, bardzo trwałym i wolno rozkładającym się. W obszarze naturalnego występowania są cenionymi drzewami użytkowymi. Drewno ma wiele zastosowań, w tym m.in. używane jest często do wyrobu trumien. W obszarach o odpowiednich warunkach klimatycznych stroigły bywają uprawiane, jednak ze względu na obfite zaśmiecanie powierzchni gruntu zrzucanymi pędami – raczej nie są zbyt cenione jako rośliny ozdobne[6].

Przypisy

  1. P. F. Stevens: Angiosperm Phylogeny Website. 2001–.
  2. a b c Christenhusz, M.J.M., J.L. Reveal, A. Farjon, M.F. Gardner, R.R. Mill, and M.W. Chase (2011). A new classification and linear sequence of extant gymnosperms. Phytotaxa 19: 55-70.
  3. a b c Index Nominum Genericorum (ING) (ang.). Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2011-11-17].
  4. a b c d e John Silba: Encyclopaedia Coniferae. Harold N. Moldenkeand, Alma L. Moldenke, 1986, s. 58, seria: Phytologia Memoroirs VIII.
  5. a b Gadek, P. A., Alpers, D. L., Heslewood, M. M., & Quinn, C. J.. Relationships within Cupressaceae sensu lato: a combined morphological and molecular approach. „American Journal of Botany”. 87, s. 1044–1057, 2000 (ang.).
  6. a b c d e f James E. Eckenwalder: Conifers of the world: the complete reference. Timber Press, 2009, s. 209-210.
  7. Włodzimierz Seneta: Drzewa i krzewy iglaste. Warszawa: Państwowe Wydawnictwa Naukowe, 1987. ISBN 83-01-05225-2.
  8. Cunninghamia (ang.). W: The Plant List [on-line]. The Kew Gardens i in.. [dostęp 2011-11-17].
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia POL

Stroigła: Brief Summary ( البولندية )

المقدمة من wikipedia POL

Stroigła, kuningamia (Cunninghamia) – rodzaj drzew klasyfikowany, zwłaszcza w dawniejszych systemach, do cypryśnikowatych, współcześnie włączany do cyprysowatych jako klad bazalny tej rodziny. Rodzaj obejmuje dwa gatunki występujące w południowo-wschodniej części Chin, w północnym Wietnamie oraz na wyspie Tajwan. Nazwa naukowa upamiętnia Jamesa Cunninhama (zm. ok. 1709) – lekarza Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej w Chinach, który w 1702 nabył rośliny tego rodzaju do swego ogrodu i wysłał do Anglii, gdzie zostały opisane.

 src= Strobile męskie na końcu pędu stroigły chińskiej  src= Strobil żeński stroigły chińskiej
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia POL

Cunninghamioideae ( البرتغالية )

المقدمة من wikipedia PT
 src=
Cunninghamia lanceolata

Cunninghamioideae é uma subfamília monotípica de coníferas da família Cupressaceae cujo único género é Cunninghamia.

Espécies

Notas

 title=
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autores e editores de Wikipedia
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia PT

Cunninghamioideae: Brief Summary ( البرتغالية )

المقدمة من wikipedia PT
 src= Cunninghamia lanceolata

Cunninghamioideae é uma subfamília monotípica de coníferas da família Cupressaceae cujo único género é Cunninghamia.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Autores e editores de Wikipedia
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia PT

Cunninghamia ( السويدية )

المقدمة من wikipedia SV

Cunninghamia[1] är ett släkte av cypressväxter. Cunninghamia ingår i familjen cypressväxter.[1]

Cunninghamia är ett inhemskt trädslag i Kina och Kochinkina och träd ur släktet kallas ofta för "kinesisk gran" (Chinese fur), även om trädet inte tillhör gransläktet. Släktet har fått sitt namn efter den brittiske botanikern Allan Cunningham.

Arter ur släktet kan nå en höjd av 10-12 m och det lämnar ett vackert, ytterst varaktigt virke samt odlas i Europa i kruka som prydnadsväxt. Bladen är 3-6 cm långa, livligt gröna, läderartade, lansettlikt skärformade och stickande samt ha utom medelnerven även två randnerver.

Kottarna är äggrunt klotformiga, 3-4 cm. i genomskärning och utgörs av tunna, läderartade spetsiga kottefjäll, uppbärande tre, slutligen omvända frön.

Från kritsystemet och tertiära avlagringar finns Cunninghamia-liknande lämningar, vilka upptogs under den provisoriska släktbenämningen Cunninghamites.


Kladogram enligt Catalogue of Life[1]:

Cunninghamia

Cunninghamia konishii



Cunninghamia lanceolata



Bildgalleri

Källor

Small Sketch of Owl.pngDen här artikeln är helt eller delvis baserad på material från Nordisk familjebok, Cunninghamia, 1904–1926.
  1. ^ [a b c] Roskov Y., Kunze T., Orrell T., Abucay L., Paglinawan L., Culham A., Bailly N., Kirk P., Bourgoin T., Baillargeon G., Decock W., De Wever A., Didžiulis V. (ed) (14 april 2014). ”Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2014 Annual Checklist.”. Species 2000: Reading, UK. http://www.catalogueoflife.org/annual-checklist/2014/browse/tree/id/17109755. Läst 26 maj 2014.

Externa länkar

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia författare och redaktörer
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia SV

Cunninghamia ( الأوكرانية )

المقدمة من wikipedia UK

Таксономічні нотатки

Рід традиційно поділяли на два схожих видів, C. lanceolata (Китай, В'єтнам та Лаос) і С. konishii (Тайвань). Однак, молекулярно-генетичні свідоцтва припускають, що С. konishii росте у кількох колоніях на материку. Оскільки назва C. lanceolata була спершу опублікована, вона має пріоритет, якщо ці два види будуть об'єднані. В цьому випадку, С. konishii стає C. lanceolata var. konishii. Тим не менше, немає консенсусу ще про те, чи слід об'єднувати ці два таксони.

Поширення, екологія

Це рід з одного або двох видів вічнозелених хвойних дерев, які ростуть в Китаї, Тайвані, пн. В'єтнамі і Лаосі, де вони можуть досягати 50 м у висоту. Вид широко введений в Японії, і широко посаджений на всій території Китаю, так що оригінальний ареал не відомий. Var. lanceolata населяє ліси, скелясті схили й узбіччя на висотах 200—2800 м над рівнем моря. Часто росте в лісі як панівний вид, і краще конкурує на добре дренованих супіщаних і суглинних ґрунтах. Var. konishii росте в змішаних лісах або утворює невеликі чисті деревостої, нерідко в поєднанні з Chamaecyparis formosensis і Chamaecyparis obtusa var. formosana, часто посаджена, росте на висотах 1300—2000 м.

Морфологія

Дерева до 50 м заввишки і 300 см діаметра, з конічними або пірамідальними, темно-зеленими кронами. Кора від темно-сірого до темно-коричневого або червоно-коричневого кольору, поздовж потріскана, оголюючи ароматичну, жовтувату або червонувату флоему. Гілки розлогі, повислі на кінцях. Листки жорсткі, щільно розташовані по спіралі, поширюються в 2 рядах, глянцеві темно-зелений зверху, вузько лінійно-ланцетні, прямі або злегка серповидні, 0.8-6.5 (-7) см × 1,5-5 мм, зелені знизу. Пилкові шишки ростуть по 1-3 (-5) разом, широко оберненояйцевидні. Насіннєві шишки ростуть по 1-4 разом, при запиленні циліндро-яйцеподібні, близько 12 × 8 мм, зелені, стаючи коричнево-червонуватими і яйцевидними або майже кулястими, 1.8-4.5 × 1.2-4 см; приквітки шкірясті. Насіння по 3 на луску, темно-коричневе, довгасте чи вузько яйцевидне, 5-6 × бл. 4 мм, з вузькими крилами з боків. Запилення відбувається у січні-травні, насіння дозріває у серпні-листопаді, сім'ядолі 2.

Використання

Деревина від блідо-жовтого до білого кольору, щільність 0,4-0,5, м'яка, але міцна, легко опрацьовується, стійка до ураження комахами і термітами, відзначається високою стійкістю до гниття. Використовується в житловому будівництві, для меблів, мостів, кораблів, і ліхтарні стовпів, підлоги, панелей, упаковки і трун, а також для деревного волокна. Підходить для лісовідновлення та лісорозведення по дорогах гірських провінцій, в субтропічних вічнозелених, хвойних і змішаних лісах. Це швидкозростаюче дерево для деревини розмножується насінням, живцями або нащадками.

Галерея

Посилання


ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Автори та редактори Вікіпедії
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia UK

Chi Sa mộc ( الفيتنامية )

المقدمة من wikipedia VI

Chi Sa mộc hay chi Sa mu (danh pháp khoa học: Cunninghamia) là một chi của 1 hoặc 2 loài cây thân gỗ, thường xanh, thuộc họ Hoàng đàn (Cupressaceae). Chúng có nguồn gốc ở khu vực Trung Quốc, Đài Loan và miền bắc Việt Nam, các cây lớn có thể cao tới 50–55 m. Tên gọi khoa học của chi này được đặt theo tên của Dr. James Cunningham, một bác sĩ người Anh đã đưa các loài này vào gieo trồng năm 1702.

 src=
Nón cái của C. lanceolata.

Hình dáng chung của các loài cây này là hình nón với các cành ngang mọc thành tầng, thông thường hơi rủ xuống ở phía đầu cành.

Hai loài này khá giống nhau, và các chứng cứ di truyền học gần đây gợi ý mạnh mẽ cho việc hợp nhất hai loài này thành một. Do C. lanceolata là tên khoa học được công bố đầu tiên nên tên gọi này có ưu thế khi hai loài được hợp nhất. Trong quá khứ, chi này thông thường được xếp trong họ họ Bụt mọc (Taxodiaceae), nhưng họ này hiện nay chỉ được coi là một phần của họ Cupressaceae. Một số ít các nhà thực vật học còn coi nó thuộc về họ riêng của chính nó là Cunninghamiaceae, nhưng điều này ít được công nhận.

Các loài trong chi Cunninghamia có các lá kim với ngạnh mềm, dai như da, cứng, màu xanh lục tới xanh lục-lam, mọc vòng xung quanh thân theo hình cung đi lên; các lá này dài 2–7 cm và rộng 3–5 mm (tại phần gốc lá), và mang hai dải khí khổng màu trắng hay trắng ánh lục ở phía dưới và đôi khi là ở phía trên mặt lá. Tán lá có thể trở thành màu nâu đồng khi thời tiết quá lạnh.

Các nón nhỏ và không dễ thấy khi thụ phấn vào cuối mùa đông, các nón đực mọc thành cụm khoảng 10-30 nón, còn các nón cái mọc đơn lẻ hoặc 2-3 nón cùng nhau.

 src=
Cụm các nón đực của C. lanceolata

Các nón hạt chín sau 7-8 tháng, dài khoảng 2,5-4,5 cm, hình trứng hoặc hình cầu, với các vảy mọc xoắn; mỗi vảy chứa 3-5 hạt. Chúng thường phát triển nhanh (với chồi sinh dưỡng mọc trên đỉnh của nón) trên các cây do người trồng; nhưng lại hiếm ở cây mọc hoang, và có thể là giống cây trồng được chọn lọc để dễ dàng nhân giống bằng phương pháp sinh dưỡng trong trồng rừng.

Khi cây càng lớn thì thân của nó có xu hướng tạo ra các chồi rễ mút xung quanh gốc, cụ thể là sau khi bị các vết thương ở thân hay rễ, và các chồi rễ mút này sau đó có thể phát triển để tạo thành cây nhiều thân. Vỏ của các thân cây lớn có màu nâu dễ dàng bị lột ra để lộ phần vỏ bên trong màu nâu đỏ.

Gỗ sa mộc là loại gỗ được đánh giá cao tại Trung Quốc, do nó là loại gỗ mềm có hương thơm và khá bền, tương tự như của hồng sam Bắc Mỹ (Sequoia sempervirens) và bách Nhật Bản (Cryptomeria japonica). Cụ thể, nó được dùng sản xuất các loại quan tài cũng như trong xây dựng đền miếu, tại những nơi mà hương thơm được đánh giá cao. Nó cũng được trồng làm cây cảnh trong các công viên và các khu vườn lớn, tại đây thông thường nó cao khoảng 15–30 m.

Tham khảo

Liên kết ngoài

 src= Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Chi Sa mộc  src= Wikimedia Commons có thư viện hình ảnh và phương tiện truyền tải về Chi Sa mộc
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia tác giả và biên tập viên
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia VI

Chi Sa mộc: Brief Summary ( الفيتنامية )

المقدمة من wikipedia VI

Chi Sa mộc hay chi Sa mu (danh pháp khoa học: Cunninghamia) là một chi của 1 hoặc 2 loài cây thân gỗ, thường xanh, thuộc họ Hoàng đàn (Cupressaceae). Chúng có nguồn gốc ở khu vực Trung Quốc, Đài Loan và miền bắc Việt Nam, các cây lớn có thể cao tới 50–55 m. Tên gọi khoa học của chi này được đặt theo tên của Dr. James Cunningham, một bác sĩ người Anh đã đưa các loài này vào gieo trồng năm 1702.

 src= Nón cái của C. lanceolata.

Hình dáng chung của các loài cây này là hình nón với các cành ngang mọc thành tầng, thông thường hơi rủ xuống ở phía đầu cành.

Hai loài này khá giống nhau, và các chứng cứ di truyền học gần đây gợi ý mạnh mẽ cho việc hợp nhất hai loài này thành một. Do C. lanceolata là tên khoa học được công bố đầu tiên nên tên gọi này có ưu thế khi hai loài được hợp nhất. Trong quá khứ, chi này thông thường được xếp trong họ họ Bụt mọc (Taxodiaceae), nhưng họ này hiện nay chỉ được coi là một phần của họ Cupressaceae. Một số ít các nhà thực vật học còn coi nó thuộc về họ riêng của chính nó là Cunninghamiaceae, nhưng điều này ít được công nhận.

Các loài trong chi Cunninghamia có các lá kim với ngạnh mềm, dai như da, cứng, màu xanh lục tới xanh lục-lam, mọc vòng xung quanh thân theo hình cung đi lên; các lá này dài 2–7 cm và rộng 3–5 mm (tại phần gốc lá), và mang hai dải khí khổng màu trắng hay trắng ánh lục ở phía dưới và đôi khi là ở phía trên mặt lá. Tán lá có thể trở thành màu nâu đồng khi thời tiết quá lạnh.

Các nón nhỏ và không dễ thấy khi thụ phấn vào cuối mùa đông, các nón đực mọc thành cụm khoảng 10-30 nón, còn các nón cái mọc đơn lẻ hoặc 2-3 nón cùng nhau.

 src= Cụm các nón đực của C. lanceolata

Các nón hạt chín sau 7-8 tháng, dài khoảng 2,5-4,5 cm, hình trứng hoặc hình cầu, với các vảy mọc xoắn; mỗi vảy chứa 3-5 hạt. Chúng thường phát triển nhanh (với chồi sinh dưỡng mọc trên đỉnh của nón) trên các cây do người trồng; nhưng lại hiếm ở cây mọc hoang, và có thể là giống cây trồng được chọn lọc để dễ dàng nhân giống bằng phương pháp sinh dưỡng trong trồng rừng.

Khi cây càng lớn thì thân của nó có xu hướng tạo ra các chồi rễ mút xung quanh gốc, cụ thể là sau khi bị các vết thương ở thân hay rễ, và các chồi rễ mút này sau đó có thể phát triển để tạo thành cây nhiều thân. Vỏ của các thân cây lớn có màu nâu dễ dàng bị lột ra để lộ phần vỏ bên trong màu nâu đỏ.

Gỗ sa mộc là loại gỗ được đánh giá cao tại Trung Quốc, do nó là loại gỗ mềm có hương thơm và khá bền, tương tự như của hồng sam Bắc Mỹ (Sequoia sempervirens) và bách Nhật Bản (Cryptomeria japonica). Cụ thể, nó được dùng sản xuất các loại quan tài cũng như trong xây dựng đền miếu, tại những nơi mà hương thơm được đánh giá cao. Nó cũng được trồng làm cây cảnh trong các công viên và các khu vườn lớn, tại đây thông thường nó cao khoảng 15–30 m.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Wikipedia tác giả và biên tập viên
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia VI

Куннингамия ( الروسية )

المقدمة من wikipedia русскую Википедию
Царство: Растения
Подцарство: Зелёные растения
Отдел: Хвойные
Класс: Хвойные
Порядок: Сосновые
Семейство: Кипарисовые
Род: Кунингамия
Международное научное название

Cunninghamia R.Br.

Виды Wikispecies-logo.svg
Систематика
на Викивидах
Commons-logo.svg
Изображения
на Викискладе
ITIS 500227NCBI 25608EOL 34279IPNI ???

Куннингамия (лат. Cunninghamia) — род хвойных деревьев семейства Кипарисовые (Cupressaceae).

Название дано Робертом Броуном в честь Ричарда Каннингема[1].

Виды

По информации базы данных The Plant List (на июль 2016) род включает 2 вида[2]:

Примечания

  1. Куннингам, Ричард // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
  2. Cunninghamia (англ.). The Plant List. Version 1.1. (2013). Проверено 27 июля 2016.


Дубовый лист Это заготовка статьи по ботанике. Вы можете помочь проекту, дополнив её.  title=
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Авторы и редакторы Википедии
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia русскую Википедию

Куннингамия: Brief Summary ( الروسية )

المقدمة من wikipedia русскую Википедию

Куннингамия (лат. Cunninghamia) — род хвойных деревьев семейства Кипарисовые (Cupressaceae).

Название дано Робертом Броуном в честь Ричарда Каннингема.

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
Авторы и редакторы Википедии
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia русскую Википедию

杉木属 ( الصينية )

المقدمة من wikipedia 中文维基百科
 src=
本条目需要精通或熟悉相关主题的编者参与及协助编辑。(2012年4月29日)
邀請適合的人士改善本条目。更多的細節與詳情請參见討論頁
分类

杉木属学名Cunninghamia)是柏科下的一个属,为常绿乔木植物。该属现存有杉木C. lanceolata)一种,与其的变种台湾杉木C. l. var. konishii),分布于越南中国秦岭以南及台湾[1]

参考文献

  1. ^ 中国种子植物科属词典. 中国数字植物标本馆. (原始内容存档于2012-04-11).

外部链接

小作品圖示这是一篇與植物相關的小作品。你可以通过编辑或修订扩充其内容。
 title=
ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
维基百科作者和编辑
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia 中文维基百科

杉木属: Brief Summary ( الصينية )

المقدمة من wikipedia 中文维基百科

杉木属(学名:Cunninghamia)是柏科下的一个属,为常绿乔木植物。该属现存有杉木(C. lanceolata)一种,与其的变种台湾杉木(C. l. var. konishii),分布于越南中国秦岭以南及台湾

ترخيص
cc-by-sa-3.0
حقوق النشر
维基百科作者和编辑
النص الأصلي
زيارة المصدر
موقع الشريك
wikipedia 中文维基百科