ديدان مسطحة

Platwurms vorm in die diereryk die filum Platyhelminth (van die Griekse πλατύ platy, "plat", en ἕλμινς helminth-, "wurm").^[1] Dit is ’n groep relatief eenvoudige, ongesegmenteerde ongewerweldes van die klade Bilateria. Anders as ander lede van Bilateria het hulle geen seloom (buikholte) en geen gespesialiseerde asemhalings- en hartvatstelsel nie. Hulle het gevolglik plat vorms wat suurstof en voedingstowwe deur hul liggaam laat beweeg deur middel van diffusie. Die spysverteringstelsel het net een opening wat as mond en anus dien, en daarom kan die kos nie aaneenlopend geprosesseer word nie.

Beskrywing

Platwurms wat vry voorkom, is meestal roofdiere en kom voor in water of skaduryke, humiede aardomgewings. Lint-, suig- en slakwurms het komplekse lewensiklusse, met volwasse stadiums wat as parasiete in die spysverteringstelsel van visse of gewerweldes voorkom, en intermediêre stadiums wat sekondêre gashere besmet. Die eiers van suigwurms word deur hul hoofgashere uitgeskei, terwyl lintwurms groot hoeveelhede hermafroditiese segmente genereer wat verdeel wanneer hulle volwasse is, uitgeskei word en eiers vrystel.

Meer as die helfte van alle bekende platwurms is parasiete, en sommige rig enorme skade aan mense en vee aan. Bilharzia, wat deur die genus Schistosoma haematobia veroorsaak word, is naas malaria die mees verwoestende siekte by die mens wat deur parasiete veroorsaak word. Varkmasels word veroorsaak deur lintwurmlarwes wat vleis oneetbaar maak.

Die bedreiging deur platwurms in ontwikkelde lande is aan die toeneem weens die gewildheid van rou of halfgaar vleis, asook die invoer van kos van hoërisikogebiede. In ontwikkelende lande het mense dikwels nie die geld om kos goed gaar te maak nie, en swak beplande watertoevoer en besproeiingsprojekte verhoog die gevare wat veroorsaak word deur swak sanitasie en onhigiëniese boerderypraktyke.

Trilhaarwurms

Tot die trilhaarwurms (klas Turbellaria) behoort die primitiefste platwurms. Uit hulle het waarskynlik in die loop van die evolusie suig- en lintwurms ontwikkel. Die trilhaarwurms is oor die algemeen nooit langer as 5 mm nie en die liggaam is heeltemal, of net aan die onderkant. met trilhare bedek.

Die meeste soorte lewe in die see. Saam met hierdie vrye lewensvorm beskik die trilhaarwurms oor ʼn groot aantal sintuie. Tassintuie kom langs die liggaamsrand voor en smaaksintuie is in die kop en langs die mondrand geleë. Bale van die soorte besit ook oë, maar hulle kan daarmee slegs tussen lig en donker onderskei. As die oë ontbreek, is daar egter altyd liggevoelige selle in die vel aanwesig.

Die primitiefste verteenwoordigers van die trilhaarwurms, die Acoela, besit geen derm nie. Die voedsel word verteer deur 'n groep selle wat rondom die slukderm geleë is. Hierdie selle neem die voedseldeeltjies aktief op en verteer hulle op 'n soortgelyke wyse as wat by die amoeba gebeur.

Die hoër ontwikkelde trilhaarwurms besit wel 'n derm. Die vorm van die derm speel 'n rol by die klassifisering van die diere in verskillende groepe. By die Planaria-spesies (suborde Tricladida), wat sowel op land as in sout- en varswater voorkom, bestaan die derm uit 3 takke.

Suigwurms

Ook suigwurms (klas Trematoda) is net enkele millimeters groot en alle spesies lewe parasities. Om hom daartoe in staat te stel om hom op (ektoparasiet) of in (endoparasiet) die liggaam van die gasheer vas te heg, is die diertjies toegerus met 'n suigapparaat en ʼn haak aan die agterkant van die liggaam.

Die Monogenea lewe meestal op die kieue van visse of op die vel van paddas en ander diere wat naby water lewe. Die larwes wat uit die eiers kom, swem 'n tyd lank vry rond, waarna hulle hulle vir die res van hul lewe aan 'n gasheer vasheg. Polystoma integerrimum is een van die min Monogenea wat as endoparasiet in die galblaas van paddas lewe. Die larwe heg hom in die eerste plek as 'n ektoparasiet aan die kieue van paddavissies vas, maar wanneer die kieue tydens die metamorfose van die paddavis tot padda verdwyn, verhuis die parasiet via die dermkanaal na die galblaas.

Daar groei die larwe stadig verder, totdat dit na 3 jaar op presies dieselfde tydstip as die padda geslagsryp is. Wanneer hy voortplant, gaan die padda na die water en sodoende beland die eiers van die Polystoma weer in die water. Die hormoonvlak in die bloed van die padda beïnvloed waarskynlik ook indirek die geslagsrypheid van die wurm.

Digenea

Digenea is 'n endoparasiet waarby daar tydens die ontwikkeling van die larwe tot volwasse dier sowel gasheer- as generasiewisseling plaasvind. Die trilhaarbedekte mirasidiumlarwe kom uit die dier in die water vry. Die larwe dring 'n tussengasheer binne (meestal 'n waterslak) en ontwikkel daar tot 'n sporosist. Die sporosist bring ongeslagtelike (dit wil sê sonder bevrugting), staafvormige redia voort, wat op hul beurt dogterredia vorm. Die sporosiste en redia bly voortleef binne die slak, maar op 'n bepaalde tydstip ontstaan daar ook ander larwes, die serkaria, uit die redia.

Die serkaria verlaat die slak, swem 'n tyd vry rond en vorm uiteindelik metaserkaria ('n russtadium omsluit deur 'n kapsel). Laasgenoemde vind in 'n tweede tussengasheer of in die water plaas. In laasgenoemde geval heg die serkaria hulle dikwels aan waterplante vas. As die tussengasheer of waterplant deur 'n eindgasheer opgeëet word, groei die metaserkaria uit tot volwasse wurms. Baie werweldiere, ook die mens, kan as eindgasheer optree. Die lewerbotte (familie Fasciolidae) is as groep baie bekend. Verteenwoordigers van die familie Schistosomidae veroorsaak skistosomiase (bilharzia) - ʼn berugte tropiese siekte.

Hierdie wurms is die enigste suigwurms waarvan die geslagte geskei is. Hulle lewe egter in pare saam: die lang, maer wyfie lê permanent in ʼn groef aan die buikkant van die mannetjie. Die serkaria vorm nie ʼn kapsel nie, maar boor die liggaam van die eindgasheer binne, waarna hulle via die bloedstroom in die lewer beland. Wanneer hulle geslagsryp is, verhuis hulle na die dermwand, waar hulle die res van hul lewe in die bloedvate deurbring. Dit is veral die bale eiers wat ontsteking en weefselafwykings veroorsaak.

Lintwurms

Die lintwurm (klas Cestoda) is goed aangepas vir ʼn parasitiese leefwyse: 'n mond en dermkanaal ontbreek en die wurm neem voedsel wat reeds deur die gasheer verteer is, direk deur sy liggaamswand uit die dermkanaal van die gasheer op. Aan die kop van die wurm kom hake of suiers voor waarmee hy hom aan die wand van die dermkanaal vasheg. Generasiewisseling kom maar selde by hierdie wurms voor; daar is wel meer as een tussengasheer nodig vir die ontwikkeling van die larwe (blaaswurms of sistiserkus) tot die volwasse dier.

Dit kan ʼn gewerwelde of ‘n ongewerwelde dier wees; die eindgasheer is egter altyd 'n gewerwelde dier. Agter die kop (skoleks) word vanuit die "nek" (kollum) altyd nuwe segmente (proglottides) gevorm. Hierin kom sowel testes as ovaria voor maar laasgenoemde word op ʼn latere tydstip eers ryp. Deurdat die liggaam in 'n lus gaan Iê, kom die ouer en jonger proglottes met mekaar in aanraking en kan hulle mekaar bevrug. Die bevrugte eiers word in 'n vertakte, sakvormige orgaan, die "uterus", opgegaar en vul die hele ryp segment.

Elke keer wanneer ontlasting plaasvind, verlaat 'n aantal ryp segmente die liggaam. Hulle val na 'n tyd uitmekaar en sodoende kom die eiers vry. Een van die bekendste spesies waarvoor die mens as eindgasheer optree, is die beeslintwurm (Taeniarhynchus saginatus), wat ook as die ongewapende lintwurm bekend staan omdat dit slegs oor suiers beskik. Die seshakige larwe (onkosfeer) kom in 'n eier voor en ontwikkel in 'n bees of ander herkouer tot 'n blaaswurm.

Deur die bees se vleis nie goed gaar te maak voordat dit geëet word nie, kry die mens die blaaswurm in. Ook die varklintwurm (Taenia solium), of wat ook bekend staan as die gewapende lintwurm van wee die krans van hakke op sy kop, parasiteer op die mens. Verder kan die mens ook as tussengasheer optree. Die blaaswurm kan in so ʼn geval 'n veel groter gevaar inhou as die volwasse wurm, aangesien dit veral die oë en senuweeweefsel binnedring.

Die katlintwurm (Hydatigena taeniaeformis), waarvoor die huismuis (Mus musculus) as tussengasheer optree, kom bale gereelder voor as enige van bogenoemde twee soorte lintwurms. Dipylidium caninum kom by veral honde en katte voor, maar ook kinders word hierdeur besmet. Die blaaswurm is sterk gereduseer en staan bekend as sistiserki. Die sistiserkus ontwikkel in vlooilarwes en besmetting vind plaas wanneer ʼn lewende of dooie vlooi heel ingesluk word. Die breëlintwurm (Dibothrio cephalus latus) word deur die eet van varswatervis na verskillende soogdiere en na die mens oorgedra.

Verwysings

• Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409648, volume 23, bl. 12

Eksterne skakels

• Wikispecies het meer inligting verwant aan: Platwurm

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Platwurm.
• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia

Yastı qurdlar (lat. Platyhelminthes İkitərəflisimmetriyalılar bölməsindən heyvan tipi.(Xəzər Novruz Bu yastı qurdlara aid məqalədir)

Yastı qurdlar ikitərəfli simmetriyaya malik heyvanlardır. Bədən bel-qarın istiqamətində yastilaşıb. Qan dövranı və tənəffüs sistemi yoxdur. Bu heyvanlarda ilk dəfə olaraq sadə quruluşlu ifrazat sistemi əmələ gəlmişdir. Sinir sistemi bir cüt sinir düyünü və onlardan bədən boyu uzanan sinir sütunlarından ibarətdir, hermafrodit heyvanlardır. Əksəriyyəti heyvanlarda və insanda parazitlik edir, lakin sərbəst yaşayan növləri də çoxdur.

Yastı qurdlar tipi 25 000-dən artıq növü əhatə edir^[1]

Bədəni bel qarın istiqamətində yastılaşmışdır və entoderma,ektoderma,mezoderma adlanan hüceyrə qatlarından ibarətdir.Bədən örtükləri həlqəvi və uzununa yerləşmiş əzələlərlə birlikdə dəri-əzələ kisəsini əmələ gətirir.Daxili orqanları arasındakı boşluq birləşdirici toxumadan ibarət parenxima ilə doludur.Bağırsaqboşluqlardan fərqli olaraq, yastı qurdlarla yaxşı inkişaf etmiş orqanlar və orqanlar sistemi yaranmışdır.Yastı qurdlara kirpikli,sorucu,lentşəkilli və.s siniflər daxildir.Bunlardan qaraciyər sorucusu vardır.

Bu qaraciyər sorucusu olan qaraciyərdə yaşayır.Lentşıkillilərə öküz soliteri aiddir.Öküz soliterinin 4 başçıqdan ibarət olur.O 4-10 metrə qədər olur.O nazik bağırsaqda yaşayır.Sormaclar vasitəsi ilə qidasını qəbul edir.Bəziləri elə düşünürlərki öküz soliteri soruculara aid etmək olar.Xeyr çünki,okuz soliterinin bədən quruluşu lentşəkillidir.Buğumlu olduğundan onu lentşəkillirə aid edirlər.Öküz soliterinin 1 buğumunda 175.000 yumurta olur.Qaraciyər sorucusu qaraciyərdə olan qanla və hüceyrələrlə qidalanır.

Təsnifatı

• Kirpikli qurdlar (Turbellaria)
• Monogeneylər (Monogenea)
• Lentşəkilli qurdlar (Cestoda)
• Sorucu qurdlar (Trematoda)

İstinad

Mənbə

• BioLib

Els platihelmints (Platyhelminthes, del grec πλατύ, plat, que significa "pla" i ἕλμινς (arrel: ἑλμινθ-), helmint, que significa "cuc")^[2] constitueixen un fílum d'animals invertebrats bilateris, no segmentats^[3], i protòstoms de cos tou i relativament simples. A diferència d'altres bilateris, no tenen cavitat corporal, ni òrgans circulatoris ni respiratoris especialitzats, fet que els limita a formes aplanades que permeten el pas d'oxigen i nutrients a través dels seus cossos per difusió.

En els textos tradicionals de zoologia els platihelmints es divideixen en turbel·laris, que en la seva majoria no són paràsits com els triclàdides, i tres grups únicament parasítics: cestodes, trematodes i monogenis. La majoria de turbel·laris són depredadors, i viuen a l'aigua o a entorns ombrívols i humits com la fullaraca. Els cestodes i trematodes tenen cicles vitals complexos, amb estadis madurs que viuen com a paràsits en els sistemes digestius de peixos o vertebrats terrestres, i estadis intermedis que infecten hostes secundaris. Els ous dels trematodes són excretats des dels hostes principals, mentre els cestodes adults generen enormes quantitats de proglòtids com segments hermafrodites que es desenganxen quan maduren, i s'excreten i aleshores alliberen els ous. A diferència d'altres grups parasítics, els monogenis són paràsits externs que infecten animals aquàtics, i les seves larves fan la metamorfosi a la forma adulta després d'haver-se adherit a un hoste adequat.

Com que no tenen cavitats corporals internes, durant més d'un segle, els platihelmints es van considerar com a un estadi primitiu en l'evolució dels bilateris (animals que tenen simetria bilateral i per tant amb terminacions frontals i posteriors distintives). Tanmateix, les anàlisis des de la meitat de la dècada de 1980 han separat un subgrup, els acelomorfs, com a bilateri basal, en altres paraules més proper als bilateris originals que a cap altre grup modern. Els altres plathielmints formen un grup monofilètic, en altres paraules un que conté tots i només els descendents d'un ancestre comú que ell mateix és membre d'aquest grup. Els platihelmints redefinits formen part dels lofotrocozous, un dels tres grups principals dels bilateris més complexos. Aquestes anàlisis també han conclòs que els plathielmints redefinits, excloent els acelomorfs, consisteixen en dos subgrups monofilètics, els catenúlids i els rabditòfors, i que els cestodes, trematodes i monogenis formen un subgrup monofilètic dinsuna branca dels rabditòfors. Per tant, el subgrup de plathielmints tradicional "Turbellaria" es considera parafilètic en tant que exclou tots els grups parasítics encara que aquests siguin descendents d'un grup de "turbel·laris".

Sobre la meitat de totes les espècies de platihelmints conegudes són paràsites, i algunes perjudiquen greument els humans i bestiar. La esquistosomosi, ocasionada per un gènere de trematode, és la segona malaltia humana causada per paràsits més devastadora, només superada per la malària. La neurocisticercosi, que sorgeix quan la larva de la tènia del porc Taenia solium penetra el sistema nerviós central, és la causa principal d'epilèpsia adquirida del món. L'amenaça dels paràsits platihelmints pels humans en els països desenvolupats està augmentat per l'agricultura ecològica, la populatirat del menjar cru o poc cuinat, i la importació de menjar de zones d'elevat risc. En països menys desenvolupats, la gent sovint no pot costejar la bezina necessària per a cuinar bé els aliments, i els projectes d'abastament d'aigua i irrigació pobrament dissenyats incrementen els perills presentats per l'agricultura amb antihigiènica i de sanejament deficient.

Dues espècies de planàries s'han utilitzat amb èxit a les Filipines, Indonèsia, Hawaii, Nova Guinea i Guam per a controlar les poblacions introduïdes del cargol gegant africà Achatina fulica, que ha desplaçat als cargols autòctons. Tanmateix, ara hi ha la preocupació que aquestes planàries esdevinguin elles mateixes un perill pels cargols natius. Al nord-oest d'Europa hi ha preocupació sobre la propagació de la planària de Nova Zelanda Arthurdendyus triangulatus, que depreda cucs de terra.

Es coneixen unes 25.000 espècies. La majoria són hermafrodites que habiten ambients marins, fluvials i terrestres humits; moltes de les espècies més difoses són paràsits que necessiten diversos hostes, uns per a l'estat larvari i altres per a l'estat adult.

Morfologia

Diverses espècies de platihelmints de Kunstformen der Natur (1904), làmina 75

Els platihelmints són animals bilateris, en altres paraules els seus costats dret i esquerra són imatges especulars una de l'altra; això també implica que tenen superfícies superior i inferior, i un cap i cua diferenciats. Com els altres bilateris tenen tres capes cel·lulars,^[4] mentre els cnidaris i ctenòfors, de simetria radial, només tenen dues capes cel·lulars.^[5] Deixant de banda això, els platihelmints es "defineixen més pel que no tenen que per cap seguit d'especialitzacions particulars."^[6] A diferència d'altres bilateris, els platihelmints no tenen cavitat corporal interna i per tant es descriuen com a acelomats. Tampoc tenen òrgans circulatoris o digestius especialitzats.^[4][7] Els seus cossos són tous i sense segmentar.^[8]

Els platihelmints són els animals triblàstics més simples i probablement els més primitius. Estan aplanats dorso-ventralment com una cinta i presenten simetria bilateral. Els turbel·laris, com les planàries, presenten cefalització amb ganglis concentrats en un cervell en un dels extrems del cos; els grups paràsits no tenen cap.

L'espai entre l'ectoderma i l'endoderma és ple d'un teixit mesodèrmic denominat mesènquima en el qual estan incrustats els òrgans interns. A diferència de la majoria de bilateris no tenen, doncs, cavitat general i l'estructura del cos és de tipus massís (acelomat).

El tub digestiu no té anus, actuant com a cavitat gastrovascular; pot presentar nombroses ramificacions, en especial en les espècies de major mida (fins a 60 cm en algunes planàries terrestres). Moltes formes paràsites no tenen aparell digestiu. Tampoc no tenen aparell circulatori ni respiratori; l'oxigen que necessiten per al seu metabolisme es difon a través dels prims teguments de l'animal.

Tampoc no tenen apèndixs locomotors; es desplacen mitjançant les vibracions del seu epiteli ciliat. Tenen un senzill sistema nerviós bilateral que recorre el cos. Un sistema excretor rudimentari està constituït pels protonefridis, que comencen cecs en el mesénquima.

Moltes espècies paràsites tenen ventoses i ganxos de fixació.

Reproducció

En contraposició amb aquesta organització simple, els òrgans reproductors són dels més complicats del regne animal. La majoria són hermafrodites, presenten sempre fecundació interna i, per tant òrgans copuladors. En les femelles, els òvuls fan cap a l'ootip, on nombroses glàndules aboquen el seu contingut; els vitelaris també vessen les seves cèl·lules vitelínes a l'ootipo. Els òvuls són empaquetats junt amb nombroses cèl·lules vitelines, que arriben a l'úter, on el penis del mascle ha introduït els espermatozoides. En algunes espècies, el seu sistema muscular els permet partir-se en segments que escampen els ous que porta cada segment. Cada segment també pot tenir testicles i ovaris, a més de reproduir un animal complet a partir cada segment.

També es reprodueixen asexualment i per regeneració.

Els platihelmints paràsits tenen complexos cicles vitals, parasitant diversos hostes vertebrats i invertebrats.

S'ha demostrat la persistència de la seua memòria apresa fins i tot en la part regenerada a partir de la part sense cap. Així, diversos experiments que feien aprendre als platihelmints quelcom, els tallaven separant el cap de la resta del cos i quan la part separada del cap es regenerava la sotmetien a una condició ambiental a la qual havien fet aprendre, es trobava que reaccionava segons com havia aprés.^[10]

Aprenentatge de conductes

Uns experiments inicialment van fer creure que els platihelmints aprenen mitjançant condicionament clàssic,^[11] però una recerca posterior, feta mitjançant grups de control, determinà que la conducta ocorre per inhibició.^[12] Una investigació del 2013 trobà que l'espècie Dugesia tigrina sí mostrava un aprenentatge mitjançant el mecanisme pavlovià simple.^[13]

Classificació i relacions evolutives

L'espècimen més antic conegut de platihelmint és un fòssil del període Eocè preservat en ambre bàltic i classificat en l'espècie monotípica Micropalaeosoma balticus,^[14] mentre els espècimens subfòssils més antics són ous d'esquistosoma trobat a mòmies de l'antic Egipte.^[8] Els plathielmints presenten molt poques sinapomorfies, característiques distintives que tots els plathielmints presenten i cap altre animal té. Això dificulta investigar tant les relacions internes dins el grup com les dels plathielmints respecte a la resta d'animals.^[15] El fòssil més antic conegut de cestode s'ha datat en 270 milions d'anys. Va ser trobat en copròlits (defecacions fossilitzades) d'un elasmobranqui.^[1]

Filogènia

Relacions filogenètiques entre els diversos grups de platihelmints segons el treball de Laumer i col·laboradors publicat l'any 2015:^[16]

Catenulida

Macrostomorpha

Polycladida

Prorhynchida

Gnosonesimida

Rhabdocoela

Proseriata

Fecampiida

Prolecithophora

Tricladida

Bothrioplanida

Cestoda

Monogenea

Digenea

Vegeu també

• Cuc paràsit
• Esgrima de penis

Referències

Bibliografia

• Altaba, C. R. i cols., 1991. Invertebrats no artròpodes. Història Natural dels Països Catalans, 8. Enciclopèdia Catalana, S.A., Barcelona, 598 pp. ISBN 84-7739-177-7
• Hickman, C. P., Ober, W. C. & Garrison, C. W., 2006. Principios integralos de zoología, 13a edición. McGraw-Hill-Interamericana, Madrid (etc.), XVIII+1022 pp. ISBN 84-481-4528-3
• Burnie, David. Enciclopedia ilustrada del reino animal. Madrid: Susaeta, 2000. ISBN 84-305-9931-2.

Anifeiliad di-asgwrn-cefn o'r ffylwm Platyhelminthes yw llyngyr lledog (neu lyngyr fflat). Mae ganddynt gyrff meddal a gwastad heb geudod y corff (coelom; neu segmentau). Mae llawer o rywogaethau'n barasitig e.e. llyngyr rhuban a llyngyr yr afu.

Ploštěnci, dříve občas ploší červi (kvůli jejich plochému tvaru), zastarale ploští červi, (Platyhelminthes, též Plathelminthes^[1]) jsou kmen prvoústých živočichů. Je známo kolem 20 000 druhů.^[2] Žijí v moři a sladké vodě, na souši, jako paraziti ve vnitřních orgánech hostitelů.

Stavba

Mají dvoustrannou tělní souměrnost a jedinou rovinu souměrnosti. Dvojstranná tělní souměrnost umožňuje rozeznat přední (paraziti - hlava s eskolexem) a zadní část těla. Jsou schizocelní (prostor mezi vnitřními orgány je vyplněn parenchymem se soustavou štěrbinek vyplněných tělní tekutinou). Na povrchu (tělní pokryv) mají jednovrstevný epitel ektodermálního původu. Dosahují velikosti od 0,15 mm do 17 m (některé tasemnice).^[3] Jsou to obvykle hermafrodité, jen vzácně gonochoristé. Mají ploché (dorzoventrálně zploštěné) dvoustranně souměrné tělo a slepě zakončenou trávicí soustavu. Cévní a dýchací soustava není vyvinutá, dýchají celým povrchem těla nebo anaerobně (endoparaziti). Vylučování zajišťují protonefridie, které jsou tvořeny plaménkovými buňkami. Nervovou soustavu tvoří objícnový prstenec a z něj vybíhající břišní provazce (většinou 6) spojené příčnými spojkami (komistruami). Jejich vývoj je obvykle nepřímý, především parazité mají složité vývojové cykly.

Taxonomie

Tradiční systém

Třída: ploštěnky (Turbellaria)

Žijí hlavně ve sladké vodě, v mořích již méně. Na souši žije jen několik zástupců. Jejich tělo je pokryto obrvením, které přihání čerstvou vodu s kyslíkem. Mohutná svalovina se skládá ze 3 vrstev svalů - podélné, okružní, šikmé. Trávicí soustava začíná vychlípitelným hltanem. V přední části těla se nacházejí jednoduchá očka. Rozmnožují se pohlavně i nepohlavně, a to příčným dělením. Vajíčka kladou do zvláštních schránek (kokonů) a nedospělí jedinci žijí a živí se jako dospělci. Většina ploštěnek je dravých.

Zástupci: ploštěnka mléčná (Dendrocoelum lacteum), ploštěnka potoční (Dugesia gonocephala), ploštěnka kalužní (Dugesia lugubris)

Třída: jednorodí (Monogenea)

Jednorodí jsou povětšinou vnější parazité ryb, obojživelníků a plazů. Na přední i zadní části těla jsou umístěny přísavky s drobnými háčky kterými se přichytávají na kůži svého hostitele. Vývojový cyklus není nijak složitý jelikož na rozdíl od většiny parazitujících ploštěnců jednorodí nestřídají hostitele. Zástupci: žábrohlíst ouškovaný (Dactylogyrus vastator), žábrohlíst dvojitý (Diplozoon paradoxum)

Třída: tasemnice (Cestoda)

Kresba hlavy tasemnice s přísavkami

Dospělci jsou vnitřními parazity ve střevech obratlovců. Mají anaerobní metabolismus. V důsledku jejich způsobu života u nich zanikla trávicí soustava (cévní ani dýchací vyvinuta nebyla), živiny jsou přijímány celým povrchem těla. Jsou to poměrně nebezpeční parazité způsobují vážná onemocnění člověka i zvířat a to tím že odebírají živiny a do organismu vylučují toxiny. Mohou způsobovat trávicí poruchy nebo poškozovat tkáně. Mají složitý vývojový cyklus, mohou se vyvíjet až přes tři hostitele. Zástupci: tasemnice bezbranná (Taeniarhynchus saginatus), tasemnice dlouhočlenná (Taenia solium), měchožil zhoubný (Echinococcus granulosus), řemenatka ptačí (Ligula intestinalis), škulovec široký (Diphyllobothrium latum)

Třída: motolice (Trematoda)

Motolice nemají článkové tělo. Mají složité vývojové cykly. U jejich zástupců se střídá partenogeneze s pohlavním rozmnožováním. Jsou to až na některé výjimky hermafroditi. Zástupci: motolice jaterní (Fasciola hepatica), Fascioloides magna, Paragonimus westermani, motolice žlučová, krevnička močová

Moderní systém

Moderní fylogenetická systematika se snaží respektovat příbuznost jednotlivých skupin a eliminovat polyfyletické a pokud možno i parafyletické taxony. Molekulárními analýzami byla odhalena nepřirozenost bývalé třídy ploštěnek (Turbellaria). Zbylé tradiční třídy všechny spadají do jediné přirozené skupiny Neodermata, vztahy na bázi vývojové větve ploštěnců jsou však složitější, což si vyžádalo zásadní revizi hierarchických úrovní systému^[4][5] (české názvy dle BioLibu^[6]):

• Podkmen: Catenulidea

  • Řád: Catenulida

• Podkmen: Rhabditophora
  • Třída: Macrostomorpha

    • Řád: Haplopharyngida
    • Řád: Macrostomida - velkoústí

  • Třída: Polycladidea

    • Řád: Lecithoepitheliata - lalokostřeví
    • Řád: Polycladida - mnohovětevní

    • Podtřída: Proseriatia

      • Řád: Proseriata - nevětvení

  • Třída: Neoophora
    • Podtřída: Eulecithophora
      • Infratřída: Adiaphanida
        • Řád: Fecampiida
        • Řád: Prolecithophora - lalokostřeví
        • Řád: Tricladida - trojvětevní
      • Infratřída: Rhabdocoela - rovnostřevní
        • Řád: Dalytyphloplanida
        • Řád: Endoaxonemata
        • Řád: Kalyptorhynchia
    • Podtřída: Neodermata
      • Infratřída: Cestoda - tasemnice
        • Řád: Amphilinidea – jeseterovky syn. tasemničky
        • Řád: Bothriocephalidea
        • Řád: Caryophyllidea - květovci
        • Řád: Cyclophyllidea - kruhovky
        • Řád: Diphyllidea
        • Řád: Diphyllobothriidea
        • Řád: Gyrocotylidea
        • Řád: Lecanicephalidea
        • Řád: Litobothridea
        • Řád: Proteocephalidea
        • Řád: Pseudophyllidea - štěrbinovky
        • Řád: Rhinebothriidea
        • Řád: Spathebothriidea
        • Řád: Tetrabothriidea
        • Řád: Tetraphyllidea
        • Řád: Trypanorhyncha
      • Infratřída: Monogenea - jednorodí
        • Řád: Capsalidea
        • Řád: Chimaericolidea
        • Řád: Dactylogyridea
        • Řád: Diclybothriidea
        • Řád: Gyrodactylidea
        • Řád: Mazocraeidea
        • Řád: Monocotylidea
        • Řád: Montchadskyellidea
        • Řád: Polystomatidea
      • Infratřída: Trematoda - motolice
        • Řád: Aspidogastrida - motoličky
        • Řád: Diplostomida
        • Řád: Plagiorchiida
        • Řád: Stichocotylida

Fylogenetický strom

Současné (r. 2015) představy o příbuzenských vztazích mezi recentními skupinami zobrazuje následující schéma:^[7]

Catenulida

Macrostomorpha

Polycladida

Prorhynchida

Gnosonesimida

Rhabdocoela

Proseriata

Prolecithophora

Fecampiida

Tricladida

Bothrioplanida

Trematoda

Monogenea

Cestoda

Odkazy

• Obrázky, zvuky či videa k tématu ploštěnci ve Wikimedia Commons

Reference

1. ↑ http://www.springerlink.com/content/lr623n2222614722/
2. ↑ BRUSCA, Richard C.; BRUSCA, Gary J. Invertebrates. 2. vyd. [s.l.]: Sinauer, 2003. ISBN 0878930973.
3. ↑ SYCHRA O. a kol. Zoologie pro veterinární mediky. Kmen: PLOŠTĚNCI. Brno, 2012. Dostupné online
4. ↑ RUGGIERO, Michael A.; GORDON, Dennis P.; ORRELL, Thomas M., BAILLY, Nicolas; BOURGOIN, Thierry; BRUSCA, Richard C.; CAVALIER-SMITH, Thomas; GUIRY, Michael D.; KIRK, Paul M. A Higher Level Classification of All Living Organisms. PLoS ONE [online]. 29. duben 2015. Svazek 10, čís. 4: e0119248. Dostupné online. ISSN 1932-6203. DOI:10.1371/journal.pone. 0119248. (anglicky)
5. ↑ RUGGIERO, Michael A.; GORDON, Dennis P.; ORRELL, Thomas M., BAILLY, Nicolas; BOURGOIN, Thierry; BRUSCA, Richard C.; CAVALIER-SMITH, Thomas; GUIRY, Michael D.; KIRK, Paul M. Correction: A Higher Level Classification of All Living Organisms. PLoS ONE [online]. 11. červen 2015. Svazek 10, čís. 6: e0130114. Dostupné online. ISSN 1932-6203. DOI:10.1371/journal.pone.0130114. (anglicky)
6. ↑ BioLib: Ploštěnci
7. ↑ LAUMER, Christopher E.; HEJNOL, Andreas; GIRIBET, Gonzalo. Nuclear genomic signals of the 'microturbellarian' roots of platyhelminth evolutionary innovation. eLife [online]. 12. březen 2015. Čís. 4: e05503, s. 1-31. Dostupné online. PDF [1]. ISSN 2050-084X. DOI:10.7554/eLife.05503. PMID 25764302. (anglicky)

Literatura

• Pracovní sešit ze zoologie - česká zemědělská univerzita v Praze - agronomická fakulta, katedra zoologie, Praha 2002
• Učebnice biologie pro gymnázia - BIOLOGIE II - základy zoologie, vydalo gymnázium Klatovy 1998
• SMRŽ, Jaroslav a kol. Biologie živočichů pro gymnázia. První vydání. Praha: Fortuna. 2004. 208 stran. ISBN 80-7168-909-2

Fladorme (Platyhelminthes) er en række af hvirvelløse dyr.

Klassifikation

Fladorme Platyhelminthes

• Klasse Fimreorme Turbellaria
  • Acoela
  • Rhabdocoela
  • Planarier Tricladida
    • Planaria
• Klasse Trematoda
  • Underklasse Monogene Ikter Monogenea
    • Gyrodactylus
    • Underfamilie diplozoinae
      • Dobbeltdyr (Diplozoon paradoxum)
  • Underklasse Digene Ikter Digenea
• Klasse Bændelorme Cestoda
  • Underklasse Cestodaria
    • Orden Amphilinidea
    • Orden Gyrocotylidea
  • Underklasse Eucestoda
    • Orden Caryophyllidea
    • Orden Trypanorhyncha
    • Orden Diphyllidea
    • Orden Cyclophyllidea

Kilde

• Systema Naturae 2000: Platyhelminthes

Eksterne henvisninger

• Wikimedia Commons har flere filer relateret til Fladorme
• Marine Flatworms of the World!

Plattwürmer oder Plathelminthen (Plathelminthes, auch Platyhelminthes von griech.: platys = platt; helminthes = Würmer) sind einfache, zweiseitig symmetrische, abgeplattete, wurmförmige, wirbellose Tiere. Die meisten Arten sind Parasiten, wobei es allerdings auch freilebende, sich räuberisch ernährende Arten gibt. Zahlreiche Eigenschaften machen die Spezialisierung als Parasit oder Räuber möglich.

Von den vier Klassen der Plathelminthes werden die Bandwürmer (Cestoden), die Saugwürmer und die Hakensaugwürmer, also die parasitischen Formen, auch zu dem Unterstamm der Neodermata zusammengefasst. Die Klasse der Strudelwürmer umfasst alle freilebenden Arten.

Aufbau

Im Vergleich zu den Nesseltieren haben die Plattwürmer eine Reihe von evolutionären Entwicklungen durchgemacht:

• Sie sind bilateralsymmetrisch, mit einer Hauptachse und einer Hauptbewegungsrichtung.
• Dies macht eine Kopfbildung möglich, im Kopf konzentrieren sich Nervenzellen und bilden ein Nervenzentrum, ein einfaches Gehirn. Sie bilden in der Embryonalentwicklung ein drittes Keimblatt, das Mesoderm, aus. Dies ermöglicht die Entwicklung komplexer Organe und echten Muskelgewebes.

Integument

Die einschichtige, selten mehrreihige Epidermis (Oberhaut) der Plattwürmer ist sehr drüsenreich und ursprünglich mit Zilien besetzt. Die Drüsenzellen liegen innerhalb der basalen Matrix unterhalb der Epidermis. Die Sekretionskanäle der Drüsenzellen durchdringen die Epidermiszellen oder treten zwischen diesen hervor. Eine echte Cuticula kommt sehr selten vor, es gibt jedoch Verhärtungen in den Epidermiszellen (falsche Cuticula) oder Versteifungen der basalen Matrix.

Hautmuskelschlauch

Plattwürmer besitzen einen Hautmuskelschlauch, der die Stützfunktion des Körpers erfüllt. Er besteht aus der Epidermis, einer äußeren Ringmuskulatur und einer inneren Längsmuskulatur. Zwischen diesen beiden Muskulaturen liegen meistens zwei Schichten sich kreuzender Diagonalmuskelfasern. Die Muskelfasern sind ursprünglich einkernig und vom glatten Evertebraten-Typ. Im Hautmuskelschlauch selbst befinden sich keine Hohlräume.

Mesodermales Parenchym

Plattwürmer werden auch parenchymatöse Würmer genannt, weil sie fast alle ein Parenchym genanntes Füllgewebe zwischen Darm und Körperwand besitzen (mesodermales Bindegewebe), in das sämtliche Organe eingelagert sind (= acoelomat), womit die Plathelminthen als einfachster Stamm das Organisationsniveau von Organtieren erreichen. Bei Plathelminthen ist im Gegensatz zu den Coelenteraten Triblastie vorhanden, d. h., dass zwischen der ektodermalen Epidermis und dem entodermalen Verdauungsepithel das mesodermale Parenchym liegt. Dieses Parenchym besteht aus extrazellulärer Matrix und verschiedenen Zelltypen (Neoblasten, Muskelzellen, Parenchymzellen). Das Zytoplasma des Parenchyms dient gleichzeitig als intrazelluläres hydrostatisches Skelett. Nur bei einigen Mikroturbellarien tritt ein geräumiges Pseudocoel auf. Die Saugnäpfe der parasitischen Formen werden aus parenchymaler Muskulatur und dem Integument gebildet. Vor allem im Parenchym befinden sich Neoblasten, also undifferenzierte Stammzellen. Diese sind wichtig bei der Zellvermehrung in der Epidermis. Sie wandern in die Epidermis ein und bilden somit bei der Entwicklung der parasitischen Formen eine neue Körperdecke nach dem Verlust der ursprünglichen Epidermis. Daher stammt der Name Neodermata.

Nervensystem

Plattwürmer besitzen ein strickleiterförmiges Nervensystem. Eine wechselnde Anzahl an der Bauchseite liegender Nervenstränge verbinden sich vorn an der Kopfseite zu Nervenknoten (Zerebralganglion). Die Längsstränge sind häufig regelmäßig rechtwinklig (orthogonal) durch Kommissuren verbunden. Kommissuren, Zerebralganglion und Nervenstränge stellen das zentrale Nervensystem (ZNS) dar. Das periphere Nervensystem wird von netz- oder filzförmig angeordneten Nervenfasern gebildet, die mit dem zentralen Nervensystem verbunden sind. Die meisten Plathelminthen besitzen eine Vielzahl von Sinnesorganen. Dies ist auch bei parasitischen Formen der Fall. Vor allem Zilienrezeptoren mit unterschiedlichster Feinstruktur, verschiedene Typen von Pigmentbecherozellen und Statozysten sind häufig.

Verdauungssystem und Atmung

Plattwürmer verfügen weder über ein Blut- oder Kreislaufsystem noch über Organe für den Gasaustausch mit ihrer Umgebung. Nur einige wenige Saugwürmer besitzen ein mit Endothel ausgekleidetes Kanalsystem zwischen Darm und den Kanälchen der Protonephridien. Ein muskulärer, drüsenreicher Pharynx führt direkt in ein verästeltes Verdauungssystem, aus dem Nährstoffe direkt in alle Zellen diffundieren können. Der Darm endet meistens blind, bei manchen Parasiten (z. B. den Bandwürmern) ist er jedoch völlig rückgebildet. Bei diesen Formen werden die Nährstoffe über eine spezialisierte Körperoberfläche aufgenommen. Die Verdauung findet sowohl intra- als auch extrazellulär statt. Phagozytosezellen und exokrine Drüsen wechseln sich ab. Exkretionsorgane sind – außer bei Acoelomorpha – vor allem Protonephridien, aber seltener auch Paranephrozyten.

Sauerstoff diffundiert von außen in die Zellen (Mitochondrien). Um eine optimale Diffusion zu erreichen, sind vor allem die großen parasitischen Plathelminthes stark abgeplattet (Namensgebung), so dass die Diffusionsstrecke auf ein Minimum reduziert ist. Kleine freilebende Plathelminthen sind dagegen häufig rund.

Vorkommen

Ausgewachsener Saugwurm (Fascioloides magna), aus einer Rotwildleber isoliert

Nur etwa ein Viertel der Plattwürmer ist freilebend. Die freilebenden Arten trifft man häufig im Süßwasser und im Meer an Felsküsten und Riffen an (Sande, Schlamm, Algenaufwuchs). Sie leben benthisch, das heißt, sie sind bodenorientiert. Besonders in den Tropen und Subtropen gibt es einige wenige Arten, die terrestrisch leben. Freilebende Plattwürmer werden als die ursprünglichsten Bilateria angesehen und haben eine Größe zwischen 1 mm und 50 cm (Landtriclade Bipalium kewense in China oder auch Süßwasserplanarien des Baikalsees).

Plattwürmer sind aber vor allem für ihre parasitische Lebensweise bekannt. Besonders Saugwürmer und Bandwürmer haben auch den Menschen bzw. dessen Haustiere als End- oder Zwischenwirt.^[1] Als Endwirte werden im überwiegenden Maße Wirbeltiere genutzt, während die Zwischenwirte häufig Wirbellose sind, besonders Schnecken und Gliederfüßer. Auch bei den Turbellarien gibt es endoparasitische und kommensalische Arten. Parasitische Arten werden häufig mehrere Zentimeter lang. Der größte wird bis 25 Meter lang – es ist der Fischbandwurm Diphyllobothrium latum.

Fortpflanzung

Zwei Plattwürmer vor der Begattung. Der doppelte Penis ist bei beiden Individuen gut sichtbar.

Die Plattwürmer sind vornehmlich proterandrische Zwitter und pflanzen sich normalerweise geschlechtlich fort. Die Komplexität der Reproduktionsorgane kann sehr hoch sein. Die Befruchtung findet immer innerlich statt und es ist immer ein Penis für die Übertragung der Spermien vorhanden. Die Geschlechtsöffnungen können getrennt sein, sie können aber auch in eine gemeinsame Kammer münden. Geschlechtszellen liegen ursprünglich frei im Parenchym bzw. an der Darmbasis oder sie befinden sich davon abgeleitet in Sackgonaden, die von Hüllzellen gebildet werden. Der Dotter wird ursprünglich von den Eizellen selbst angereichert, davon abgeleitet wird er bei den meisten Plathelminthen von spezialisierten Dotterzellen (Vitellocyten) im Dotterstock (Vitellarium) gebildet. Bei parasitischen Formen laufen Dottergänge, Eileiter, Receptaculum seminis und Schalendrüsen im Ootyp zusammen. Dort werden Spermien, Ei und Dotter in die Eischale gehüllt und in den Uterus befördert.

Im Geschlechtssystem weiblicher Band- und Saugwürmer findet sich auch die nach Eduard Mehlis benannte Mehlissche Drüse, die den Ootyp umgibt, ihre Funktion ist noch umstritten.^[2]

Bei parasitischen Plattwürmern sind Larvenstadien in der Entwicklung die Regel; bei freilebenden Plathelminthes hingegen kommen Larven seltener vor. Müllersche, Goettesche und Luthersche Larven freilebender Formen werden als sekundäre Entwicklungen aufgefasst. Die direkte Entwicklung ohne Larvenstadium wird als die ursprünglichere Entwicklung angesehen. Larvenstadien sind z. B. Miracidium, Zerkarie, Oncosphaera oder Oncomiracidium.

Allerdings berichtete schon Thomas Hunt Morgan (1927–1933) von einer asexuellen Vermehrungsmöglichkeit durch Querteilung mit vorausgegangener Differenzierung der neuen Organsysteme (Paratomie) oder ohne vorausgegangene Differenzierung (Architomie). Vereinzelt kommt es bei einigen freilebenden Formen auch zur Knospung am Hinterende. Heute ist auch bei den Trematoda ein Klonen durch Parthenogenese (Jungfernzeugung) bekannt.

Bedeutung für die Forschung

Die Plattwürmer wurden lange Zeit als besonders urtümliche Bilateria (zweiseitig symmetrische Tiere) angesehen. In evolutionsbiologischen Rekonstruktionen wurden frühe Plattwürmer daher oft als direkte Nachkommen bestimmter radiärsymmetrischer Tiere dargestellt (beispielsweise der Rippenquallen) und entsprechende Homologiebeziehungen angenommen (z. B. Entstehung des typischen Plattwürmer-Parenchyms aus der bindegewebigen Mesogloea der Rippenquallen). Zurzeit sind diese Modelle nur noch eingeschränkt gültig, da Plattwürmer in molekularbiologischen Stammbäumen keinen frühen Bilaterier-Zweig repräsentieren – es könnte sich sogar um sekundär vereinfachte Formen handeln. Nur eine bestimmte ehemalige Plattwurmgruppe, die Acoelomorpha (siehe auch Abschnitt „Systematik“), zweigt sehr früh ab und könnte somit urtümliche Bilaterier repräsentieren. Von der Erforschung der Acoelomorpha erhofft man sich daher Hinweise auf die evolutive Entstehung der Bilateria.

Abgesehen von evolutionsbiologischen Fragen spielten in der Forschung traditionell eher bestimmte Turbellarienvertreter eine wichtige Rolle, siehe hierzu den Artikel Strudelwürmer.

Systematik

Bildtafel Nr. 75 „Platodes“ (Plattentiere) aus Ernst Haeckels Kunstformen der Natur, 1904

Innerhalb der Plattwürmer unterscheidet man vier Klassen mit etwa 35 Ordnungen, die ungefähr 20.000 Arten umfassen:

• Bandwürmer (Cestoda)
• Hakensaugwürmer (Monogenea)
• Saugwürmer (Trematoda)
• Strudelwürmer (Turbellaria)

Die drei ersten Taxa, die parasitisch lebenden Plattwürmer, werden unter dem Namen Neodermata zusammengefasst. Die Strudelwürmer umfassen alle freilebenden Arten der Plattwürmer, sind jedoch eine paraphyletische Gruppe, das heißt, sie haben eine gemeinsame Stammform, enthalten aber nicht alle Taxa, die von dieser Stammform abstammen. Stattdessen werden die Plattwürmer heute in zwei monophyletische Gruppen aufgeteilt, die Catenulida und die Rhabditophora, zu denen auch die Neodermata gehören:

Die wahrscheinlichen verwandtschaftlichen Verhältnisse zeigt folgendes Kladogramm:^[3]

Catenulida

Macrostomorpha

Polycladida

Lecithoepitheliata

Neoophora i. e. S.

Hakensaugwürmer (Monogenea)

Bandwürmer (Cestoda)

Saugwürmer (Trematoda)

Die ursprünglich zu den Strudelwürmern gezählten Acoelomorpha gelten heute als Unterstamm der Xenacoelomorpha.^[4]

Siehe auch

• Systematik des Tierreiches

Literatur

• Wilfried Westheide, Reinhard Rieger (Hrsg.): Spezielle Zoologie. Band 1. Spektrum Akademischer Verlag, 2003, ISBN 3-8274-1482-2.

Einzelnachweise

1. ↑ Vgl. etwa Hans Adolf Kühn: Darmparasiten. In: Ludwig Heilmeyer (Hrsg.): Lehrbuch der Inneren Medizin. Springer-Verlag, Berlin/Göttingen/Heidelberg 1955; 2. Auflage ebenda 1961, S. 834–841, hier: S. 834–837: Plathelminthen (Plattwürmer).
2. ↑ Cleveland P. Hickman: Zoologie, 2008, ISBN 3-8273-7265-8, S. 1280
3. ↑ Hynek Burda, Gero Hilken, Jan Zrzavý: Systematische Zoologie. 1. Auflage. UTB, Stuttgart 2008, ISBN 3-8252-3119-4, S. 105.
4. ↑ Hervé Philippe, Henner Brinkmann, Richard R. Copley, Leonid L. Moroz, Hiroaki Nakano, Albert J. Poustka, Andreas Wallberg, Kevin J. Peterson, Maximilian J. Telford: Acoelomorph flatworms are deuterostomes related to Xenoturbella. In: Nature, Band 470, 10. Februar 2011, doi:10.1038/nature09676, S. 255–258.

Minyoo-bapa ni wanyama wanaofanana na minyoo, lakini wao hawana uwazi wa mwili (coelom). Kwa hivyo hawana ogani za mfumo wa mzunguko wa damu au za mfumo wa upumuaji na lazima mwili uwe bapa ili oksijeni iweze kuingia kwa mtawanyiko. Mwili wao una uwazi umoja, ule wa mmeng'enyo, lakini uwazi huu una kipenyo kimoja tu pamoja kwa umezaji na kwa utoaji.

Kuna minyoo-bapa ambao huishi kwa maji au kwa udongo. Kwa kawaida hawa hula wanyama wadogo lakini pia wanyama wakubwa kuliko wao wenyewe, kama konokono. Zaidi ya nusu ya spishi zote za minyoo-bapa ni vidusia, k.m. mategu. Hawa hufyonda virutubishi vilivyoyeyuka katika giligili za mwili wa mwenyeji.

Picha

• Catenulida (Catenula lemnae)

• Rhabditophora/Macrostomorpha (Dolichomacrostomum uniporum)

• Rhabditophora/Trepaxonemata (tegu wa ng'ombe: Taenia saginata)

«Platodes», Ernst Haeckel-pa llimphisqan, 1904 watapi.

Pampa kuru (Platyhelminthes) nisqakunaqa huk uywa rikch'aq putum. Sillwi kurukunaqa sillwinnaq, llusp'i, chakinnaq, siki hutk'unnaq uywachakunam. Muyuri kuru (Turbellaria) nisqakunaqa yakupi, allpapi mayninpipas aycha mikhuspa kawsaptin, lliw wakin pampa kuru rikch'aqkunataq uywakunapi runapipas atam kaspa kawsanku.

Kaymi huk iskay pampa kuru rikch'aqkuna:

• Muyuri kuru (Turbellaria)
• Kinwara (Cestoda)
• Ch'iwi pampa kuru (Monogenea)
• Ch'unqa pampa kuru (Trematoda): Alikuya (Fasciola hepatica), huk atamkunapas

Hawa t'inkikuna

• Commons nisqaqa multimidya kapuyninkunayuqmi kay hawa: Pampa kuru.

• Wikispecies nisqaqa qillqasqa p'anqayuqmi kay hawa: Pampa kuru

Le plathelminthes es un phylo del Bilateria. Illos es animales vermiforme e plan.

Arbor filojenetica

└─o Platihelminto ├─o Catenulido └─o Rabditoforo ├─o Lesitepiteliato ├─o Macrostomorfo │ ├─o Haplofarinjido │ └─o Macrostomido ├─o Policladido │ ├─o Cotileo │ └─o Acotileo └─o Eulesitoforo ├─o Prolesitoforo ├─o Seriato │ ├─o Proseriato │ └─o Tricladido │ ├─o Cavernicolo o Dimarcusido │ ├─o Maricolo │ ├─o Tericolo │ └─o Paludicolo └─o Rabdoselo ├─o Daliellisido ├─o Endoaxonemato o Acoladido ├─o Tifloplanoido ├─o Caliptorincio │ ├─o Scizorinchio │ └─o Eucaliptorincio ├─o Temnosefalido └─o Revertospermato ├─o Fecampido └─o Mediofusato └─o Neodermato ├─o Sercomeromorfo │ ├─o Sestodario │ ├─o Monojeno │ └─o │ ├─o Amfilinido │ └─o Sestodo └─o Trematodo ├─o Aspidogastreo └─o Dijeneo ├─o Strijedido ├─o Azijido ├─o Ecinostomido ├─o Opistorcido └─o Plajiorcido 

Plattwierm (Plathelminthes, och Platyhelminthes vum griechechen platys = platt an helminthes = Wierm) sinn einfach, zweesäiteg symmetresch, flaach, wuermfërmeg, wierbellos Déieren.

Déi meescht Aarte si Parasiten, woubäi et och fräiliewend Aarte ginn, déi sech raiberesch ernieren.

Dë Stamm vun de Plattwierm huet véier Klassen. Déi dräi Klasse Bandwierm, Suckelwierm an Hokesuckelwierm liewe parasitesch a ginn am Ënnerstamm Neodermata zesummegefaasst. D'Klass Strudelwierm ëmfaasst all fräi liewend Aarten.

Um Spaweck

Plattwörmer, ok Plattwurms, Plattpieren un Plattwörm(e) (Plathelminthes, ok Platyhelminthes vun ooldgr.: platys = platt; helminthes = Wörmer, Pieren) sünd en Stamm vun warvellose Wörmer. Se sünd eenfach, na twee Sieden hen symmetrisch un platt. De meisten Aarden leevt as Parasiten, man dat gifft ok Plattwörmer, de leevt free un freet annere Leevwesen.

Vun de veer Klassen mank de Plattwörmer weert de Bandwörmer, de Suugwörmer un de Hakensuugwörmer in den Unnerstamm vun de Neodermata tohopenfaat. Dat sünd just de Klassen, de as Parasiten leven doot. To de Dwirrelwörmer höört all Aarden to, de free leven doot.

Wo se vorkamen doot

Adulten Suugworm (Fascioloides magna), ut de Lebber vun Roodwild rutnahmen

Bloß man en Viddel vun de Plattwörmer leevt free. Düsse Aarden sünd faken in Söötwater un in de See an Felsküsten un Riffe antodrepen, wo se sik in Sand, Slick un up Algen upholen doot. Dor leevt se an’n Grund bi. Sunnerlich in de Tropen un Subtropen gifft dat en poor Aarden (Landplanarien) , de leevt up’e Eer un nich in’t Water. Plattwörmer könnt twuschen 1mm un 50 cm groot weern (De Hamerkopp-Plattworm up Land in China, man ok Söötwaterplanarien in’n Baikalsee).

Sunnerlich sünd Plattwörmer as Parasiten bekannt, dormank besunners bekannt sünd de Suugwörmer un Bandwörmer. Se hefft ok den Minschen as End- un Twuschenweert. As Endweert weert tomeist Warveldeerter nahmen, wieldes de Twuschenweerte faken Warvellose sünd, sunnerlich Sniggen un Liddfööt. Ok mank de Dwirrelwörmer gifft dat Aarden, de leevt as Endoparasiten oder Kommensalisten. De Parasiten-Aarden weert faken en poor Zentimeters lang. De gröttste is de Fischbandworm Diphyllobothrium latum. He warrt bit hen to 25 m lang.

Wie se sik vermehren könnt

Twee Plattwörmer vor de Paarung. De Dubbelpenis is bi beide Wörmer goot to sehn.

De Plattwörmer sünd tomeist Halfsläge (Hermaphroditen). Normolerwiese plant se sik geslechtlich wieter. Befrucht weert de Wörmer jummers binnen in’t Lief un jummers gifft dat en Penis, wo de Saat mit wietergeven warrt. De Geslechtsgöter könnt scheedt sien, man se könnt ok münnen in en gemeensame Kamer. Bi Parasiten loopt de Wörmer normolerweise eerst mol dat Stadium vun en Larve dör, bi Plattwörmer, de free leven doot, sünd Larven roorer. An un for sik is dat bi all Plattwörmer woll so ween, datt se ohne Larven utkamen sünd. Verscheden Stadien vun Larven sünd u. a. Miracidium, Zerkarie, Oncosphaera oder Oncomiracidium.

Man Thomas Hunt Morgan hett al 1927–1933 vertellt, datt Plattwörmer sik ok asexuell vermehren könnt. Dor deelt se sik dwass dör bi. Hen un wenn vermehrt se sik ok dör Knubben an’t Achtereene. Bi de Suugwörmer is hüdigendags ok bekannt, datt se sik klonen könnt dör Parthenogenese, also ohn Befruchten.

Systematik

Bildtafel Nr. 75 „Platodes“ (Plattendeerter) ut Ernst Haeckel siene Kunstformen der Natur, 1904

De Plattwörmer weert in veer Klassen unnerdeelt. Dor höört alltohopen bi 35 Ornen to mit um un bi 20.000 Aarden:

• Bandwörmer (Cestoda)
• Hakensuugwörmer (Monogenea)
• Suugwürmer (Trematoda)
• Dwirrelwörmer (Turbellaria)

Hüdigendags weert de Plattwörmer ok in twee monophyleetsche Gruppen updeelt, dat sünd de Catenulida un de Rhabditophora, wo ok de Neodermata tohören doot.

De Acoelomorpha, de vörmols to de Dwirrelwörmer torekent wurrn sünd, weert vundagen as Unnerstamm vun de Xenacoelomorpha ankeken.^[1].

Literatur

• Wilfried Westheide, Reinhard Rieger (Rutg.): Spezielle Zoologie. Band 1. Spektrum Akademischer Verlag, 2003, ISBN 3-8274-1482-2.

Belege

1. ↑ Herve´ Philippe, Henner Brinkmann, Richard R. Copley, Leonid L. Moroz, Hiroaki Nakano, Albert J. Poustka, Andreas Wallberg, Kevin J. Peterson & Maximilian J. Telford: Acoelomorph flatworms are deuterostomes related to Xenoturbella, Nature 470, Seite 255–258, 10. Februar 2011, doi:10.1038/nature09676

Weblenken

. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

Platwirmer (Plathelminthes of uk Platyhelminthes faan griichisk platys = plat; helminthes = wirmer) san ianfach diarten saner wäärlisen. Miast san't parasiiten.

Klasen

Amanbi 20.000 slacher wurd uun sjauer klasen iindiald:

Bianwirmer (Cestoda)

Haagtetjwirmer (Monogenea)

Tetjwirmer (Trematoda)

• (Plagiorchiida)

(Dicrocoeliidae)

Letj bot (Dicrocoelium dendriticum)

Dreiwirmer (Turbellaria)

Ang Platyhelmintes ay isang phylum sa kahariang Animalia.

Ang lathalaing ito na tungkol sa Hayop ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa nito.

Platyhelminthes ya iku filum ing Karajan Animalia (kéwan).^[1] Filum iki nyakup kabèh cacing pipih kejaba Nemertinea, kang biyèn minangka salah siji kelas Platyhelminthes, kang wis kapisah.^[1]

Ciri-ciri

Awake pipih dosoventral lan ora duwé segmen.^[2] Lumrahé, golongan cacing pipih urip ing kali, tlaga, segara, utawa minangka parasit ing jero organisme liyané.[2]. Cacing golongan iki sensitif banget karo cahya.^[2] tuladhané Platyhelminthes ya iku Planaria kang kerep tinemu ing ngisor watu (dawane 2–3 cm), Bipalium kang urip ing ngisor lumut lembab (kira-kira dawane 60 cm), Clonorchis sinensis, cacing ati, lan cacing pita.^[2]

Struktur lan fungsi awak

Platyhelminthes minangka cacing kang kagolong triploblastik aselomata amarga duwé 3 lapisan embrional kang kasusun saka ektoderma, endoderma, lan mesoderma.^[3] Nanging mesoderma cacing iki ora ngalami spesialisasi mula sel-selnya tetep seragam lan ora mbentuk sel kusus.^[3]

Sistem pencernaan

Sistem pencernaan cacing pipih diarani sistem gastrovaskuler.^[3] Ing kono peredaran panganan ora lumantar getih nanging lumantar usus.^[3] Sistem pencernaan cacing pipih dimulai saka cangkem, faring, lan dterusake ing krongkongan.^[3] Ing mburi krongkongan iki ana usus kang duwé cabang ing sakojur awak.^[3] mula saliyané selain nyerna panganan, usus ga ngedarake panganan tekan sakojur awak.^[3]

Cathetan suku

The flatwirms, flat wirms, Platyhelminthes, Plathelminthes, or platyhelminths (frae the Greek πλατύ, platy, meanin "flat" an ἕλμινς (root: ἑλμινθ-), helminth-, meanin "wirm")^[3] are a phylum o relatively simple bilaterian, unsegmentit, saft-bouked invertebrates.

References

Platyhelminthes (asal kecap ti basa Yunani, platy hartina pipih atawa ipis, helminthes hartina cacing) nyaéta filum ti karajaan Animalia (sato) nu struktur awakna geus leuwih sampurna ti batan Porifera jeung Coelenterata.^[1][2][3]

Ciri Awak

Platyhelminthes boga tilu lapisan sél (triplobastik) nyaéta éktoderm, mésoderm jeung éndoderm. Ahli biasana mikawanoh platyhelminthes dumasar kana ukuran, bentuk, struktur jeung pungsi awak.^[2]

Ukuran jeung Bentuk

Platyhelminthes boga ukuran anu rupa-rupa, ti mimiti nu ukurana mikroskopis nepi ka nu panjangna 20 m. Awak platyhelminthes simétri bilateral kalawan wangunna nu ipis. Di sakabéh sato simétri bilateral, platyhelminthes boga awak nu pangsederhanana.^[2]

Struktur jeung Pungsi Awak

Platyhelminthes teu boga lolongkrang atawa rangka awak (selom) nepi ka disebut sato aselomata. Sistem pencernaan ngawengku sungut, faring jeung usus (teu boga anus). Usus nu boga cabang ka sakabéh awakna. Platyhemilnthes teu boga sistem sirkulasi getih. Platyhelminthes ogé teu boga sistem réspirasi jeung ékskrési. Sistem napasna ngaliwatan cara difusi ka sakabéh sél awakna. Prosés ieu bisa dilakukeun sabab dilantarankeun awakna anu pipih. Sistem ékskrési di kelompok platyhelmintes séjén boga pungsi pikeun ngajaga kadar cai dina awakna.^[2]

Sistem Réproduksi

Sistem réproduksi platyhelminthes dilakukeun sacara aséksual jeung séksual. Filum ieu kaasup sato hérmaprodit, hartina dina hiji individu boga organ séksual jalu sarta organ séksual bikang. Réproduksi sacara aséksual biasana dilakukeun ngaliwatan cara fragméntasi. Sedengkeun réproduksi sacara séksual dilakukeun ngaliwatan ngahijina spérma jeung ovum.^[2]

Klasifikasi Platyhelminthes

Platyhelminthes kawengku ku tilu klasifikasi nyaéta Turbellaria, Trematoda jeung Cestoda. Sakabéh klasifikasi baris ditataan saperti ieu di handap:

Turbellaria

Dugesia subtentaculata conto kelas Turbellaria

Turbellaria nyaéta kelas ti filum platyhelminthes anu hirup nonparasit sarta lolobana hirup di laut. Turbellaria mibanda struktur awak silia (rambut getar). Silia dipaké pikeun alat gerak. Iwal maké silia, sato ieu gerak maké otot awakna anu sarupa siga gelombang. Conto sato turbellaria nyaéta Dugesia sp. atawa sakapeung disebut ogé planaria. Planaria boga struktur awak wangunna segitilu jeung boga bintik panon di bagéan hareup (anterior). Bintik panon ieu anu boga pungsi ngabédakeun kaayaan poék jeung caang.^[2]

Pikeun sistem réproduksina, sacara aséksual jeung séksual. Sacara aséksual ngaliwatan cara fragméntasi (unggal sésa pameulahan awakna bakal jadi individu anyar nu utuh). Réproduksi séksualna ngaliwatan fértilisasi sacara silang antara dua individu. Sistem pencernaan ngawengku sungut, faring anu tuluy lanjut ka usus mangcabang-cabang nu disebut gastrovaskulér, sarta teu boga anus. Faring nongtot di sisi véntral jeung tungtungna balik deui ka sungut. Sistem ékskrési ngawengku sapasang saluran manjang sarta boga loba cabang nu disebut protonefridia nu tungtungna aya di liang/pori awakna anu disebut sél seuneu/flame sél.^[2]

Trématoda (cacing isap)

Fasciola hepatica anu geus gedé bagéan ti kelas Trématoda

Trématoda disebut ogé cacing isap (bs. Sunda, sedot) sabab cacing ieu ngaboga alat penghisap. Alat éta aya di sungut bagéan anterior awakna. Alat éta digunakeun pikeun napel ka awak indung inang. Ku kituna bisa disebut yén trématoda minangka sato parasit.^[3]

Trématoda nu geus gedé biasana hirup di jero haté, usus, paru-paru, ginjal jeung pembuluh getih vertebrata. Trématoda aya sarta ngajaga hirupna di jero awak inangna ku cara ngalapisan awakna ku kutikula. Awakna teu boga silia. salah sahiji conto trématoda nyaéta cacing haté (Fasciola hepatica). Cacing ieu boga siklus hirup nu kompléks sabab kudu boga dua rupa inang, nyaéta inang utama jeung inang perantara. Siklus hirup cacing ieu ngawengku dua faseu nyaéta aséksual jeung séksual. Aséksual ku cara meulah awakna nalika masih jadi larva di jero awak inang perantara. Séksual nalika cacing geus gedé di jero awak inang utama.^[3]

Céstoda (cacing pita)

Diphyl proglottide nya éta ségmén-ségmén di cacing pita.

Céstoda disebut ogé cacing pita sabab wangunna pipih tuluy manjang siga pita. Awakna nu diwangun ku sababaraha ségmén, unggal ségmén disebut prolotid. Proglotid saliwat bisa katempo siga individu mandiri sabab boga kalengkepan organ sakumaha organismeu biasana. Ku kituna sistem ségméntasi di céstoda dingaranan ségméntasi strobilasi. Di bagéan anterior aya skoleks (hulu) anu dilengkepan ku pangait (rostelum) jeung alat penghisap (sucker). Cacing pita sipatna hérmaprodit.^[4]

Proglotid nu geus leuwih kolot biasana aya di pangtukangna jauh ti hulu. Cara daharna ngaliwatan nyokot ka inang ku cara absorbsi ngaliwatan sakabéh awakna.^[4]

Rujukan

1. ↑ Untara, Wahyu. 2014. Kamus Sains. Yogyakarta: IndonesiaTera
2. ↑ ^{a b c d e f g} Aryulina, Dian. 2006. Biologi SMA dan MA untuk Kelas X. Jakarta: Penerbit Erlangga
3. ↑ ^{a b c} Firmansyah, Rikky. 2007. Mudah dan Aktif Belajar Biologi. Bandung:PT. Setia Purna Inves
4. ↑ ^{a b} Subadri. 2009. Biologi 1 Untuk SMA X. Jakarta: CV. Usaha Makmur

Los platelmints son un embrancament de vèrmes plats que nombrosas espècias son des parasits. Aquel embrancament amassa principalament des vèrmes que son d'animals alongats sens apendici.

Classificacion

La classificacion dels platelmints es variabla segon los autors.

Aquel grop se compausa d'aperaquí 20000 espècias e comporta quatre classas que correspondon a d'adaptacions a un mitan precís, aquestas son :

• los Rhabditophora (ancianament « Turbellaria ») coma la planària ;
• los monogèns que son de parasits d'organismes aquatics ;
• los trematòdes (dovas, digèns) que son de parasits coma l'endèrva ;
• los cestodes coma lo vèrme solitari o tenia, ont los nombroses cestodes que pòdon infectar los animals coma los aucèls que los pòdon transportqr d'un continent a l'autre.

Pljosnati crvi (latinski Platyhelminthes; grč. πλατύ platy = ravno, pljosnato + ἕλμινς, ἑλμινθ-helminth- = crv)^[1] su koljeno relativno jednostavnih bilateralnih, nesegmentiranih organizama, beskičmenjaka, mehkog tijela. Za razliku od ostalih dvosimetrijskih organizama, oni nemaju celom (koji nemaju sekundarnu tjelesnu šupljinu) i nemaju specijaliziran krvotok i respiratorne organe, što ih ograničava na složene oblike koji omogućuju kisiku i hranjivim tvarima prolazak kroz njihova tijela putem difuzije. Digestivna šupljina ima samo jedan otvor i za gutanje (unos hranjivih sastojaka) i za uklanjanje neprobavljenog otpada; posljedica toga je da se hrana ne može kontinuirano prerađivati.

U tradicionalnim medicinskim tekstovima Platyhelminthes se dijele na Turbellaria, koje su uglavnom neparazitske životinje poput planarija i tri potpuno parazitske skupine: Cestoda, Trematoda i Monogenea; međutim, budući da je za turbelarije od tada dokazano da nisu monofiletke, ova je klasifikacija zastarjela. Slobodno živući crvi uglavnom su grabežljivci i žive u vodi ili u hladu vlažnih kopnenih sredina, poput gomila listova. Cestode (trakavice) i trematode imaju složene životne cikluse, sa zrelim fazama koje žive kao paraziti u probavnom traktu riba ili kopnenih kičmenjaka, i međufaznim stadijima koji infestiraju sekundarne domaćine. Jaja trematoda izlučuju se iz njihovih glavnih domaćina, dok odrasle cestode stvaraju ogroman broj hermafroditnih, segmenata proglotida, koji se odvajaju kada sazriju, izlučuju se, a zatim ispuštaju jaja. Za razliku od ostalih parazitskih skupina, Monogenea su vanjski paraziti koji infestiraju vodene životinje, a njihove se larve preobražavaju u odrasle oblike, nakon pripajanja za pogodnog domaćina. Acoelomorpha, kao bazni bilateralni organizmi- bliže su izvornim bilaterijama nego bilo kojim drugim modernim skupinama. Preostale Platyhelminthes tvore monofiletsku grupu, koja sadrži sve (i samo) potomke zajedničkog pretka koji je i sam član grupe. Ponovno definirani Platyhelminthes dio je grupe Lophotrochozoa, jedne od tri glavne skupine složenijih bilateralija. Te su analize zaključile da se redefinirana Platyhelminthes, izuzev Acoelomorpha, sastoje od dvije monofiletne podskupine, Catenulida i [Rhabditophora], s tim da Cestoda, Trematoda i Monogenea formiraju monofileskuu podskupinu unutar jedne grane Rhabditophora. Stoga se tradicijskaa podgrupa "Turbellaria" sada smatra parafiletskom, jer isključuje potpuno parazitske grupe, iako su porijeklom iz jedne skupine "praturbelarija".

Dvije planarijske vrste uspješno se koriste na Filipinima, Indoneziji, Havajima, Novoj Gvineji i Guamu za biološku kontrolu populacija uvedenog divovskog afričkog puža Achatina fulica, koji je istjerao domaće puževe. Međutim, same ove plarijani predstavljaju ozbiljnu prijetnju urođenim puževima i ne bi ih trebalo koristiti za biološku kontrolu. U sjeverozapadnoj Evropi postoji zabrinutost zbog širenja novozelandskog planarija Arthurdendyus triangulatus koja je predator kišne gliste.

Građa

Nemaju celom - unutrašnju duplju (prostor između crijeva i tjelesnog zida). Prostor između organa ispunjen je vezivnim tkivom paramhimom.

Nervni sistem sastoji se od para nervnih ćelija-ganglija. Čulni organi su sitni čulni čvorovi- tanktilni papile. To su razne osjećajne niti i ocele proste očne mrlje. Prisutni su kod odraslih neparazitskih oblika. Aparat za varenje djelimično imaju acelomati. Odsutni su kod parazitskih pantljičara. Sastoji se od usta smještenih sa donje strane tijela, ždrijela i zatvorenih crijeva. Ćelije crijeva fagocitarne su i snabdjevene trepljama.

Razlike između Cnidaria, Ctenophora i Plathethelminthes

Razmnožavanje

Svaka jedinka ima muške i ženske polne ćelije. Nisu sposobne za samooplodnju. Prednost je ta što mužjak ne mora tražiti ženku. Odgovara svaki partner. Mogu razmjeniti spermu i tako oploditi jajnu ćeliju druge jedinke. Oplodnja se vrši u unutrašnjosti jedinke pomoću kopulatornog organa.

Podjela

Pseudobiceros bedfordi

Bočni pogled na pljosnatog crva

Pljosnati crvi dijele se u tri klase:

1. Turbellaria
2. Trematoda
3. Cestoidea

Planarije

Ovo su veoma raširene životinje, koje žive u moru, slatkoj vodi i vlažnoj zemlji. To su

1. Mesožderi
2. Komensali manje su vezani za druge životinje nego u simbiozi
3. Vanjski paraziti

Tijelo im je prekriveno epidermom, na kome su talasaste dlačice treplje. Služe za kretanje.

Najmanji pljosnati crvi su iz grupe acela. Nemaju crijevnu duplju. Dužine su 1 – 4 mm. Ovo su morske životinje. U njihovim tkivima nekad žive u simbiozi zelene alge kao kod Convoluta. Na morskom dnu stvara zeleni tepih. Najveći broj je iz porodice triklada. Žive u hladnim i umjereno toplim morima, slatkoj vodii u vlažnoj zemlji. Među slatkovodnim su Planarije. Žive ispod kamenja i u mulju, a suhozemni oblici žive u vlažnoj zemlji tropskih šuma. Dostižu dužinu do 60 cm. Grupa polikladida živi na stjenovitom priobalnom području. To su trepljasti crvi diskoidalnog oblika. Tropske vrste su živo obojene. Aktivni su lovci koji žive od malih morskih životinja. Jedna vrsta živi na ostrigama. Gnatostomulide najprimitivnije su vrste koje imaju aparat za žvakanje. Veličina im je 1-2 mm. Žive u pijesku i u mulju morskog dna.

Metilji – Trematoda

Svi su paraziti. Njihova fiziologija i tjelesna građa prilagođeni su ovom načinu života. Mnogi se prićvrste sisaljkom za domaćina.

Nervni sistem i čulni organi manje su razvijeni nego kod drugih pljosnatih crva. Nose veliki broj jaja kao pantljičara. Imaju visokorazvijen sistem za razmnožavanje. Mogu biti spoljašnji ili unutrašnji paraziti. Spoljašnji žive na ribama sisajući im krv. Unutrašnji kao metilji jetre – Fascioza hepatica žive u žučnim kanalima biljojeda. Neke vrste krvnih metilja iz roda Schistosoma kod ćovjeka izazivaju razne oblike bilharijaze. U istočnoj Aziji živi plućni metilj Paragonimus westermani. Živi u plućima čovjeka, psa, mačke i tigra. Ima ovalno i debelo tijelo dužine 8 – 16 mm. Izaziva hronični kašalj sa izbacivanjem sluzi. Do zaraze dolazi jedenjem nekuhanog mesa ili slatkovodnih kraba koje se u priobalnom području jedu žive.

Pantljičare - Castoidea

Unutrašnji paraziti. Žive u crijevima kičmenjaka. Na prednjem dijelu imaju pijavke i kuke kojim se pričvrste za zid crijeva. Tijelo im se sastoji od segmenata. Svaki segment ima muški i ženski sistem za razmnožavanje. Potpunim razvojem na zadnjem dijelu pucaju i izlaze zajedno sa izmetom. Domaćini su im ribe, psi, vukovi ili šakali. Diphyllbotrium u odraslom stepenu žive u pticama (gnjurci i labudi) koji se hrane ribama. Zajedno sa izmetom jajašca dospijevaju u vodu. Izlegu se larve koje dospijevaju u planktonske račiće. Kad ih pojede riba larve se mijenjaju u pleurocerboid koji ima bijel, pljosnat i trakast oblik. Zauzima velik dio tijela ribe koja otiče i lahak je plijen ribama. U tijelu ptica prelazi u oblik odrasle pantljičare. Ovaj ciklus ne može se skratiti, jer pantljičara mora proći sve oblike razvoja određenim redom. Poznate pantljičare su iz roda toenia:

• Svinjska toneina solium dužine 3-10 m
• Goveđa toneina saginata dužine do 10 m

Na glavi imaju četiri jake pijavke kojim se pričvrste za crijevo čovjeka. Prelazni oblici se razvijaju u svinjama i govedima. Do čovjeka dolaze slabo kuhanim mesom.

Nemertina

Ovu grupu čini oko 600 vrsta. Tijelo im je cilindrično, često spljošteno i izduženo. Njena dužina je od nekoliko milimetara do nekoliko metara. Poznati su kao riličasti crvi zbog prednjeg dijela na kome je duga mišična cijev - rilica. Ona je nekad duža od crva. Retraktornim mišićem pričvšćena je za zid tečnošću ispunjene duplje. Smještene iznad crijeva. Kontrakcijama mišičnog tkiva izbacuje rilicu van, retraktor je vraća. Ona nekad ima otrovnu žaoku. Služi za hvatanje plijena koji ponekad obavije oko sebe i parališe otrovom. Hrane se uglavnom člankovitim (prstenastim) glistama, sitnim beskičmenjacima, nekad i ribom.

Prve su životinje sa sistemom za varenje. Posjeduju usta i analnim otvorom. Žive uglavnom u moru, krijući se u pijesku i pod kamenjem. Ima nekoliko slatkovodnih vrsta i kopnenih koji žive u tropskim šumama.

Klasifikacija i evolucijski odnosi

Odnosi koljena Platyhelminthes prema drugim Bilateria

Acoelomorpha

Deuterostomia

Ecdysozoa

Gnathifera

Gastrotricha

Platyhelminthes

Mollusca

Annelida

Unutrašnji odnosi Platyhelminthes su prikazani dolje. Njihovo filogenetsko stablo nije u potpunosti riješeno.^[4][5]

Catenulida

Haplopharyngida

Macrostomida

Prorhynchida

Polycladida

Gnosonesimida

Kalyptorhynchia

Dalytyphloplanida

Proseriata

Prolecithophora

Fecampiida

Tricladida (planarians)

Bothrioplanida (freshwater)

Neodermata (flukes, tapeworms)

Također pogledajte

• Prstenaste gliste

Reference

Жалпак курттар.

Жалпак курттар (лат. Platyhelmintes) – жөнөкөй түзүлүштүү курттар тиби. Денеси кош симметриялуу, узун, жалпак. Узундугу 0,2 ммден 18 мге чейин жетет. Эркин жашоочуларынын денеси кирпикчелүү эпителий менен, мителериники ядросуз катмар (тегумент) менен капталган. Мителеринин соргучтары бар. Жалпак курттар алгачкы ооздуу, алардын дене көңдөйү жок (органынын ортосу паренхима менен толгон), үч түйүлдүк жалбыракчалардан – экто-, энто- жана мезодермадан өөрчүйт жана кан тамыр, дем алуу органдары жок. Жалпак курттардын ичинде киши жана жаныбарларга коркунучтуу мителер да бар. Алар морфологиялык-физиологиялык өзгөчөлүктөрүнө жараша 3 класска (кирпикчелүүлөр, соргуч курттар жана тасма курттар) бөлүнөт. 12 500гө жакын түрү белгилүү. Деңизде, тузсуз сууда жана кургакта жашап, дээрлик көбү мителер.

Колдонулган адабияттар

• “Кыргызстан”. Улуттук энциклопедия: 1-том. Башкы ред. Асанов Ү. А., Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2006. ISBN 9967—14— 046—1

Метил (Fascioloides magna), изолиран од орган на диво животно.

Копулација кај планарии.

Сплесканите црви, односно типот Platyhelminthes се најниско градени билатерално симетрични ткивни животни, со слободен или паразитски начин на живеење. Основен белег за нив, по кој и го добиле името, е дорзо-вентралното сплескано тело. Инаку, основната форма на телото е вретеновидна, листовидна или лентовидна, додека големината варира од 1 mm до 10 m во должина. Карактеристично е отсуството на телесна празнина, за сметка на што просторот меѓу органите е исполнет со паренхимско ткиво. Кај слободните форми, телото е покриено со трепчест епител, а кај паразитските со кутикула. Под епителот е расположен мускулниот слој од кружни и надолжни мускулни влакна (кожно-мускулен слој). Денес се познати околу 15.000 видови на сплескани црви.

Сплесканите црви се делат на следниве класи:

класа Тении (Cestoda)

класа Метили (Trematoda)

класа Еднороди (Monogenea)

класа Трепчести црви (Turbellaria)

Општа градба на внатрешноста на телото

Како што е претходно наведено, во сплесканото тело на овие животни отсуствува телесна празнина (целом), а наместо неа целата внатрешност е исполнета со паренхим. Сите органи се наоѓаат во овој паренхим. Тие се:

• Дигестивниот систем е од типот на гастроваскуларна празнина. Затоа, устата служи и за ингестија на храната, но и за дефекација на несварените остатоци од истата. Тениите, бидејќи се строги ендопаразити, немаат систем за варење на храната, а готовата храна од телото-домаќин ја земаат по пат на ендоосмоза низ целата телесна површина.

• Респираторен систем отсуствува, а кислородот го примаат преку дифузија низ телесната површина. Исто така, голема улога во респирацијата има гастроваскуларната празнина која се разгранува речиси насекаде низ телото, така што го транспортира кислородот до секоја клетка.

• Циркулаторен систем отсуствува, а неговата улога ја презема повторно гастроваскуларната празнина.

• Екскреторниот систем (кој кај некои примитивни видови отсуствува) е претставен со нефридии. Тоа се најпримитивни цевчести органи за екскреција, составени од еден или повеќе основни канали, кои од едната страна комуницираат со надворешноста преку екскреторна пора, а од другата се разгрануваат на поситни цевчиња, кои навлегуваат длабоко во паренхимот и завршуваат со ѕвездеста клетка, чии што трепки ги буткаат течните екскрети во каналниот систем.

• Нервниот систем е од врвчест тип, и е составен од една т.н. мозочна ганглија и аксони кои продолжуваат од неа. Непаразитските (слободни) сплескани црви имаат просто градени сетилни органи, додека кај паразитските се сосема слабо развиени, или, пак, воопшто ги нема.

• Репродуктивниот систем е просто граден кај слободните и релативно сложено кај паразитските сплескани црви. Меѓутоа, сите се хермафродити. Машкиот репродуктивен систем поседува еден или повеќе пара семеници, расфрлени во паренхимот, од кои поаѓаат семеводи. На крај, најчесто има еден семевод што завршува со копулаторен орган. Женскиот репродуктивен систем е со посложена градба. Покрај гонади и нивни одводи, има и жолточници и лушпести жлезди. Размножувањето на сплесканите црви е полово, а оплодувањето внатрешно. Кај планариите од копнените води и попримитивните метили развитокот е директен, додека кај останатите е со метаморфоза.

Наводи

Яҫы селәүсендәр тибы(лат. Plathelminthes, әйки Platyhelminthes, рус. Плоские черви, бор. грек. πλατύς — киң, һәм ἕλμινθος) — сөсө һәм диңгеҙ һыуында йәшәй, бик күптәре кешенең һәм хайуандарҙың эсәк буйҙарыда паразитлыҡ итеп бик күп зарар килтерә торған, ябай төҙөлөштәге ялпаҡ селәүсендәр^[1].

Яҫы селәүсендәр тибына өс ҡатлы, ике яҡлы симметриялы хайуандар керәләр. Уларҙың тән стенкаһы өс ҡатлау: экто-, энто- һәм мезодерма күҙәнәктәренән барлыкка килгән.

Хәҙерге ваҡытта яҫы селәүсендәрҙең 12,5 мең төрө билдәле. Улар бер нисә класка берләшкән: Керпексәле (төклө) селәүсендәр, Имгес селәүсендәр, йәки Трематодалар һәм Таҫма селәүсендәр.

Һуңғы ике класс эволюция процессында паразит йәшәү рәүешенә күскән һәм, төзөлөшөндәге үҙенсәлектәр менән, ирекле йәшәүсе төклө селәүсендәрҙән шаҡтай айырылып тора. Улар, бигерәк тә таҫма селәүсендәр, хужа организмынан ситтә йәшәргә мөмкинлек биреүсе күп кенә ағзаларын һәм системаларын юғалтҡандар.

Яҫы селәүсендәрҙең тәне өс ҡатлы. Ул эпителий менән (ирекле йәшәүселәрҙең — төклө эпителий) ҡапланған тире-мускул ҡапсыҡтан тора, эпителий аҫтында мускул ҡатлау урынлаша; тән ҡыуышлығы юҡ.

Иҫкәрмәләр

Әҙәбиәт

• В. Н. Беклемишев и Е. Н. Павловский (1937) «Тип Plathelminthes.» в кн. Руководство по зоологии. Т. 1. — М.—Л.: Гос. изд-во биол. и мед. лит. — С. 385—555.

চেপেটা কৃমি

চেপেটা কৃমি (ইংৰাজী: Flatworm; (বৈজ্ঞানিক নাম: Platyhelminthes)) শব্দটো গ্ৰীক শব্দ Platys অৰ্থাৎ Flat বা চেপেটা আৰু Helminths অৰ্থাৎ Worm বা কৃমি বা কীটৰ পৰা আহৰণ কৰা হৈছে। ই হৈছে অমেৰুদণ্ডী প্ৰাণীৰ এটা পৰ্ব।

সাধাৰণ বৈশিষ্ট্য

• ইয়াৰ দেহ অখণ্ডিত, দ্বিপাৰ্শ্বীয় প্ৰতিসম আৰু ওপৰে-তলে (Dorso-ventrally) চেপেটা।
• দেহটো ফিতা, পত্ৰাকাৰ বা ফলকাকাৰৰ দৰে।
• ই এবিধ ত্ৰিস্তৰ বিশিষ্ট (Triplobalstic) প্ৰাণী অৰ্থাৎ ইয়াৰ ভ্ৰূণত তিনিটা অংকুৰণ (Germinal) স্তৰ দেখিবলৈ পোৱা যায়।
• দেহ-গহ্বৰ বা চিলম (Coelom) অনুপস্থিত আৰু অভ্যন্তৰীণ অঙ্গসমূহৰ মধ্যৱৰ্তী স্থান মেছেনকাইম (Mesenchyme) নামৰ কলাৰে গঠিত।
• দেহ ছিনছিটিয়েল পৰ্দাৰ দ্বাৰা আবৃত।
• ৰেচন অঙ্গ প্ৰ'ট'নেফ্ৰিডিয়াম আৰু ইয়াত বহুতো শিখা-কোষ (Flame cell) থাকে যি ৰেচন ক্ৰিয়াত অংশগ্ৰহণ কৰে।
• অধিকাংশ প্ৰাণীৰ সম্মুখ প্ৰান্তত অৱস্থিত হুকৰ (Hook) দৰে শোষক অঙ্গ পোষকদেহৰ পৰা খাদ্য আহৰণত ব্যৱহৃত হয়।
• পৌষ্টিকতন্ত্ৰ অসম্পূৰ্ণ বা নাথাকে।
• শ্বসনতন্ত্ৰ আৰু সংবহনতন্ত্ৰ নাথাকে।
• স্নায়ুতন্ত্ৰ মূৰত পুঞ্জীকৃত হৈ থাকে।
• অযৌন আৰু যৌন পদ্ধতিত প্ৰজনন কৰে।
• জীৱনচক্ৰ এটা বা দুটা পোষকৰ দ্বাৰা সম্পূৰ্ণ হয় আৰু একাধিক পলু পৰ্যায় থাকে।^[1]

শ্ৰেণী বিভাজন

প্লেটিহেলমিনথিছ পৰ্বৰ মুঠ ৩ টা শ্ৰেণী আছে।^[2]

চেপেটা কৃমিৰ জীৱন চক্ৰ

টাৰবেলাৰিয়া (Turbellaria)

লেটিন শব্দ Turbella অৰ্থ Stirringৰ পৰা টাৰবেলাৰিয়া শব্দটো আহিছে। পাতৰ দৰে দেহত কিউটিকল নাথাকে, এপিডাৰ্মিছ (Epidermis) চিলিয়েটেড (Ciliated) আৰু ৰেব্দাইট (Rhabdite) থাকে। চোষক অঙ্গ উপস্থিত অথবা অনুপস্থিত। মুখছিদ্ৰ অঙ্কীয় দিশত উন্মুক্ত আৰু পেশীযুক্ত খাদ্যনলীৰ (Muscular pharynx) মাধ্যমত অন্ত্ৰৰ (Intestine) সৈতে সংযুক্ত। অধিকাংশই উভয় লিঙ্গী (Hermaphrodite) অৰ্থাৎ একেই প্ৰাণী দেহত পুৰুষ আৰু স্ত্ৰী দুয়োটা প্ৰজনন অঙ্গ থাকে, বহুতে অযৌন পদ্ধতিত বংশ বিস্তাৰ কৰে। শোষক (Sucker) নাথাকে। মুক্তজীৱী আৰু পলু (Larva) পৰ্যায় নাথাকে। স্থলচৰ (Terrestrial) বা জলচৰ (Aquatic), সামুদ্ৰিক বা অগভীৰ পানীত বসবাস কৰে। সাধাৰণভাৱে ইহঁত এডিৱৰ্ম (Eddyworm) নামে পৰিচিত। উদাহৰণ: Dugesia tigrina (প্লানেৰিয়া)

ট্ৰিমাট'ডা (Trematoda)

গ্ৰীক শব্দ Trema অৰ্থ Hole বা গৰ্ত বা বিবৰ বা কোটৰ আৰু Eidos অৰ্থাৎ Form বা আকাৰৰ পৰা ট্ৰিমাট'ডা শব্দটি আহিছে। নলাকাৰ বা চেপেটা পাতৰ দৰে দেহত কিউটিকলৰ স্তৰ থাকে আৰু চিলিয়া নাথাকে। মুখছিদ্ৰত বৃহৎ শোষক অঙ্গ থাকে আৰু অনেক সময়ত হুক (Hook) দেখিবলৈ পোৱা যায়। ইহঁতৰ মুখছিদ্ৰ আৰু দুই শাখাত বিভক্ত খাদ্যনালী থাকে কিন্তু পায়ু (Anus) নাথাকে। একাধিক পলু (Larva) পৰ্যায় থাকে। সকলো পৰজীবী (বহিঃ অথবা অন্তঃ) আৰু জীবনচক্ৰ সম্পন্ন কৰোতে পৰ্যায়ক্ৰমে মেৰুদণ্ডী আৰু অমেৰুদণ্ডী পোষকদেহত অৱস্থান কৰে। অধিকাংশই উভয় লিঙ্গী (Monoecious) প্ৰাণী। সাধাৰণভাৱে ফ্লুক (Fluke) নামে পৰিচিত। উদাহৰণ: Fasciola hepatica (যকৃৎ কৃমি)

ছিষ্ট'ডা (Cestoda)

গ্ৰীক শব্দ Kestos অৰ্থ Girdle বা কটিবন্ধ আৰু Eidos অৰ্থ Form বা আকাৰৰ পৰা ছিষ্ট'ডা শব্দটো আহিছে। ইয়াৰ দেহ দীৰ্ঘ আৰু চেপেটা ফিটাৰ দৰে। দেহত কিউটিকলৰ স্তৰ থাকে। চিলিয়া নাথাকে আৰু ৮০০-৯০০টা প্ৰ'গ্ল'টিড (Proglottid) নামক খণ্ডাংশৰ দ্বাৰা গঠিত। প্ৰতিটো খণ্ডাংশত এক বা দুই পুৰুষ অথবা স্ত্ৰী প্ৰজনন অঙ্গৰ গোট থাকে। দেহৰ অগ্ৰ প্ৰান্তত শোষক অঙ্গ (Sucker) আৰু বেকা হুক (Hook) বিশিষ্ট স্ক'লেক্স (Scolex) থাকে। মুখছিদ্ৰ আৰু খাদ্যনালী নাথাকে। সংবেদী অঙ্গ (Sense organ) নাথাকে। একাধিক পলুৰ (Larva) পৰ্যায় থাকে। সকলো অন্তঃপৰজীবী আৰু জীবনচক্ৰ সম্পন্ন কৰোতে এক বা একাধিক পোষকদেহত অৱস্থান কৰে। সাধাৰণভাবে ইহঁত টেপৱৰ্ম (Tapeworm) নামে পৰিচিত। উদাহৰণ: Taenia solium (ফিটা কৃমি)

তথ্য সংগ্ৰহ

தட்டைப் புழுக்கள் (Flat worms) முதுகு-வயிற்றுப்புறமாகத் தட்டையாக்கப்பட்ட உடலைக் கொண்ட கணம் (Phylum) Platyhelminthes ஐச் சேர்ந்த புழு உடலமைப்பை உடைய விலங்குகளாகும். இவற்றில் சுயாதீன வாழிகளும், ஒட்டுண்ணிகளும் உண்டு. Planaria உதாரண அங்கியாகக் கற்கப்படும் ஒரு சுயாதீன வாழி அங்கத்தவராகும். ஈரற் தட்டையன், நாடாப் புழு என்பன மனிதனைத் தொற்றுகின்ற முக்கிய ஒட்டுண்ணிகளாகும். இவற்றில் சுவாசத் தொகுதியோ, சுற்றோட்டத் தொகுதியோ இல்லாததால் உடல் மேற்பரப்பினூடான வாயுப் பரவல் வீதத்தை அதிகரிக்க அதிக மேற்பரப்புக்கேற்றவாறாகத் தட்டையான உடலைக் கொண்டுள்ளன. இவற்றில் பிரதானமாக 4 வகுப்புக்கள் உள்ளன. அவை டர்பெல்லேரியா(Turbelleria), ட்ரேமடோடா(Trematoda), செஸ்டோடா(Cestoda), மோனோஜீனியா(Monogenea) , என்பவையாகும். இவற்றில் டர்பலேரியாவைத் தவிர ஏனைய மூன்று வகுப்புக்களைச் சார்ந்த அங்கிகள் அனைத்தும் ஒட்டுண்ணிகளாகும். இவற்றின் உடலமைப்பு ஏனைய முப்படை விலங்குகளைக் காட்டிலும் எளியதாகக் காணப்பட்டாலும், இவை ஒப்பீட்டளவில் அண்மையில் கூர்ப்படைந்த விலங்குக் கணமாகும். சுயாதீன வாழிகள் நன்னீரிலும், ஈரப்பதனான மண்ணிலும் வாழ்கின்றன. சுயாதீன வாழிகள் பொதுவாக ஊனுண்ணிகளாக உள்ளன. உதாரணமான Bipalium எனும் டர்பலேரியா வகுப்பைச் சார்ந்த தட்டைப் புழு மண் புழுவைப் பிடித்து உண்ணக்கூடியதாகும்.

இயல்புகள்

• முப்படையுடையவை, இருபக்கச் சமச்சீரானவை.
• உடற்குழி காணப்படுவதில்லை. திண்ம உடலைக் கொண்டவை.
• சுயாதீன வாழிகளில் தலை உண்டு. ஒட்டுண்ணிகளில் தலை இல்லை.
• மெய்யான அனுபாத்துத் துண்டுபடல் அற்ற உடல். சில Cestodaக்களில் போலித் துண்டுபடல் காணப்படும்.
• மேற்றோலினூடாக பரவல் முறையில் சுவாசம் நடைபெறும்.
• சுற்றோட்டத் தொகுதி காணப்படாது.
• எவ்வித வன்கூட்டுக் கட்டமைப்புக்களும் காணப்படாது.
• கழிவகற்றல் சுவாலைக் கலங்கள் (Flame cells) மூலம் நிகழும். இச்சுவாலைக் கலத்தில் முதலுரு வெளிநீட்டங்கள் உள்ளன. இவற்றால் கலத்திடைப் பாய்பொருளில் உள்ள அனுசேபக் கழிவுகளும், நீரும் அகத்துற்ஞ்சப்பட்டுப் பிசிரடிப்பினால் கழிவகற்றல் கானுக்குள் சேர்க்கப்பட்டு வெளியேற்றப்படும்.
• மெய்யான உணவுக்கால்வாய் இருந்தாலும், அது முழுமையற்றதாகவே உள்ளது. அதாவது வாய் காணப்பட்டாலும் குதம் இருப்பதில்லை. சில ஒட்டுண்ணிகளில் உணவுக்கால்வாய் இழக்கப்பட்டிருக்கும்.
• சிலவற்றின் மேற்றோலில் (Epidermis) பிசிர்கள் உண்டு. சிலவற்றில் மேற்றோலைச் சூழ புறத்தோல் (Cuticle) காணப்படும்.
• நரம்புத் தொகுதி: தலைப்பகுதியில் உள்ள மூளைய நரம்புத் திரட்டுக்களாலும், அதிலிருந்து எழும் சோடியான திண்ம நரம்பு நாண்களாலும் நரம்புத் தொகுதி ஆக்கப்பட்டுள்ளது. சிலவற்றில் ஏணியுருவான நரம்புத் தொகுதி காணப்படுகின்றது.
• இலிங்க மற்றும் இலிங்கமில் முறை இனப்பெருக்கம் நிகழும். அனேகமானவை ஈரிலிங்கத்துக்குரியவை. அகக்கருக்கட்டல் நிகழ்ந்து முட்டைகள் விடுவிக்கப்படும். சுயாதீன வாழிகளில் குடம்பிப் பருவம் இருப்பதில்லை. எனினும் அனேகமான ஒட்டுண்ணிகளில் பல்வேறு வகையான குடம்பிப் பருவங்கள் உள்ளன. இலிங்க இனப்பெருக்கத்துக்காக இவற்றில் சனனிகள், சனனிக் கான்கள், துணையான அங்கங்கள் என்பன உண்டு. சிலவற்றில் புத்துயிர்ப்பு (Regeneration) மூலம் இலிங்கமில் இனப்பெருக்கம் நடைபெறும்.

பாகுபாட்டியல்

மரபியல் பாகுபாட்டின் படி தட்டைப்புழுக்கள் டர்பலேரியா (Turbelleria), டிரெமட்டோடா (Tremetoda), செஸ்டோடா (Cestoda), மொனோஜீனியா (Monogenea) என நான்கு வகுப்புக்களாகப் பிரிக்கப்பட்டுள்ளன. எனினும் தற்போதைய ஆய்வுகளின் படி டர்பலேரியாக்களின் பாகுபாடு செயற்கையானது எனக் கண்டறியப்பட்டுள்ளது. அத்துடன் Tremetoda, Cestoda, Monogenea என்ற மூன்று வகுப்புக்களும் மிக நெருங்கிய கூர்ப்புத் தொடர்பைக் கொண்டிருப்பதால் அவற்றை ஒரே வகுப்பெனப் பாகுபடுத்த முடியுமெனவும் கண்டறியப்பட்டுள்ளது. எனினும் இங்கு அனேகமான நூல்களில் பயன்படுத்தப்படும் மரபியல் பாகுபாட்டு முறையே இங்கும் விபரிக்கப்பட்டுள்ளது.

வகுப்பு டர்பலேரியா

டர்பேலிரியா வகுப்பைச் சேர்ந்த ஒரு தட்டைப் புழு Pseudoceros dimidiatus

Bipalium தட்டைப் புழு

இவற்றில் அனேகமானவை ஊனுண்ணிகளாகவோ அல்லது பிணந்தின்னிகளாகவோ உள்ளன. 4500 இனங்கள் வரை அறியப்பட்டுள்ளன. இவற்றின் நீளம் 1-600 mm வரை காணப்படலாம். டர்பலேரியாக்களில் புறத்தோல் இருப்பதில்லை. உடலின் கீழ்ப்புறத்தில் பிசிர்கள் பல காணப்படும். பிசிர்கள் மற்றும் தசைகளின் உதவியால் இடம்பெயரும். இவற்றின் வயிற்றுப் புறத்தில் வெளித்தள்ளப்படக் கூடிய தொண்டை காணப்படும். இத்தொண்டையின் உறிஞ்சல் மூலம் உணவு உள்ளடெக்கப்படும். உறிஞ்சப்பட்ட உணவு முழுமையற்ற, கிளைகொண்ட உணவுக் கால்வாய்க்குள் கடத்தப்படும். இவற்றின் தலையில் இரண்டு அல்லது அதற்கு மேற்பட்ட கட்புள்ளிகள் (eyespots) உள்ளன. சிலவற்றில் சிலைச்சிறைப்பைகளும் (statocyst) உள்ளன. டர்பலேரியாக்கள் ஈரிலிங்கமானவை. அவற்றில் அகக்கருக்கட்டலே நடைபெறும். அத்துடன் அனேகமானவை நேரடி விருத்தியைக் காண்பிக்கின்றன. அதாவது அவற்றின் வாழ்க்கை வட்டத்தில் குடம்பிப் பருவங்கள் இருப்பதில்லை. டர்பலேரியாக்கள் இலிங்கமில் முறைகளிலும் இனம்பெருகுகின்றன. உதாரணமாக Planaria (பிளனேரியா) புழு இரண்டாக வெட்டப்படின் ஒவ்வொரு துண்டும் இரு அங்கிகளாகப் புத்துயிர்க்கும் (regeneration) ஆற்றலைக் கொண்டுள்ளன.

வகுப்பு டிரெமெட்டோடா (Tremetoda)

Metagonimus புழுவின் வாழ்க்கை வட்டம்

இவ்வகுப்பைச் சார்ந்த இனங்கள் அனைத்தும் ஒட்டுண்ணிகளாகும். இவற்றில் வாய்ப்புற மற்றும் வயிற்றுப்புற உறிஞ்சிகளும் காணப்படும். இவை அக மற்றும் புற ஒட்டுண்ணிகளாக உள்ளன. இவற்றில் மனிதனைத் தாக்கக்கூடிய ஈரற் தட்டையன் (Fasciola hepatica) புழுவும் அடங்கும். ^[2]இது ஈரலில் வளர்ந்து ஈரல் அழற்சியை உண்டாக்கக்கூடியது. இவற்றின் நிறையுடலி உடலில் விருந்தி வழங்கியின் இழையத்துடன் ஒட்டிக்கொள்வதற்காகத் தோலில் முட்கள் உள்ளன. டிரெமெட்டோடாக்களின் உணவுக் கால்வாய் ஒடுக்கப்பட்டது. நிறையுடலியில் கட்புள்ளிகள் இருப்பதில்லை. தலையாக்கம் தெளிவற்றது. இவை சிக்கலான வாழ்க்கை வட்டத்தைக் காட்டுகின்றன. மிராசிடியம், ரீடியா, செர்க்கேரியா போன்ற குடம்பிப் பருவங்களூடாக மனிதனிலிருந்து நத்தைக்கும், நத்தையிலிருந்து மீன்களுக்கும், மீன்களூடாக மனிதனுக்கும் தொற்றக்கூடியது. நிறையுடலிகளின் நீளம் 0.2-6 mm வரை காணப்படலாம். நிறையுடலியாக வாழும் போது 10000 தொடக்கம் 100000 வரையான முட்டைகளை உருவாக்கக் கூடியது.

வகுப்பு செஸ்டோடா

நாடாப் புழுவின் வாழ்க்கை வட்டம்.

இவற்றின் நீளமான தட்டையான உடலமைப்பு காரணமாக இவை பொதுவாக நாடாப் புழுக்கள் என அழைக்கப்படுகின்றன. தலையாக்கம் தெளிவற்றது. தலைக்குப் பதிலாக கீடகச் சென்னி (scolex) எனும் உணவூட்டல் கட்டமைப்பு காணப்படும். கீடகச் சென்னியில் உணவூட்டலுக்காகவும், விருந்தி வழங்கியின் இழையத்தினோடு ஒட்டிக்கொள்வதற்காகவும் உறிஞ்சிகளும், கொழுக்கிகளும் காணப்படும். இவற்றில் உணவுக்கால்வாய் இருப்பதில்லை. போசணைப் பொருட்கள் உறிஞ்சியின் கீழுள்ள தோலினூடாக உறிஞ்சப்படுகின்றன. கீடகச் சென்னின்யின் கீழுள்ள கழுத்துப் பாகத்திலிருந்து விருத்தியுடன் மூட்டுத் துண்டங்கள் தொடர்ச்சியாக உருவாக்கப்படுகின்றன. எனினும் இவை ஒரே வயதைக் கொண்டிராமையால் இவை உண்மையான அனுபாத்துத் துண்டங்கள் அல்ல. நாடாப் புழுக்களின் நீளம் பொதுவாக நன்கு வளர்ச்சியடைந்தவற்றில் 4 மீற்றர்களாக இருந்தாலும், சிலவற்றில் 20 மீற்றர்களை எட்டலாம். ஒரு விருத்தியுடன் மூட்டுத் துண்டத்தில் (proglottid) ஆண் மற்றும் பெண் இனப்பெருக்கத் தொகுதிகள் உண்டு. கருக்கட்டலின் பின்னர் முட்டைகள் முதிர்ச்சியடைந்து முடியும் போது விருத்தியுடன் மூட்டுத் துண்டம் உடலிலிருந்து விடுபட்டு மலத்துடன் வெளியேற்றப்படும். இம்முட்டைகளிலிருந்து குடம்பிகள் வெளியேறும். பின்னர் மாடு, பன்றி போன்ற இடை நிலை விருந்து வழங்கிகளினூடாக மீண்டும் மனிதனைத் தொற்றும். சீரான மலசலகூட வசதிகளைப் பேணுவதாலும், நன்றாக அவிக்கப்பட்ட இறைச்சியையே உண்பதாலும் இத்தொற்றைத் தவிர்க்கலாம். இப்புழுக்களில் நிறையுடலி நிலையில் புலனங்கங்கள் இருப்பதில்லை.

மேற்கோள்கள்

The flatworms, flat worms, Platyhelminthes, or platyhelminths (from the Greek πλατύ, platy, meaning "flat" and ἕλμινς (root: ἑλμινθ-), helminth-, meaning "worm")^[4] are a phylum of relatively simple bilaterian, unsegmented, soft-bodied invertebrates. Unlike other bilaterians, they are acoelomates (having no body cavity), and have no specialized circulatory and respiratory organs, which restricts them to having flattened shapes that allow oxygen and nutrients to pass through their bodies by diffusion. The digestive cavity has only one opening for both ingestion (intake of nutrients) and egestion (removal of undigested wastes); as a result, the food cannot be processed continuously.

In traditional medicinal texts, Platyhelminthes are divided into Turbellaria, which are mostly non-parasitic animals such as planarians, and three entirely parasitic groups: Cestoda, Trematoda and Monogenea; however, since the turbellarians have since been proven not to be monophyletic, this classification is now deprecated. Free-living flatworms are mostly predators, and live in water or in shaded, humid terrestrial environments, such as leaf litter. Cestodes (tapeworms) and trematodes (flukes) have complex life-cycles, with mature stages that live as parasites in the digestive systems of fish or land vertebrates, and intermediate stages that infest secondary hosts. The eggs of trematodes are excreted from their main hosts, whereas adult cestodes generate vast numbers of hermaphroditic, segment-like proglottids that detach when mature, are excreted, and then release eggs. Unlike the other parasitic groups, the monogeneans are external parasites infesting aquatic animals, and their larvae metamorphose into the adult form after attaching to a suitable host.

Because they do not have internal body cavities, Platyhelminthes were regarded as a primitive stage in the evolution of bilaterians (animals with bilateral symmetry and hence with distinct front and rear ends). However, analyses since the mid-1980s have separated out one subgroup, the Acoelomorpha, as basal bilaterians – closer to the original bilaterians than to any other modern groups. The remaining Platyhelminthes form a monophyletic group, one that contains all and only descendants of a common ancestor that is itself a member of the group. The redefined Platyhelminthes is part of the Lophotrochozoa, one of the three main groups of more complex bilaterians. These analyses had concluded the redefined Platyhelminthes, excluding Acoelomorpha, consists of two monophyletic subgroups, Catenulida and Rhabditophora, with Cestoda, Trematoda and Monogenea forming a monophyletic subgroup within one branch of the Rhabditophora. Hence, the traditional platyhelminth subgroup "Turbellaria" is now regarded as paraphyletic, since it excludes the wholly parasitic groups, although these are descended from one group of "turbellarians".

Two planarian species have been used successfully in the Philippines, Indonesia, Hawaii, New Guinea, and Guam to control populations of the imported giant African snail Achatina fulica, which was displacing native snails. However, these planarians are themselves a serious threat to native snails and should not be used for biological control. In northwest Europe, there are concerns about the spread of the New Zealand planarian Arthurdendyus triangulatus, which preys on earthworms.

Description

Various parasitic flatworms from Haeckel's Kunstformen der Natur (1904)

Distinguishing features

Platyhelminthes are bilaterally symmetrical animals: their left and right sides are mirror images of each other; this also implies they have distinct top and bottom surfaces and distinct head and tail ends. Like other bilaterians, they have three main cell layers (endoderm, mesoderm, and ectoderm),^[5] while the radially symmetrical cnidarians and ctenophores (comb jellies) have only two cell layers.^[6] Beyond that, they are "defined more by what they do not have than by any particular series of specializations."^[7] Unlike most other bilaterians, Platyhelminthes have no internal body cavity, so are described as acoelomates. Although the absence of a coelom also occurs in other bilaterians: gnathostomulids, gastrotrichs, xenacoelomorphs, cycliophorans, entoproctans and the parastic mesozoans.^{[8][9][10][11][12][13][14]} They also lack specialized circulatory and respiratory organs, both of these facts are defining features when classifying a flatworm's anatomy.^[5][15] Their bodies are soft and unsegmented.^[16]

Features common to all subgroups

The lack of circulatory and respiratory organs limits platyhelminths to sizes and shapes that enable oxygen to reach and carbon dioxide to leave all parts of their bodies by simple diffusion. Hence, many are microscopic, and the large species have flat ribbon-like or leaf-like shapes. Because there is no circulatory system which can transport nutrients around, the guts of large species have many branches, allowing the nutrients to diffuse to all parts of the body.^[7] Respiration through the whole surface of the body makes them vulnerable to fluid loss, and restricts them to environments where dehydration is unlikely: sea and freshwater, moist terrestrial environments such as leaf litter or between grains of soil, and as parasites within other animals.^[5]

The space between the skin and gut is filled with mesenchyme, also known as parenchyma, a connective tissue made of cells and reinforced by collagen fibers that act as a type of skeleton, providing attachment points for muscles. The mesenchyme contains all the internal organs and allows the passage of oxygen, nutrients and waste products. It consists of two main types of cell: fixed cells, some of which have fluid-filled vacuoles; and stem cells, which can transform into any other type of cell, and are used in regenerating tissues after injury or asexual reproduction.^[5]

Most platyhelminths have no anus and regurgitate undigested material through the mouth. The genus Paracatenula, tiny flatworms living in symbiosis with bacteria, is even missing a mouth and a gut.^[18] However, some long species have an anus and some with complex, branched guts have more than one anus, since excretion only through the mouth would be difficult for them.^[15] The gut is lined with a single layer of endodermal cells that absorb and digest food. Some species break up and soften food first by secreting enzymes in the gut or pharynx (throat).^[5]

All animals need to keep the concentration of dissolved substances in their body fluids at a fairly constant level. Internal parasites and free-living marine animals live in environments with high concentrations of dissolved material, and generally let their tissues have the same level of concentration as the environment, while freshwater animals need to prevent their body fluids from becoming too dilute. Despite this difference in environments, most platyhelminths use the same system to control the concentration of their body fluids. Flame cells, so called because the beating of their flagella looks like a flickering candle flame, extract from the mesenchyme water that contains wastes and some reusable material, and drive it into networks of tube cells which are lined with flagella and microvilli. The tube cells' flagella drive the water towards exits called nephridiopores, while their microvilli reabsorb reusable materials and as much water as is needed to keep the body fluids at the right concentration. These combinations of flame cells and tube cells are called protonephridia.^[5][17]

In all platyhelminths, the nervous system is concentrated at the head end. Other platyhelminths have rings of ganglia in the head and main nerve trunks running along their bodies.^[5][15]

Major subgroups

Early classification divided the flatworms in four groups: Turbellaria, Trematoda, Monogenea and Cestoda. This classification had long been recognized to be artificial, and in 1985, Ehlers^[19] proposed a phylogenetically more correct classification, where the massively polyphyletic "Turbellaria" was split into a dozen orders, and Trematoda, Monogenea and Cestoda were joined in the new order Neodermata. However, the classification presented here is the early, traditional, classification, as it still is the one used everywhere except in scientific articles.^[5][20]

Turbellaria

The turbellarian Pseudoceros dimidiatus

Two turbellarians are mating by penis fencing. Each has two penises, the white spikes on the undersides of their heads.

These have about 4,500 species,^[15] are mostly free-living, and range from 1 mm (0.04 in) to 600 mm (24 in) in length. Most are predators or scavengers, and terrestrial species are mostly nocturnal and live in shaded, humid locations, such as leaf litter or rotting wood. However, some are symbiotes of other animals, such as crustaceans, and some are parasites. Free-living turbellarians are mostly black, brown or gray, but some larger ones are brightly colored.^[5] The Acoela and Nemertodermatida were traditionally regarded as turbellarians,^[15][21] but are now regarded as members of a separate phylum, the Acoelomorpha,^[22][23] or as two separate phyla.^[24] Xenoturbella, a genus of very simple animals,^[25] has also been reclassified as a separate phylum.^[26]

Some turbellarians have a simple pharynx lined with cilia and generally feed by using cilia to sweep food particles and small prey into their mouths, which are usually in the middle of their undersides. Most other turbellarians have a pharynx that is eversible (can be extended by being turned inside-out), and the mouths of different species can be anywhere along the underside.^[5] The freshwater species Microstomum caudatum can open its mouth almost as wide as its body is long, to swallow prey about as large as itself.^[15]

Most turbellarians have pigment-cup ocelli ("little eyes"); one pair in most species, but two or even three pairs in others. A few large species have many eyes in clusters over the brain, mounted on tentacles, or spaced uniformly around the edge of the body. The ocelli can only distinguish the direction from which light is coming to enable the animals to avoid it. A few groups have statocysts - fluid-filled chambers containing a small, solid particle or, in a few groups, two. These statocysts are thought to function as balance and acceleration sensors, as they perform the same way in cnidarian medusae and in ctenophores. However, turbellarian statocysts have no sensory cilia, so the way they sense the movements and positions of solid particles is unknown. On the other hand, most have ciliated touch-sensor cells scattered over their bodies, especially on tentacles and around the edges. Specialized cells in pits or grooves on the head are most likely smell sensors.^[15]

Planarians, a subgroup of seriates, are famous for their ability to regenerate if divided by cuts across their bodies. Experiments show that (in fragments that do not already have a head) a new head grows most quickly on those fragments which were originally located closest to the original head. This suggests the growth of a head is controlled by a chemical whose concentration diminishes throughout the organism, from head to tail. Many turbellarians clone themselves by transverse or longitudinal division, whilst others, reproduce by budding.^[15]

The vast majority of turbellarians are hermaphrodites (they have both female and male reproductive cells) which fertilize eggs internally by copulation.^[15] Some of the larger aquatic species mate by penis fencing – a duel in which each tries to impregnate the other, and the loser adopts the female role of developing the eggs.^[27] In most species, "miniature adults" emerge when the eggs hatch, but a few large species produce plankton-like larvae.^[15]

Trematoda

These parasites' name refers to the cavities in their holdfasts (Greek τρῆμα, hole),^[5] which resemble suckers and anchor them within their hosts.^[16] The skin of all species is a syncitium, which is a layer of cells that shares a single external membrane. Trematodes are divided into two groups, Digenea and Aspidogastrea (also known as Aspodibothrea).^[15]

Digenea

Life cycle of the digenean Metagonimus

These are often called flukes, as most have flat rhomboid shapes like that of a flounder (Old English flóc). There are about 11,000 species, more than all other platyhelminthes combined, and second only to roundworms among parasites on metazoans.^[15] Adults usually have two holdfasts: a ring around the mouth and a larger sucker midway along what would be the underside in a free-living flatworm.^[5] Although the name "Digeneans" means "two generations", most have very complex life cycles with up to seven stages, depending on what combinations of environments the early stages encounter – the most important factor being whether the eggs are deposited on land or in water. The intermediate stages transfer the parasites from one host to another. The definitive host in which adults develop is a land vertebrate; the earliest host of juvenile stages is usually a snail that may live on land or in water, whilst in many cases, a fish or arthropod is the second host.^[15] For example, the adjoining illustration shows the life cycle of the intestinal fluke metagonimus, which hatches in the intestine of a snail, then moves to a fish where it penetrates the body and encysts in the flesh, then migrating to the small intestine of a land animal that eats the fish raw, finally generating eggs that are excreted and ingested by snails, thereby completing the cycle. A similar life cycle occurs with Opisthorchis viverrini, which is found in South East Asia and can infect the liver of humans, causing Cholangiocarcinoma (bile duct cancer). Schistosomes, which cause the devastating tropical disease bilharzia, also belong to this group.^[28]

Adults range between 0.2 mm (0.0079 in) and 6 mm (0.24 in) in length. Individual adult digeneans are of a single sex, and in some species slender females live in enclosed grooves that run along the bodies of the males, partially emerging to lay eggs. In all species the adults have complex reproductive systems, capable of producing between 10,000 and 100,000 times as many eggs as a free-living flatworm. In addition, the intermediate stages that live in snails reproduce asexually.^[15]

Adults of different species infest different parts of the definitive host - for example the intestine, lungs, large blood vessels,^[5] and liver.^[15] The adults use a relatively large, muscular pharynx to ingest cells, cell fragments, mucus, body fluids or blood. In both the adult and snail-inhabiting stages, the external syncytium absorbs dissolved nutrients from the host. Adult digeneans can live without oxygen for long periods.^[15]

Aspidogastrea

Members of this small group have either a single divided sucker or a row of suckers that cover the underside.^[15] They infest the guts of bony or cartilaginous fish, turtles, or the body cavities of marine and freshwater bivalves and gastropods.^[5] Their eggs produce ciliated swimming larvae, and the life cycle has one or two hosts.^[15]

Cercomeromorpha

These parasites attach themselves to their hosts by means of disks that bear crescent-shaped hooks. They are divided into the Monogenea and Cestoda groupings.^[15]

Monogenea

Silhouettes of bodies of various polyopisthocotylean Monogeneans^[29]

Of about 1,100 species of monogeneans, most are external parasites that require particular host species - mainly fish, but in some cases amphibians or aquatic reptiles. However, a few are internal parasites. Adult monogeneans have large attachment organs at the rear, known as haptors (Greek ἅπτειν, haptein, means "catch"), which have suckers, clamps, and hooks. They often have flattened bodies. In some species, the pharynx secretes enzymes to digest the host's skin, allowing the parasite to feed on blood and cellular debris. Others graze externally on mucus and flakes of the hosts' skins. The name "Monogenea" is based on the fact that these parasites have only one nonlarval generation.^[15]

Cestoda

Life cycle of the eucestode Taenia: Inset 5 shows the scolex, which has four Taenia solium, a disk with hooks on the end. Inset 6 shows the tapeworm's whole body, in which the scolex is the tiny, round tip in the top left corner, and a mature proglottid has just detached.

These are often called tapeworms because of their flat, slender but very long bodies – the name "cestode" is derived from the Latin word cestus, which means "tape". The adults of all 3,400 cestode species are internal parasites. Cestodes have no mouths or guts, and the syncitial skin absorbs nutrients – mainly carbohydrates and amino acids – from the host, and also disguises it chemically to avoid attacks by the host's immune system.^[15] Shortage of carbohydrates in the host's diet stunts the growth of parasites and may even kill them. Their metabolisms generally use simple but inefficient chemical processes, compensating for this inefficiency by consuming large amounts of food relative to their physical size.^[5]

In the majority of species, known as eucestodes ("true tapeworms"), the neck produces a chain of segments called proglottids via a process known as strobilation. As a result, the most mature proglottids are furthest from the scolex. Adults of Taenia saginata, which infests humans, can form proglottid chains over 20 metres (66 ft) long, although 4 metres (13 ft) is more typical. Each proglottid has both male and female reproductive organs. If the host's gut contains two or more adults of the same cestode species they generally fertilize each other, however, proglottids of the same worm can fertilize each other and even themselves. When the eggs are fully developed, the proglottids separate and are excreted by the host. The eucestode life cycle is less complex than that of digeneans, but varies depending on the species. For example:

• Adults of Diphyllobothrium infest fish, and the juveniles use copepod crustaceans as intermediate hosts. Excreted proglottids release their eggs into the water where the eggs hatch into ciliated, swimming larvae. If a larva is swallowed by a copepod, it sheds the cilia and the skin becomes a syncitium; the larva then makes its way into the copepod's hemocoel (an internal cavity which is the central part of the circulatory system) where it attaches itself using three small hooks. If the copepod is eaten by a fish, the larva metamorphoses into a small, unsegmented tapeworm, drills through to the gut and grows into an adult.^[15]
• Various species of Taenia infest the guts of humans, cats and dogs. The juveniles use herbivores – such as pigs, cattle and rabbits – as intermediate hosts. Excreted proglottids release eggs that stick to grass leaves and hatch after being swallowed by a herbivore. The larva then makes its way to the herbivore's muscle tissue, where it metamorphoses into an oval worm about 10 millimetres (0.39 in) long, with a scolex that is kept internally. When the definitive host eats infested raw or undercooked meat from an intermediate host, the worm's scolex pops out and attaches itself to the gut, when the adult tapeworm develops.^[15]

Members of the smaller group known as Cestodaria have no scolex, do not produce proglottids, and have body shapes similar to those of diageneans. Cestodarians parasitize fish and turtles.^[5]

Classification and evolutionary relationships

The relationships of Platyhelminthes to other Bilateria are shown in the phylogenetic tree:^[22]

Acoelomorpha

Deuterostomia

Ecdysozoa

Gnathifera

Gastrotricha

Platyhelminthes

Mollusca

Annelida

The internal relationships of Platyhelminthes are shown below. The tree is not fully resolved.^[30][31][32]

Catenulida

Haplopharyngida

Macrostomida

Prorhynchida

Polycladida

Gnosonesimida

Kalyptorhynchia

Dalytyphloplanida

Proseriata

Prolecithophora

Fecampiida

Tricladida (planarians)

Bothrioplanida (freshwater)

Neodermata (flukes, tapeworms)

The oldest confidently identified parasitic flatworm fossils are cestode eggs found in a Permian shark coprolite, but helminth hooks still attached to Devonian acanthodians and placoderms might also represent parasitic flatworms with simple life cycles.^[33] The oldest known free-living platyhelminth specimen is a fossil preserved in Eocene age Baltic amber and placed in the monotypic species Micropalaeosoma balticus,^[34] whilst the oldest subfossil specimens are schistosome eggs discovered in ancient Egyptian mummies.^[16] The Platyhelminthes have very few synapomorphies - distinguishing features that all Platyhelminthes (but no other animals) exhibit. This makes it difficult to work out their relationships with other groups of animals, as well as the relationships between different groups that are described as members of the Platyhelminthes.^[35]

The "traditional" view before the 1990s was that Platyhelminthes formed the sister group to all the other bilaterians, which include, for instance, arthropods, molluscs, annelids and chordates. Since then, molecular phylogenetics, which aims to work out evolutionary "family trees" by comparing different organisms' biochemicals such as DNA, RNA and proteins, has radically changed scientists' view of evolutionary relationships between animals.^[22] Detailed morphological analyses of anatomical features in the mid-1980s, as well as molecular phylogenetics analyses since 2000 using different sections of DNA, agree that Acoelomorpha, consisting of Acoela (traditionally regarded as very simple "turbellarians"^[15]) and Nemertodermatida (another small group previously classified as "turbellarians"^[21]) are the sister group to all other bilaterians, including the rest of the Platyhelminthes.^[22][23] However, a 2007 study concluded that Acoela and Nemertodermatida were two distinct groups of bilaterians, although it agreed that both are more closely related to cnidarians (jellyfish, etc.) than other bilaterians are.^[24]

Xenoturbella, a bilaterian whose only well-defined organ is a statocyst, was originally classified as a "primitive turbellarian".^[25] Later studies suggested it may instead be a deuterostome,^[26][36] but more detailed molecular phylogenetics have led to its classification as sister-group to the Acoelomorpha.^[37]

The Platyhelminthes excluding Acoelomorpha contain two main groups - Catenulida and Rhabditophora - both of which are generally agreed to be monophyletic (each contains all and only the descendants of an ancestor that is a member of the same group).^[23][30] Early molecular phylogenetics analyses of the Catenulida and Rhabditophora left uncertainties about whether these could be combined in a single monophyletic group; a study in 2008 concluded that they could, therefore Platyhelminthes could be redefined as Catenulida plus Rhabditophora, excluding the Acoelomorpha.^[23]

Other molecular phylogenetics analyses agree the redefined Platyhelminthes are most closely related to Gastrotricha, and both are part of a grouping known as Platyzoa. Platyzoa are generally agreed to be at least closely related to the Lophotrochozoa, a superphylum that includes molluscs and annelid worms. The majority view is that Platyzoa are part of Lophotrochozoa, but a significant minority of researchers regard Platyzoa as a sister group of Lophotrochozoa.^[22]

It has been agreed since 1985 that each of the wholly parasitic platyhelminth groups (Cestoda, Monogenea and Trematoda) is monophyletic, and that together these form a larger monophyletic grouping, the Neodermata, in which the adults of all members have syncytial skins.^[38] However, there is debate about whether the Cestoda and Monogenea can be combined as an intermediate monophyletic group, the Cercomeromorpha, within the Neodermata.^[38][39] It is generally agreed that the Neodermata are a sub-group a few levels down in the "family tree" of the Rhabditophora.^[23] Hence the traditional sub-phylum "Turbellaria" is paraphyletic, since it does not include the Neodermata although these are descendants of a sub-group of "turbellarians".^[40]

Evolution

An outline of the origins of the parasitic life style has been proposed;^[41] epithelial feeding monopisthocotyleans on fish hosts are basal in the Neodermata and were the first shift to parasitism from free living ancestors. The next evolutionary step was a dietary change from epithelium to blood. The last common ancestor of Digenea + Cestoda was monogenean and most likely sanguinivorous.

The earliest known fossils confidently classified as tapeworms have been dated to 270 million years ago, after being found in coprolites (fossilised faeces) from an elasmobranch.^[1] Putative older fossils include a ribbon-shaped, bilaterally symmetrical organism named Rugosusivitta orthogonia from the Early Cambrian of China,^[2] brownish bodies on the bedding planes reported from the Late Ordovician (Katian) Vauréal Formation (Canada) by Knaust & Desrochers (2019), tentatively interpreted as turbellarians (though the authors cautioned that they might ultimately turn out to be fossils of acoelomorphs or nemerteans)^[3] and circlets of fossil hooks preserved with placoderm and acanthodian fossils from the Devonian of Latvia, at least some of which might represent parasitic monogeneans.^[42]

Interaction with humans

Parasitism

Magnetic resonance image of a patient with neurocysticercosis demonstrating multiple cysticerci within the brain

Cestodes (tapeworms) and digeneans (flukes) cause diseases in humans and their livestock, whilst monogeneans can cause serious losses of stocks in fish farms.^[43] Schistosomiasis, also known as bilharzia or snail fever, is the second-most devastating parasitic disease in tropical countries, behind malaria. The Carter Center estimated 200 million people in 74 countries are infected with the disease, and half the victims live in Africa. The condition has a low mortality rate, but usually presents as a chronic illness that can damage internal organs. It can impair the growth and cognitive development of children, increasing the risk of bladder cancer in adults. The disease is caused by several flukes of the genus Schistosoma, which can bore through human skin; those most at risk use infected bodies of water for recreation or laundry.^[28]

In 2000, an estimated 45 million people were infected with the beef tapeworm Taenia saginata and 3 million with the pork tapeworm Taenia solium.^[43] Infection of the digestive system by adult tapeworms causes abdominal symptoms that, whilst unpleasant, are seldom disabling or life-threatening.^[44][45] However, neurocysticercosis resulting from penetration of T. solium larvae into the central nervous system is the major cause of acquired epilepsy worldwide.^[46] In 2000, about 39 million people were infected with trematodes (flukes) that naturally parasitize fish and crustaceans, but can pass to humans who eat raw or lightly cooked seafood. Infection of humans by the broad fish tapeworm Diphyllobothrium latum occasionally causes vitamin B₁₂ deficiency and, in severe cases, megaloblastic anemia.^[43]

The threat to humans in developed countries is rising as a result of social trends: the increase in organic farming, which uses manure and sewage sludge rather than artificial fertilizers, spreads parasites both directly and via the droppings of seagulls which feed on manure and sludge; the increasing popularity of raw or lightly cooked foods; imports of meat, seafood and salad vegetables from high-risk areas; and, as an underlying cause, reduced awareness of parasites compared with other public health issues such as pollution. In less-developed countries, inadequate sanitation and the use of human feces (night soil) as fertilizer or to enrich fish farm ponds continues to spread parasitic platyhelminths, whilst poorly designed water-supply and irrigation projects have provided additional channels for their spread. People in these countries usually cannot afford the cost of fuel required to cook food thoroughly enough to kill parasites. Controlling parasites that infect humans and livestock has become more difficult, as many species have become resistant to drugs that used to be effective, mainly for killing juveniles in meat.^[43] While poorer countries still struggle with unintentional infection, cases have been reported of intentional infection in the US by dieters who are desperate for rapid weight-loss.^[47]

Pests

There is concern in northwest Europe (including the British Isles) regarding the possible proliferation of the New Zealand planarian Arthurdendyus triangulatus and the Australian flatworm Australoplana sanguinea, both of which prey on earthworms.^[48] A. triangulatus is thought to have reached Europe in containers of plants imported by botanical gardens.^[49]

Benefits

In Hawaii, the planarian Endeavouria septemlineata has been used to control the imported giant African snail Achatina fulica, which was displacing native snails; Platydemus manokwari, another planarian, has been used for the same purpose in Philippines, Indonesia, New Guinea and Guam. Although A. fulica has declined sharply in Hawaii, there are doubts about how much E. septemlineata contributed to this decline. However, P. manokwari is given credit for severely reducing, and in places exterminating, A. fulica – achieving much greater success than most biological pest control programs, which generally aim for a low, stable population of the pest species. The ability of planarians to take different kinds of prey and to resist starvation may account for their ability to decimate A. fulica. However, these planarians are a serious threat to native snails and should never be used for biological control.^{[50] [51]}

A study^[52] in La Plata, Argentina, shows the potential for planarians such as Girardia anceps, Mesostoma ehrenbergii, and Bothromesostoma evelinae to reduce populations of the mosquito species Aedes aegypti and Culex pipiens. The experiment showed that G. anceps in particular can prey on all instars of both mosquito species yet maintain a steady predation rate over time. The ability of these flatworms to live in artificial containers demonstrated the potential of placing these species in popular mosquito breeding sites, which would ideally reduce the amount of mosquito-borne disease.

See also

• Miracidium
• Regenerative medicine
• Schistosoma

References

Bedforda platvermo (Pseudobiceros bedfordi)

La platvermoj (latine Plathelminthes aŭ Platyhelminthes) ^[1] konsistigas grupon de prabuŝuloj, kies ekzakta filogenetika pozicio ankoraŭ estas diskutata. Ilin karakterizas tre simpla organizformo, kiu dum longa tempo igis ilin esti konsiderataj kiel "primitiva" grupo. La grupo enhavas proksimume 20 000 speciojn, kiuj troveblas en ĉiuj akvoriĉaj vivmedioj. La plej multaj platvermoj vivas libere, sed multaj el ili ankaŭ estas parazitoj, interalie por mamuloj.

Notoj

Vidu ankaŭ

Portalo pri Zoologio

• Digenea

Los platelmintos, también llamados gusanos planos (Platyhelminthes o Plathelminthes, del griego πλατυς platys, "plano" y έλμινθος hélminthos, "gusano"), son un filo de animales invertebrados acelomados protóstomos triblásticos, que comprende unas 20 000 especies.^[1]​ La mayoría son hermafroditas que habitan en ambientes marinos, fluviales, terrestres húmedos y aéreos; muchas de las especies más difundidas son parásitos que necesitan varios huéspedes, unos para el estado larvario y otros para el estado adulto. Son los animales más simples que presentan interneuronas además de una mayor concentración neuronal en una zona determinada del organismo (cefalización y centralización). Suponen, por tanto, un avance fundamental en la evolución del sistema nervioso.

Actualmente se considera que el filo comprende varios clados, y desde un punto de vista riguroso la clasificación tradicional se considera obsoleta.

Morfología

Los platelmintos son los carnívoros triblásticos más simples y probablemente los más primitivos. Son aplanados dorso-ventralmente como una cinta y presentan simetría bilateral. Los de la clase Rhabditophora, como las planarias, presentan cefalización con ganglios concentrados en un cerebro en uno de los extremos del cuerpo; los grupos parásitos carecen de cabeza; los trematodos y monogeneos tienen ventosas y ganchos de fijación, y los cestodos tienen un escólex con cuatro ventosas y una corona de garfios.

El espacio entre el ectodermo y el endodermo está lleno de un tejido mesodérmico denominado mesénquima en el cual están incrustados los órganos internos. A diferencia de la mayoría de bilaterales carecen, pues, de cavidad general y la estructura del cuerpo es de tipo macizo (acelomado).

El tubo digestivo carece de ano, actuando como cavidad digestiva, es decir, realiza las funciones digestivas y de distribución de los nutrientes, dado que carecen de aparato circulatorio; suele presentar numerosas ramificaciones, en especial en las especies de mayor tamaño (hasta 60 cm en algunas planarias terrestres). Muchas formas parásitas carecen de aparato digestivo. Tampoco tienen aparato respiratorio y el oxígeno que necesitan para su metabolismo pasa a través de los delgados tegumentos del animal.

Tampoco tienen apéndices locomotores; se desplazan mediante las vibraciones de su epitelio ciliado. Tienen un sencillo sistema nervioso bilateral que recorre el cuerpo y un aparato excretor rudimentario está constituido por los protonefridios, que comienzan ciegos en el mesénquima.

Reproducción

En contraposición a esta organización simple, los órganos reproductores son de los más complicados del reino animal. La mayoría son hermafroditas, presentan siempre fecundación interna y por tanto, órganos copuladores. En las hembras, los óvulos van a parar al ootipo, donde numerosas glándulas vierten su contenido; los vitelarios también vierten sus células vitelinas, ricas en nutrientes, al ootipo. Los óvulos son empaquetados junto con numerosas células vitelinas, que llegan al útero, donde el pene (llamado también cirro) del macho ha introducido los espermatozoides. En algunas especies, su sistema muscular les permite partirse en segmentos que esparcen los huevos que lleva cada fragmento. Cada segmento también puede tener testículos y ovarios, además de reproducir un animal completo de cada segmento. Los platelmintos parásitos tienen complejos ciclos vitales, parasitando a varios hospedadores vertebrados e invertebrados.

También se reproducen asexualmente y por regeneración de sí mismo.

Clasificación

«Platodes», en El arte de la naturaleza, de Ernst Haeckel, 1904

Según la clasificación tradicional, el filo Platyhelminthes comprende cuatro clases:

• Clase Turbelarios. De vida libre, como la planaria (Dugesia sp.)
• Clase Monogéneos. Parásitos de peces y anfibios.
• Clase Trematodos. Parásitos, como las duelas (Fasciola hepatica)
  • Subclase Aspidogastrea
  • Subclase Digenea
• Clase Cestodos. Parásitos, como la tenia o solitaria (Taenia solium)
  • Subclase Cestodaria
  • Subclase Eucestoda

El Registro Mundial de Especies Marinas los clasifica en los siguientes clados, agrupando un grupo de ellos sin clasificar definitivamente en una clase incertae sedis:^[2]​

• Subfilo Neodermata
  • Clase Cestoda
  • Clase Monogenea
  • Clase Trematoda
• Clase Catenulida
• Clase Rhabditophora
• Clase Platyhelminthes incertae sedis (nombre temporal)
• Clase Turbellaria (en desuso, grupo parafilético)

Filogenia

Se muestran dos cladogramas, el primero muestra las relaciones de los platelmintos con el resto de bilaterales; el segundo muestra las relaciones de los diferentes grupos de platelmintos.

En cuanto a la relación de los platelmintos con el resto de bilaterales cabe destacar que son un grupo con tasas de evolución genética más rápida lo que puede llevarlos a la atracción de ramas largas.^[3]​ Todos los estudios moleculares han apoyado que los platelmintos pertenecen a Spiralia; un superfilo que agrupa a anélidos, moluscos, nemertinos, lofoforados, gastrotricos, gnatíferos, entre otros. Inicialmente los análisis moleculares los agrupaban junto a los gnatíferos y gastrotricos en el taxón Platyzoa que resultó ser causado por la atracción de ramas largas. Análisis moleculares recientes utilizando especies de evolución lenta para resolver las relaciones de los espiralios han encontrado que los platelmintos se relacionan estrechamente con los nemertinos en un clado Parenchymia recuperando una agrupación antigua de gusanos acelomados, además de estar respaldada por datos morfológicos y que constituyó el grupo hermano de los anélidos.^[4]​^[5]​^[6]​^[7]​ Lo que implica que platelmintos y nemertinos por su naturaleza evolucionaron de ancestros celomados.^[4]​ No obstante otros estudios sostienen que los platelmintos pueden estar relacionados con Gastrotricha.

Deuterostomia

Ecdysozoa

Gnathifera

Mollusca

Entoprocta

Cycliophora

Gastrotricha

Brachiopoda

Bryozoa

Phoronida

Rhombozoa

Annelida

Nemertea

Platyhelminthes

La filogenia molecular ha encontrado que Turbellaria es un grupo parafilético, lo que significa que los platelmintos parásitos constituyen un grupo monofilético que desciende de formas de vida libre; lo que puede resumirse de la siguiente forma:^[8]​

Catenulida

Rhabditophora sensu stricto (P)

Monogenea

Cestoda

Trematoda

Experimentos de memoria bioquímica

En 1955, Thompson y James McConnell condicionaron planarias combinando una luz brillante con un choque eléctrico. Después de repetir esto varias veces, las planarias empezaron a reaccionar a la luz como si hubieran sido sometidas al choque. Thompson y McConnel descubrieron que si cortaban al gusano en dos y dejaban que ambas mitades se regenerasen, cada mitad desarrollaba la reacción luz-choque eléctrico. En 1962, McConnell repitió el experimento, pero en lugar de cortar los gusanos entrenados en dos, los cortó en pedazos pequeños y alimentó con ellos a otras planarias. Increíblemente, estas planarias aprendieron a asociar la luz brillante con un choque mucho más rápido que las planarias que no habían sido alimentadas con los gusanos entrenados.^{[cita requerida]}

Con este experimento quisieron demostrar que la memoria quizá podría ser transferida químicamente. El experimento se repitió con ratones, peces y ratas, pero nunca se consiguieron los mismos resultados. La explicación sugerida fue que la memoria, más que ser transferida a otros animales, serían las hormonas en los animales ingeridos los que cambiaban su comportamiento. McConnell creía que esto era evidencia de una base química para la memoria, la cual el identificó como memoria RNA. Los resultados de McConnell son ahora atribuidos a una perspectiva errónea. No se reprodujeron estos resultados en posteriores experimentos.^{[cita requerida]}

Referencias

Bibliografía

• Margulis, L.; Schwartz, K.V. (1998). Five Kingdoms: an illustrated guide to the Phyla of life on earth. 3rd edition. Freeman: New York, NY (USA). ISBN 0-7167-3027-8. xx, 520 pp (en inglés)
• D. T. J. Littlewood FLS, K. Rohde, K. A. Clough (1999) The interrelationships of all major groups of Platyhelminthes: phylogenetic evidence from morphology and molecules. Biological Journal, Volume 66, Issue 1, January 1999. Pages 75–114 (en inglés)
• Ehlers, U.(1986) Comments on a phylogenetic system of the Platyhelminthes. Hydrobiologia. Volume 132, Issue 1, pp 1–12. doi:10.1007/BF00046222 (en inglés)
• Altaba, C. R. et al., 1991. Invertebrats no artròpodes. Història Natural dels Països Catalans, 8. Enciclopèdia Catalana, S. A., Barcelona, 598 pp. ISBN 84-7739-177-7
• Hickman, C. P., Ober, W. C. & Garrison, C. W., 2006. Principios integrales de zoología, 13ª edición. McGraw-Hill-Interamericana, Madrid (etc.), XVIII+1022 pp. ISBN 84-481-4528-3

Lameussid (Platyhelminthes ehk Plathelminthes) on kõige primitiivsem bilateraalse sümmeetriaga loomade hõimkond.

Enamik lameusse on parasiidid.

Lameusside hõimkonna mõned esindajad Ernst Haeckeli värviplaadil

Anatoomia ^[1]

Lameusside ühtlane või lülideks jaotunud keha on selja-kõhu suunas tugevalt lamenenud. Nende nahklihasmõik koosneb keha kattest (epiteelist) ja mitmekehalisest lihastikust. Kõik siseelundid paiknevad parenhüümis (tülbkoes) – kogu nahklihasmõiku täitvas õrnas koes.

Seedeelundkond algab keha kõhtmisel küljel paikneva suuavaga. Esinevad neel ja sool, pärak puudub. Selle asemel on arenenud kanalitekujuline erituselundkond, mida mööda vedelad jäägid eritatakse tavaliselt keha tagaotsast paikneva spetsiaalse eritusurve kaudu väliskeskkonda.

Lameusside närvisüsteemi moodustavad pikinärvitüved. Neil on arenenud meeleelundid, sealhulgas keemilise meele elundid ja fotoretseptorid, samuti erilised tasakaalu elundid.

Lameussidel puuduvad ringe- ja hingamiselundid.

Sigimine

Lameussid on mõlemasugulised loomad (hermafrodiidid).

Lameusside süstemaatika

Lameusside hõimkonda kuulub 4 klassi:

• Ripsussid (Turbellaria)
• Paelussid (Cestoda)
• Ainupõlvsed (Monogenea)
• Imiussid ehk kahepõlvsed (Trematoda ehk Digenea)

Need klassid sisaldavad umbes 360 perekonda ja 13 000 liiki.

Vaata ka

• Lameusside loend

Viited